Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Teksty literatury dawnej i ich egzegeza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S2.FP.7
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Teksty literatury dawnej i ich egzegeza
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Poziom studiów:

magisterskie

Kierunek studiów:

filologia polska

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

1

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Wymagania:

Kurs przeznaczony jest dla studentów starszych lat polonistyki, którzy dysponują już ogólną orientacją dotyczącą historii literatury europejskiej. Przedmiotem zainteresowania stają się najdawniejsze znane i mniej znane dzieła literatury francuskiej, włoskiej i hiszpańskiej (z wpływami kultury arabskiej), a także ich związki z kulturą literacką dawnej Polski.

Literatura uzupełniająca:

Zalecana literatura:

Lekcje czytania. Eksplikacje literackie. Część 1, pod red. W. Dynaka i A. W. Labudy, WSiP, Warszawa 1991.

Sławiński J., Miejsce interpretacji, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2006, (tu: O problemach sztuki interpretacji, s. 5–19; Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła, s. 21–55).

R. Handke, Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury, PWN, Warszawa 2008.

Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2001, (w wyborze).

A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Literaturoznawstwo i dydaktyka, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003, (w wyborze).

H. Markiewicz, O falsyfikowaniu interpretacji literackich, [w:] idem, Dopowiedzenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Kraków 2000, s. 77-111.

M. P. Markowski, Interpretacja i literatura, „Teksty Drugie” 2001, nr 5.

13) P. Wilczek, Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską, w: idem, Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej, Katowice 2007.

W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2014.


Nakład pracy studenta:

udział w zajęciach 30 h 1 ects

przygotowanie do zajęć, praca w bibliotece, studiowanie testów oryginalnych i ich opracowanie 110 h 4 ects

przygotowanie pracy zaliczeniowej i zaliczenie 30 h 1 ects

Założenia:

Kontynuacja i poszerzanie wiedzy z zakresu literatury i kultury epok dawnych. Analizy i interpretacje tekstów staropolskich prowadzone w obszarze komparatystycznych badań nad literaturą dawną i wzbogacone informacjami z zakresu historii kultury

Skrócony opis:

Treści programowe:

Analiza i interpretacja tekstów poetyckich z wykorzystaniem tradycyjnych narzędzi poetyki.

Prezentacja samodzielnej analizy i interpretacji wybranego tekstu literatury dawnej, z uwzględnieniem kontekstu kulturowego i historycznego.

Dyskusja o tekstach poetyckich, stosowanych w nich środkach ekspresji i ich rozmaitych funkcji w zależności od formuły gatunkowej, rodzajowej, tradycji literackiej, krytycznej idei tekstu, światopoglądu autora oraz kontekstu społecznego, historycznego, politycznego determinującego jego znaczenia.

Pełny opis:

Zajęcia dają możliwość zapoznania się z gatunkami literatury dawnej, ich rozwojem oraz zasadami analizy i interpretacji poszczególnych utworów literackich. Studenci uczą się rozpoznawać powstałe w przeszłości teksty jako źródła do historii języka i kultury. Analiza i interpretacja wybranych dzieł, reprezentatywnych dla poszczególnych epok, nurtów, gatunków literackich oraz ważniejszych autorów pozwala na zapoznanie się z warsztatem pisarskim twórców oraz pozwala na doskonalenie umiejętności samodzielnej pracy z tekstami literatury dawnej. Sięganie po współczesne metody badawcze kształtuje umiejętności wykorzystania powstałej w przeszłości literatury do poznania samego siebie uzasadniając tym samym sens studiów w tym zakresie.

Wybrane zagadnienia

1. Zagadnienie periodyzacji literatury dawnej. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Odrębność epoki staropolskiej w procesie historycznoliterackim

2. Podstawowe reguły retorycznej organizacji tekstu.

1. Motyw snu w literaturze dawnej, a literatura wizyjna

2. Elegia renesansowa (geneza, jej dzieje i modyfikacje)

3. Żywot nabożnej Eyfraksyjej, analiza i interpretacja

4. Staropolskie inspiracje Romansem o Róży Wilhelma z Lorris i Jana z Meun

5. Emblematy jako przykład twórczości łączącej słowo i sztuki plastycznej. Związek z horacjańską regułą „ut pictura poësis” Tradycje i nawiązania w literaturze europejskiej.

6. Komparatystyka staropolska (Rej – Palingeniusz) na przykładzie księgi XI Wizerunku

7. Moralitet – wzorce antyczne i rodzima tradycja literacka. Kreacja diabła w Kupcu Reja

8. Uznanie znaczenia i roli alegorezy w procesie eksplikacji tekstów dawnych.

9. Exemplum jako element kultury literackiej w XV-wiecznej Polsce.

10. Różne oblicza świata melancholii w literaturze i kulturze

11. Pojęcie paraboliczności w barokowej i współczesnej literaturze.

Literatura:

Cały świat nie pomieściłby ksiąg.” Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. M. Adamczyk, W. R. Rzepka, W. Wydra, Warszawa 2008 lub inne wydanie.

Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997, BN I nr 60.

Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania... Nieznany drukowany przekaz " Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią" z 1542 r., wydał W. Wydra, Poznań 2018.

J. Sokolski, Pielgrzymi do Piekła i Raju. Świat średniowiecznych łacińskich wizji eschatologicznych. T. I, Wrocław 1995.

J. Sokolski, "Miejsce to zową żywot...". Staropolskie romanse alegoryczne, Wrocław1988.

Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej, red. J. Okoń i M. Kuran, Łódź 2007.

Rzepka Wojciech, Wydra Wiesław, Chrestomatia staropolska, Wrocław − Warszawa − Kraków − Gdańsk, 1995 lub inne wydanie.

Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.

Vrtel-Wierczyński Stefan, Wybór tekstów staropolskich, dowolne wydanie.

Staropolska on-line. Serwis naukowo-dydaktyczny, red. R. Mazurkiewicz.

M. Rej, Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, cz.I, Fototypia i transkrypcja tekstu, oprac. W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1971, Biblioteka Pisarzów Polskich seria B nr 19 (tu: rozdz. III)

Palingeniusz (Marcellus Palingenius Stellatus) Zodiak życia, przeł i oprac. U. Bednarz, wstęp U. Bednarz i J. Sokolski, Wrocław 2015 (tu: Księga III).

Z. Kniaziołucki, Do genezy poematu Mikołaja Reja "Wizerunk żywota poczciwego człowieka", Kraków 1908.

E. R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 2005.

Lewis Staples Clive, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Kraków 1995.

H. Jonas, Zmiana i trwałość. O podstawach rozumienia przeszłości, przeł. P. Domański, Warszawa 1993.

Denis de Rougemont, Erotyzm i mity duszy, przeł. A. Gettlich, "Twórczość" 1972 nr 10.

J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.

G. Urban-Godziek, Elegia renesansowa: przemiany gatunki w Polsce i w Europie, Kraków 2005.

Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa 1988.

S. Falimirz, O ziołach i o mocy jich, Kraków 1534 (https://dbc.wroc.pl/dlibra/publication/2167/edition/2228

Aviarium chrześcijańskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2014.

Bestiarium chrześcijańskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2021.

M. Rej, Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, oprac. W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1971 (fragmenty).

A. Alciatus, Emblematum libellus, przekł. i koment. A. Dawidziuk; przekł. i koment. B. Dziadkiewicz; przekł. i koment. E. Kustroń-Zaniewska; wstęp i oprac. R. Krzywy, Warszawa 2002.

C. Ripa, Ikonologia, przekł. I. Kania, Kraków 1992.

W. Szekspir, Sen nocy letniej, przekł. W. Tarnawski, oprac. P. Mroczkowski, Wrocław 1987, BN II 162.

Gesta Romanorum. Historie rzymskie, spolszczył P. Hertz, Warszawa 2001.

Wilhelm z Lorris i Jan z Meun, Powieść o róży, wybór, przekł. i wstęp M. Frankowska-Terlecka i T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1997.

Brunetto Latini, Skarbiec wiedzy, przeł. i oprac. M. Frankowska-Terlecka i T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1992.Dante Alighieri, Liryki najpiękniejsze, przeł. E. Porębowicz, Toruń 2000.

Dante Alighieri, Boska Komedia. (Wybór), przeł. E. Porębowicz, wstęp i koment. K. Morawski, Wrocław 1977 BN II nr 187 (tu: Piekło).

Efekty uczenia się:

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE

k_W01

k_W02

k_W03

k_W04

k_W05

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI

k_U01

k_U02

k_U03

k_U04

k_U05

k_U06

k_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO

k_K01

k_K04

Metody i kryteria oceniania:

1. Podstawowe kryteria zaliczenia przedmiotu:

- aktywność na zajęciach 40%, aktywna praca na zajęciach przy analizie i interpretacji wybranych utworów (ćwiczenia indywidualne lub w grupach) 20%, referat 40%

Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu /modułu/,

Obecność na zajęciach (więcej niż dwie należy zaliczyć na konsultacjach u prowadzącego ćwiczenia); zaliczenie cząstkowych zadań w trakcie ćwiczeń na zajęciach; końcowa praca w postaci referatu o charakterze historyczno- analityczno-interpretacyjnym ( z uwzględnieniem specyfiki tekstów dawnych)

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-29
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Wielg, Joanna Zagożdżon-Łyszczarz
Prowadzący grup: Joanna Zagożdżon-Łyszczarz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-www2-5 (2024-09-13)