Filozofie orientalne 5.6.0.1.01
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2024/2025

LITERATURA:

Adamson P., Taylor R.C., Historia filozofii arabskiej, tł. K. Pachniak, A. Wąs, Kraków 2015.

Fiedorowicz M., Teologia Ojców Kościoła. Podstawy wczesnochrześcijańskiej refleksji nad wiarą, tłum. W. Szymona, Kraków 2009.

Frank D.H., Leaman O., Historia filozofii żydowskiej, tł. P. Sajdek, Kraków 2009.

Krzemień W., Filozofia w cieniu prawosławia. Rosyjscy myśliciele religijni przełomu XIX i XX wieku, Warszawa 1979.

Kuksewicz Z., Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia bizantyjska, krajów zakaukaskich, słowiańska, arabska i żydowska, Warszawa 1982.

Łosski M., Historia filozofii rosyjskiej, tłum. H. Paprocki, Kęty 2000.

Mazurek S., Rosyjski renesans religijno-filozoficzny. Próba syntezy, Warszawa 2008.

Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tł. J. Prokopiuk. Warszawa 1984.

Tatakis B., Filozofia bizantyńska, tłum. S. Tokariew, Kraków 2012.

I. Wiedza:

(1) Słuchacz zna elementarną terminologię używaną w orientalistyce chrześcijańskiej i teologii oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych (OCL_W01; P6S_WG);

(2) zna najważniejsze tradycyjne i współczesne nurty i systemy kulturowe, rozumie ich historyczne uwarunkowania (OCL_W11; P6S_WK).

II. Umiejętności:

(1) Student potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu orientalistyki chrześcijańskiej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów religijnych, kulturalnych i politycznych Orientu (OCL_U02; P6S_UW);

(2) potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań międzykulturowej integracji chrześcijan oraz wyznawców innych religii Wschodu; potrafi generować rozwiązania konkretnych zadań w ramach kultury i antropologii chrześcijańskiej oraz prognozować przebieg ich rozwiązywania i przewidywać skutki planowanych działań (OCL_U10;P6S_UU).

Kompetenncje społeczne:

(1) Słuchacz ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia (UCL_K01; P6S_KK);

(2) docenia znaczenie nauk dotyczących kultury i sztuki dla utrzymania i rozwoju prawidłowych kontaktów w ramach cywilizacji chrześcijańskiego Wschodu i odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań zawodowych (UCL_K02; P6S_KO)

1. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się): Egzamin końcowy (W1, W2, W3, U3, K2)

2. Materiał obowiązujący do egzaminu obejmuje:

- treść wykładów,

- zawartość przekazywanych materiałów,

- znajomość zadanych lektur.

3. Weryfikacja efektów uczenia:

3.1. W zakresie wiedzy: egzaminowany student potrafi poprawnie odpowiedzieć na podstawowe pytanie egzaminacyjne dotyczące zawartości treściowej poszczególnych nurtów i poglądów filozoficznych objętych zakresem wykładu.

3.2. W zakresie umiejętności: student potrafi odpowiedzieć na rozszerzające pytania egzaminacyjne dotyczące:

- porównania poszczególnych poglądów i nurtów (wskazanie podobieństw i rozbieżności);

- mocnych i słabych stron rozumowań prezentowanych w nurtach filozoficznych;

- własnej oceny poznanych nurtów filozoficznych.

3.3. W zakresie kompetencji społecznych: student potrafi odpowiedzieć na rozszerzające pytania dotyczące:

- aktualności poznanych pojęć, podejmowanych problemów, proponowanych rozwiązań;

- żywotności tradycji platońskiej, arystotelesowskiej.

4. Ocena końcowa jest ustalona na podstawie ocen cząstkowych z odpowiedzi na pytania: 3.1, 3.2 i 3.3.

W trzydziestogodzinnym wykładzie omawia się następujące zagadnienia:

I. Filozofia chrześcijańskiego Wschodu:

1. Okres patrystyczny (od Orygenesa do Jana z Damaszku);

2. Filozofia bizantyjska (humanizm bizantyjski, Focjusz I Wielki, Michał Psellos. Grzegorz Palamas);

3. Rosyjski renesans filozoficzno-religijny ( Władimir Sołowjow, Paweł Florenski; Sergiusz Bułgakow,, Nikołaj Bierdiajew).

II. Filozofia judaistyczna:

1. Starożytność (Biblia, wpływ hellenizmu, Talmud);

2. Średniowiecze (recepcja neoplatonizmu i kalamu, Izaak Izraeli, Mojżesz Majmonides);

3. Czasy nowożytne i współczesne (istota nowożytnej filozofii judaistycznej, nowe tematy filozoficzne: nacjonalizm, syjonizm, Shoah).

III. Filozofia arabska (islamska):

1. Początki filozofii arabskiej (ruch translatorski, kalam);

2. Falsafa: średniowieczna filozofia arabska (Awicenna, Al-Ghazali, Awerroes);

3. Czasy nowożytne i współczesne (modernizm, tradycjonalizm, islamizm).

Wykład jest prowadzony w sposób mieszany: realizowany w sali dydaktycznej oraz transmitowany za pomocą platformy MS Teams. Stosuje się:

- metodę podającą (referowanie przez prowadzącego zajęcia);

- lekturę wybranych tekstów omawianych filozofów;

- prezentacje

- rekapitulacje materiału.