Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wybrane zagadnienia współczesnej literatury polskiej i powszechnej 1

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S3.ED.24
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia współczesnej literatury polskiej i powszechnej 1
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom studiów:

Studia pierwszego stopnia

Kierunek studiów:

Edytorstwo

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

5

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Literatura uzupełniająca:

1. Jerzy Jarzębski, W Polsce czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1992


2. Anna Legeżyńska, Piotr Śliwiński, Poezja polska po 1968 roku, Warszawa 2000.


3. Ryszard Nycz, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.


4. Stanisław Stabro, Od Emila Zegadłowicza do Andrzeja Bobkowskiego. O prozie polskiej XX wieku, Kraków 2002.


5. Leszek Szaruga, Walka o godność. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys głównych problemów, Wrocław 1993.


6. Przemsyław Czapliński, Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997.


7. Wojciech Maciąg, Nasz wiek XX. Przewodnie idee literatury polskiej, Wrocław 1992.


8. Maria Danilewicz-Zielińska, Szkice o literaturze emigracyjnej, Wrocław 1991.

Nakład pracy studenta:

udział w zajęciach 30 h 1 ECTS


przygotowanie do zajęć 30 h 1 ECTS



Założenia:

1) Wyposażyć studenta w wiedzę dotyczącą najważniejszych zjawisk w literaturze i życiu literackim po roku 1939 oraz charakteru ewolucji procesu historycznoliterackiego współczesności.

2) Zaznajomić studenta ze związkami literatury z historią, socjologią i polityką tegoż okresu.

3) Wypracować strategie analizy współczesnych tekstów literackich.

4) Zwrócić uwagę studenta na różnorodność postaw i dyskursów krytycznoliterackich i ich wpływ na kształtowanie się procesu historycznoliterackiego.

Pełny opis:

1. Poezja wojny (Krzysztof K. Baczyński, Tadeusz Gajcy – środowisko „Sztuki i Narodu”; Czesław Miłosz) i porażenie wojną (Tadeusz Różewicz).

2. Główne tendencje w poezji lat 1944-1948 (poezja Juliana Przybosia, Mieczysława Jastruna, Konstantego I. Gałczyńskiego, Leopolda Staffa, Władysława Broniewskiego).

3. Poezja w latach 1948-1955 (tzw. pokolenie „pryszczatych”).

4. Poezja odwilżowa po 1956 roku. Spóźnione debiuty (Zbigniew Herbert, Miron Białoszewski), redebiuty (Wisława Szymborska, Tadeusz Nowak, Aleksander Wat, ks. Jan Twardowski) i generacja „Współczesności”. Wielonurtowość i wielostylowość nowej poezji (Stanisław Grochowiak, Jerzy Harasymowicz, Ernest Bryll, Jarosław M. Rymkiewicz, Andrzej Bursa, Halina Poświatowska, Urszula Kozioł i in.).

5. Pokolenie 60 - poezja formulizmu (Krzysztof Gąsiorowski). Orientacja Hybrydy.

6. Nowa Fala (Stanisław Barańczak, Ryszard Krynicki, Julian Kornhauser, Adam Zagajewski) i jej pokoleniowe odbicie w poezji Ewy Lipskiej i Rafała Wojaczka. Między kontestacją a prywatnością (grupa Tylicz i okolice).

7. Pokolenie 76 – poezja Nowej Prywatności (Bronisław Maj, Krzysztof Lisowski, Jan Polkowski).

8. Wobec realizmu – „Kuźnica” i jej program literacki.

9. Tematyka wojenna i obozowa w prozie (Tadeusz Borowski, Zofia Nałkowska Jan J. Szczepański; na emigracji: Gustaw Herling-Grudziński, Józef Czapski).

10. Obrachunki z przeszłością (Stanisław Dygat, Zofia Nałkowska, Stefan Kisielewski).

11. Powieść produkcyjna (B. Hamera, A. Ścibor-Rylski, J. Wilczek, T. Konwicki).

12 .Proza po roku 1956: Hłasko, „hłaskoidzi” i proza obyczajowa (Nowakowski, Brycht, Czycz); proza wiejska (Nowak, Myśliwski, Kawalec); proza o wojnie i historii (Krzysztoń, Odojewski, Terlecki); absurd i groteska (Mrożek). Proza Tadeusza Konwickiego.

