Edukacja literacka w dawnej Polsce
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1.S2.FP.25 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Edukacja literacka w dawnej Polsce |
Jednostka: | Wydział Filologiczny |
Grupy: |
Studia stacjonarne |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom studiów: | Studia II stopnia |
Kierunek studiów: | Filologia polska |
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot: | 1 |
Profil kształcenia: | ogólnoakademicki |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | Realizowany w sali |
Literatura uzupełniająca: | - H. Barycz, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935. - H. Barycz, Historia szkół nowodworskich, t. 1, Kraków 1939-1947. - T. Bieńkowski, Szkolnictwo, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990. - T. Bieńkowski, Szkoły w kulturze staropolskiej. Wnioski i refleksje, „Rozprawy z dziejów oświaty” 1983, t. XXV. - Tomasz Graff, Wokół staropolskich fundacji i benefaktorów Szkół Nowodworskich w Krakowie, „Folia Historica Cracoviensia” 2013, t. XIX. - M. Nowicki, Akademia Lubrańskiego. Organizacja szkoły i działalność wychowawcza, Warszawa 2015. - S.L. Krowicki, Do Klio frontem. O edukacji młodzieży w dawnej Polsce i Litwie. Wybór artykułów publicystycznych, Warszawa 2015. |
Nakład pracy studenta: | udział w zajęciach 30 h 1ects przygotowanie do zajęć, lektura literatury przedmiotu , przygotowanie referatu 30 h 1 ects |
Założenia: | Zapoznanie studentów z formami edukacji w dawnej Polsce oraz wskazanie źródeł rozwoju kształcenia literackiego w Rzeczypospolitej. |
Skrócony opis: |
Podstawowe treści dotyczące kształcenia społeczeństwa w dawnej Polsce. Programy nauczania o profilu humanistycznym i ich wpływ na charakter publiczności literackiej. Łacińskie kazania i mowy uniwersyteckie (pochwały osób, nauk, mowy rektorskie, dziekańskie, żałobne) jako utwory literackie i źródła do przybliżenia wydarzeń z życia uczelni. |
Pełny opis: |
- Najstarsze uniwersytety europejskie. Powstanie Akademii w Krakowie. Mowa łacińska Leonarda Coxe’a na cześć Akademii („De laudibus Celeberrimae Cracoviensis Acade miae”). Pochwała Wszechnicy Krakowskiej autorstwa Szymona Starowolskiego („Laudatio Almae Academiae Cracovieviensis”). - Wątki tematyczne i forma literacka najdawniejszych kazań oraz mów uniwersyteckich. - Odwołania do autorów starożytnych w mowach akademickich Fabiana Birkowskiego. - Teksty literackie m.in. Cycerona, Wergiliusza, Horacego, Owidiusza, Stacjusza, Klaudiusza, Lukana, Seneki przedmiotem wykładów w Akademii Krakowskiej. - Twórczość panegiryczna w środowisku akademickim Krakowa. - Zróżnicowany program nauczania w szkołach parafialnych średniowiecza. - Lektura autorów antycznych w szkołach szczebla elementarnego w okresie renesansu. - Pierwsza humanistyczna szkoła średnia powstała z fundacji bpa Jana Lubrańskiego. Przygotowanie uczniów do udziału w żuciu literackim. Absolwenci Akademii m.in.: Klemens Janicki, Krzysztof i Łukasz Opalińscy. - Cele i metody nauczania w renesansowych szkołach luterańskich. Zainteresowanie twórczością Cycerona, Terencjusza, Erazma z Rotterdamu i Filipa Melanchtona. - Studia wyższe w Akademii Zamojskiej. Literacki topos w kontekście myśli Cycerona, Plotyna, św. Augustyna, św. Tomasza. - Akademia Wileńska i jej oddziaływanie na inne szkoły jezuickie w Rzeczypospolitej. Kurs nauk humanistycznych. Rola wykładowców m.in. Piotra Skargi i Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. - Powstanie Kolegium Nowodworskiego w Krakowie. Rozwój katolickich szkół średnich i ich program nauczania. - Podróże edukacyjne („peregrinatio academica”) młodzieży szlacheckiej w XVI i XVII wieku. |
Literatura: |
Literatura podmiotu - O edukacji dawnych Polaków. Materiały z XVI – XVII wieku, wybrała i oprac. T. Dukalska-Macheta, Warszawa 1982. - Mowy staropolskie (wybór), wybrał i opracował B. Nadolski, Wrocław 2005. - Fabian Birkowski, Mowy akademickie i polemiczne. Orationes academicae et polemicae, z języka łacińskiego przełożyła B. Gaj, opracowały i komentarzami opatrzyły B. Gaj, M. Rowińska-Szczepaniak, Warszawa 2016. - S. Gawarecki, Diariusz drogi. Podróż Jana i Marka Sobieskich po Europie 1646–1648. J. Sobieski, Instrukcja synom moim do Paryża, oprac. M. Kunicki-Goldfinger, Warszawa 2013. Literatura przedmiotu -W. Uruszczak, Powstanie Uniwersytetu w Krakowie w 1364 roku, „Czasopismo Prano-Historyczne” t. LXVI, 2014, z. 1, s. 13-40. - T. Bieńkowski, Kształtowanie publiczności literackiej w szkołach w Polsce w XVI i XVII w., w: Publiczność literacka i teatralna w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1985. - T. Bieńkowski, Panegiryk a życie literackie w Polsce XVI i XVII wieku, w: Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku, red. H. Dziechcińska, Wrocław 1980. - D. Facca, Kultura późnego renesansu w nauczaniu filozofii w Akademii Zamojskiej, w: Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002. - E.J. Głębicka, Akademia Krakowska a twórczość panegiryczna w XVII w., w:Literatura i instytucje w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa 1994. - B. Milewska-Waźbińska. W sławnej kwaterze Pallady. Kształtowanie formacji kulturowej w szkołach humanistycznych w XVII wieku (na podstawie zeszytów szkolnych Jana Sobieskiego). „Silva Rerum”, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 2014. - D. Żołądź-Strzelczyk, Podróże edukacyjne w staropolskiej myśli pedagogicznej, „Chowanna” 1998, nr 2. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE k_W01 k_W02 k_W03 k_W04 k_W05 UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI k_U01 k_U02 k_U03 k_U04 k_U05 k_U07 k_U08 KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO k_K01 k_K05 |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunki zaliczenia przedmiotu: - aktywność na zajęciach, - wygłoszenie referatu. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-29 |
Przejdź do planu
PN KON
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Maria Rowińska-Szczepaniak, Tomasz Wielg | |
Prowadzący grup: | Maria Rowińska-Szczepaniak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | (brak danych) | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.