Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Edukacja literacka w dawnej Polsce

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S2.FP.25
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Edukacja literacka w dawnej Polsce
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom studiów:

Studia II stopnia

Kierunek studiów:

Filologia polska

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

1

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Literatura uzupełniająca:

- H. Barycz, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.

- H. Barycz, Historia szkół nowodworskich, t. 1, Kraków 1939-1947.

- T. Bieńkowski, Szkolnictwo, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990.

- T. Bieńkowski, Szkoły w kulturze staropolskiej. Wnioski i refleksje, „Rozprawy z dziejów oświaty” 1983, t. XXV.

- Tomasz Graff, Wokół staropolskich fundacji i benefaktorów Szkół Nowodworskich w Krakowie, „Folia Historica Cracoviensia” 2013, t. XIX.

- M. Nowicki, Akademia Lubrańskiego. Organizacja szkoły i działalność wychowawcza, Warszawa 2015.

- S.L. Krowicki, Do Klio frontem. O edukacji młodzieży w dawnej Polsce i Litwie. Wybór artykułów publicystycznych, Warszawa 2015.


Nakład pracy studenta:

udział w zajęciach 30 h 1ects

przygotowanie do zajęć, lektura literatury przedmiotu , przygotowanie referatu 30 h 1 ects

Założenia:

Zapoznanie studentów z formami edukacji w dawnej Polsce oraz wskazanie źródeł rozwoju kształcenia literackiego w Rzeczypospolitej.

Skrócony opis:

Podstawowe treści dotyczące kształcenia społeczeństwa w dawnej Polsce. Programy nauczania o profilu humanistycznym i ich wpływ na charakter publiczności literackiej. Łacińskie kazania i mowy uniwersyteckie (pochwały osób, nauk, mowy rektorskie, dziekańskie, żałobne) jako utwory literackie i źródła do przybliżenia wydarzeń z życia uczelni.

Pełny opis:

- Najstarsze uniwersytety europejskie. Powstanie Akademii w Krakowie. Mowa łacińska Leonarda Coxe’a na cześć Akademii („De laudibus Celeberrimae Cracoviensis Acade miae”). Pochwała Wszechnicy Krakowskiej autorstwa Szymona Starowolskiego („Laudatio Almae Academiae Cracovieviensis”).

- Wątki tematyczne i forma literacka najdawniejszych kazań oraz mów uniwersyteckich.

- Odwołania do autorów starożytnych w mowach akademickich Fabiana Birkowskiego.

- Teksty literackie m.in. Cycerona, Wergiliusza, Horacego, Owidiusza, Stacjusza, Klaudiusza, Lukana, Seneki przedmiotem wykładów w Akademii Krakowskiej.

- Twórczość panegiryczna w środowisku akademickim Krakowa.

- Zróżnicowany program nauczania w szkołach parafialnych średniowiecza.

- Lektura autorów antycznych w szkołach szczebla elementarnego w okresie renesansu.

- Pierwsza humanistyczna szkoła średnia powstała z fundacji bpa Jana Lubrańskiego. Przygotowanie uczniów do udziału w żuciu literackim. Absolwenci Akademii m.in.: Klemens Janicki, Krzysztof i Łukasz Opalińscy.

- Cele i metody nauczania w renesansowych szkołach luterańskich. Zainteresowanie twórczością Cycerona, Terencjusza, Erazma z Rotterdamu i Filipa Melanchtona.

- Studia wyższe w Akademii Zamojskiej. Literacki topos w kontekście myśli Cycerona, Plotyna, św. Augustyna, św. Tomasza.

- Akademia Wileńska i jej oddziaływanie na inne szkoły jezuickie w Rzeczypospolitej. Kurs nauk humanistycznych. Rola wykładowców m.in. Piotra Skargi i Macieja Kazimierza Sarbiewskiego.

- Powstanie Kolegium Nowodworskiego w Krakowie. Rozwój katolickich szkół średnich i ich program nauczania.

- Podróże edukacyjne („peregrinatio academica”) młodzieży szlacheckiej w XVI i XVII wieku.

Literatura:

Literatura podmiotu

- O edukacji dawnych Polaków. Materiały z XVI – XVII wieku, wybrała i oprac. T. Dukalska-Macheta, Warszawa 1982.

- Mowy staropolskie (wybór), wybrał i opracował B. Nadolski, Wrocław 2005.

- Fabian Birkowski, Mowy akademickie i polemiczne. Orationes academicae et polemicae, z języka łacińskiego przełożyła B. Gaj, opracowały i komentarzami opatrzyły B. Gaj, M. Rowińska-Szczepaniak, Warszawa 2016.

- S. Gawarecki, Diariusz drogi. Podróż Jana i Marka Sobieskich po Europie 1646–1648. J. Sobieski, Instrukcja synom moim do Paryża, oprac. M. Kunicki-Goldfinger, Warszawa 2013.

Literatura przedmiotu

-W. Uruszczak, Powstanie Uniwersytetu w Krakowie w 1364 roku, „Czasopismo Prano-Historyczne” t. LXVI, 2014, z. 1, s. 13-40.

- T. Bieńkowski, Kształtowanie publiczności literackiej w szkołach w Polsce w XVI i XVII w., w: Publiczność literacka i teatralna w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1985.

- T. Bieńkowski, Panegiryk a życie literackie w Polsce XVI i XVII wieku, w: Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku, red. H. Dziechcińska, Wrocław 1980.

- D. Facca, Kultura późnego renesansu w nauczaniu filozofii w Akademii Zamojskiej, w: Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002.

- E.J. Głębicka, Akademia Krakowska a twórczość panegiryczna w XVII w., w:Literatura i instytucje w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1994.

- B. Milewska-Waźbińska. W sławnej kwaterze Pallady. Kształtowanie formacji kulturowej w szkołach humanistycznych w XVII wieku (na podstawie zeszytów szkolnych Jana Sobieskiego). „Silva Rerum”, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2014.

- D. Żołądź-Strzelczyk, Podróże edukacyjne w staropolskiej myśli pedagogicznej, „Chowanna” 1998, nr 2.

Efekty uczenia się:

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE

k_W01

k_W02

k_W03

k_W04

k_W05

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI

k_U01

k_U02

k_U03

k_U04

k_U05

k_U07

k_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO

k_K01

k_K05

Metody i kryteria oceniania:

Warunki zaliczenia przedmiotu:

- aktywność na zajęciach,

- wygłoszenie referatu.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-29
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maria Rowińska-Szczepaniak, Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Maria Rowińska-Szczepaniak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-www2-5 (2024-09-13)