13. Proza odwilżowa starszych generacji (Marian Brandys, Andrzej Kuśniewicz, Teodor Parnicki, Jerzy Andrzejewski, Julian Stryjkowski, Stanisław Lem). „Małe narracje” Białoszewskiego.

14. Proza i eseistyka na emigracji. Rola „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Znaczenie pisarstwa Witolda Gombrowicza. Powieści, opowiadania i eseje Miłosza, Herlinga-Grudzińskiego, Mackiewicza. Eseje Stempowskiego. Diarystyka i epistolografia Bobkowskiego.

15. Proza pokolenia 60 (Edward Stachura, Edward Redliński) i Nowej Fali.

16. Proza „oniryczna” 1976-1989 (tzw. „rewolucja artystyczna w prozie”, czyli środowisko „Twórczości”).

17. Dramaturgia Jerzego Szaniwaskiego i Leona Kruczkowskiego.

18. Utwory sceniczne Witolda Gombrowicza jako źródło nowej dramaturgii po 1956 roku.

19. Tadeusz Różewicz: dramat kompromitacji i redukcji.

20. Sławomir Mrozek: teatr absurdu i politycznej paraboli.

21. Pokolenie 56: Ireneusz Iredyński, Stanisław Grochowiak, Ernest Bryll, Jarosław Abramow-Newerly.

22. Teatry po 1956 roku. Życie teatralne, nowe koncepcje teatru (Tadeusz Kantor, Jerzy Grotowski, Miron Białoszewski), reżyserzy (Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski).

23. Krytyka pokolenia 56 (Jan Błoński, Jacek Łukasiewicz, Jerzy Kwiatkowski, Ludwik Flaszen, Andrzej Kijowski, Janusz Sławiński, Edward Balcerzan, Jan Prokop, Michał Głowiński).

24. Gawędy historycznoliterackie Jarosława M. Rymkiewicza.

25. Eseje o sztuce Zbigniewa Herberta, historyczne Pawła Jasienicy, o „rodzinnej Europie” Miłosza.

26. Rola Andrzeja K. Waśkiewicza w opisie pokolenia 60.

27. „Krytyczne” pokolenie Nowej Fali.

Literatura:

1. Krzysztof K. Baczyński, Wybór poezji. Oprac. J. Święch, Wrocław 1989, BN I, 265.

2. Stanisław Barańczak, Wiersze wybrane, PIW, Warszawa 1998.

3. Miron Białoszewski, Utwory zebrane, Warszawa 1987, t. 1 [Obroty rzeczy, Rachunek zachciankowy, Mylne wzruszenia];

4. Debiuty poetyckie 1944-1960. Wiersze, autointerpretacje, opinie krytyczne. Wybór i oprac. J. Kajtoch, J. Skórnicki, Warszawa 1972 [tu: J. Harasymowicz, H. Poświatowska, S. Swen-Czachorowski, J. M. Rymkiewicz, T. Nowak].

5. Kolumbowie i współcześni. Antologia poezji polskiej po roku 1939. Wybór i układ: Andrzej Lam, Warszawa 1976 [tu: T. Borowski, J. Ficowski, S. Czycz, A. Bursa, A. Międzyrzecki, U. Kozioł, E. Bryll].

6. Tadeusz Gajcy, Wybór poezji. Oprac. S. Bereś, Wrocław 1992, BN I, 283.

7. Stanisław Grochowiak, Wiersze wybrane, Czytelnik, Warszawa 1978;

8. Zbigniew Herbert, Wiersze wybrane, PIW, Warszawa 1998;

9. Tymoteusz Karpowicz, Poezje wybrane, Wrocław 1976.

10. Czesław Miłosz, Poezje, Warszawa 1988;

11. Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Wiersze i komentarze. Wybrał, ułożył i skomentował Tadeusz Nyczek, Kraków 1994 [tu zwłaszcza: Ewa Lipska, Rafał Wojaczek, Julian Kornhauser, Krzysztof Karasek, Ryszard Krynicki].

12. Tadeusz Różewicz, Poezje, t. 1-2, Kraków 1988;

13. Wisława Szymborska, Poezje. Przedmową opatrzył J. Kwiatkowski, Warszawa 1987;

14. Adam Zagajewski, Dzikie czereśnie. Wybór wierszy, Kraków 1992.

15. Aleksander Wat, Poezje zebrane. Oprac. A. Micińskiej i J. Zielińskiego, Kraków 1992.

16. Jerzy Andrzejewski, Ciemności kryją ziemię, Bramy raju. W: Tegoż, Trzy opowieści, Warszawa 1973;

17. Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 1970;

18. Tadeusz Borowski, Utwory wybrane. Oprac. Andrzej Werner, Wrocław 1991, BN.

19. Leopold Buczkowski, Czarny potok, Warszawa 1959.

20. Stanisław Dygat, Jezioro Bodeńskie, Warszawa 1946 i wyd. następne;

21. Witold Gombrowicz, Trans-Atlantyk. W: Tegoż, Trans-Atlantyk, Ślub. Komentarz autora, Warszawa 1957 [lub: Pornografia];

22. Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat. Zapiski sowieckie, Londyn 1953 i wyd. kolejne;

23. Marek Hłasko, Pierwszy krok w chmurach. Opowiadania, Warszawa 1957;

24. Tadeusz Konwicki, Sennik współczesny, Warszawa 1963 oraz: Kompleks polski, Warszawa 1977;

25. Stanisław Lem, Solaris, Kraków 1969;

26. Czesław Miłosz, Dolina Issy, Kraków 1981;

27. Wiesław Myśliwski, Pałac, Warszawa 1970 [lub: Kamień na kamieniu, Warszawa 1984; albo: Widnokrąg, Warszawa 1995];

28. Z. Nałkowska, Medaliony, Warszawa 1946 i wyd. następne;

29. Tadeusz Nowak, A jak królem, a jak katem będziesz, Warszawa 1968;

30. Julian Stryjkowski, Austeria, Warszawa 1966;

31. J. J. Szczepański, Polska jesień, Warszawa 1955 i wyd. następne;

32. Antologia dramatu. T. 1-2, wybór i posłowie J. Koenig, Warszawa 1976 [tu: Z. Herbert, M. Białoszewski, E. Bryll]

33. Witold Gombrowicz, Ślub. W: Tegoż, Trans-Atlantyk, Ślub. Komentarz autora, Warszawa 1957;

34. Sławomir Mrożek, Tango, Emigranci. W: Tegoż, Utwory sceniczne, Kraków 1973, t. 1-2;

35. Tadeusz Różewicz, Kartoteka, Świadkowie albo nasza mała stabilizacja. W: Tegoż, Utwory sceniczne, Wrocław 1972;

36. Jan Błoński, Odmarsz, Kraków 1978;

37. Witold Gombrowicz, Dziennik (l tom do wyboru spośród: Dziennik 1953-1956, Paryż 1957; Dziennik 1957-1961, Paryż 1962; Dziennik 1961-1966, Paryż 1966);

38. Zbigniew Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Lublin 1991;

39. G. Herling-Grudziński, Dziennik pisany nocą 1971-1972, Paryż 1973; Dziennik pisany nocą 1977-1979, Paryż 1990; Dziennik pisany nocą 1980-1983, Paryż 1984; Dziennik pisany nocą 1984-1988, Paryż 1989 (1 tom do wyboru);

40. Jerzy Kwiatkowski, Klucze do wyobraźni. Szkice o poetach współczesnych, Warszawa 1973;

41. Czesław Miłosz, Rok Myśliwego, Paryż 1990;

42. Jerzy Stempowski, Eseje. Oprac. Wojciech Karpiński, Kraków 1984 (zwłaszcza: Esej berdyczowski; Esej dla Kassandry).

43. Edward Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965. Część I: Strategie liryczne, Warszawa 1982; Cz.II: Ideologie artystyczne, Warszawa 1988;

44. Stanisław Burkot, Literatura polska w latach 1939-1989, Warszawa 1992.

45. Tadeusz Drewnowski, Próba scalenia. Obiegi – wzorce – style, wydanie drugie poprawione, Warszawa 2003.

46. Andrzej Zawada, Literackie półwiecze 1939-1989, Wrocław 2001.

47. Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński, Literatura polska 1976-1998, Kraków 1999.

48. Stanisław Stabro, Literatura polska 1944-2000 w zarysie, wydanie drugie poprawione, Kraków 2005.

49. Jerzy Święch, Literatura wojny. 1939-1945, Warszawa 1999.

Efekty uczenia się:

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE

k_W01 w zaawansowanym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska

kulturowe oraz dotyczące ich metody i teorie literaturoznawcze i

językoznawcze (w tym tekstologiczne) wyjaśniające złożone

zależności między nimi, stanowiące podstawową wiedzę ogólną z

zakresu polonistycznego literaturoznawstwa i językoznawstwa z

elementami kulturoznawstwa (w tym edytorstwa i liternictwa),

tworzące jej podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z

zakresu szczegółowej wiedzy z obszaru literaturoznawstwa i

językoznawstwa polskiego

k_W02 miejsce i znaczenie polskiego literaturoznawstwa i

językoznawstwa w systemie nauk humanistycznych i

społecznych, ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz

kierunki ich rozwoju

k_W03 teorie, metodologię i terminologię ogólną i szczegółową z

zakresu literaturoznawstwa i językoznawstwa oraz szczegółową z

zakresu edytorstwa (projektowania i przygotowywania do druku

publikacji zwartych i ciągłych)

k_W04 metody analizy, interpretacji oraz edycji, redakcji, korekty

tekstów literackich, naukowych oraz popularnonaukowych w

obrębie wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w

literaturoznawstwie

k_W05 poszczególne fazy powstania utworu literackiego, naukowego i

popularnonaukowego, jak również znaki stosowane w aparacie

krytycznym w wydaniach krytycznych dzieł literackich,

naukowych i popularnonaukowych przy zestawiania różnych

wersji tego samego tekstu literackiego

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI

k_U01 wykorzystywać posiadaną wiedzę literaturoznawczą i

językoznawczą (w tym szczególnie dotyczącą korekty, redakcji i

edycji krytycznej dzieł literackich, naukowych oraz

popularnonaukowych) – formułować i rozwiązywać złożone i

nietypowe problemy dotyczące zjawisk literackich oraz

wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych

przez:

- właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących,

dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji,

- właściwy dobór technik i metod pracy edytora związanych z

przygotowaniem tekstu do druku (m.in. prace organizacyjne,

adiustacja, dbałość o właściwy poziom merytoryczny,

artystyczny, graficzny, typograficzny wydawanego dzieła)

- dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym

zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT)

k_U02 formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i

narzędzia ich rozwiązania z wykorzystaniem wiedzy z zakresu

literaturoznawstwa i językoznawstwa (z możliwością

uwzględnienia wiedzy z nauk pokrewnych, w tym szczególnie z

zakresu edytorstwa i liternictwa)

k_U03 rozpoznać teksty literackie oraz przeprowadzić ich krytyczną

analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod

literaturoznawczych pozwalających na ocenę ich znaczenia i

oddziaływania w procesie historyczno-kulturowym

k_U04 komunikować się z użyciem specjalistycznej terminologii

dotyczącej opisu tekstów literackich, naukowych

k_U05 brać udział w debacie – przedstawiać i oceniać różne opinie i

stanowiska w zakresie tematycznym dotyczącym zjawisk kultury

oraz dyskutować o nich

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO

k_K01 krytycznej oceny posiadanej wiedzy literaturoznawczej i

językoznawczej (w tym z dziedziny edytorstwa) oraz uznawania

znaczenia wiedzy o literaturze, języku i kulturze w rozwiązywaniu

problemów poznawczych i praktycznych

k_K02 wypełniania zobowiązań społecznych, współorganizowania

działalności na rzecz środowiska społecznego

k_K04 uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego

różnorodnych form

Metody i kryteria oceniania:

Aktywność oraz obecność na zajęciach, praca zaliczeniowa, kolokwium zaliczeniowe

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-29
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Bartosz Swoboda
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Bartosz Swoboda, Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Bartosz Swoboda
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-www2-5 (2024-09-13)