Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 2
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1.S3.ED.84 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 2 |
Jednostka: | Wydział Filologiczny |
Grupy: |
Studia stacjonarne |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom studiów: | Studia pierwszego stopnia |
Kierunek studiów: | Edytorstwo |
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot: | 2 |
Profil kształcenia: | ogólnoakademicki |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | Realizowany w sali |
Literatura uzupełniająca: | Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. B. Otwinowska, J. Pelc, Warszawa 1984. Religijność literatury polskiego baroku, red. C. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1985. J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002. Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002. Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. A. Nowicka-Jeżowa, współpraca E. Bem-Wiśniewska, Warszawa 2003. K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa 2005. W. Pawlak, Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin 2005. Pisarze staropolscy. Sylwetki, red. S, Grzeszczuk, t.1-2, Warszawa 1991- 1997. Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, seria 1-3, Wrocław 1972 - 1978. P. Wilczek, Dyskurs - przekład - interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze, Katowice 2001. R. Krzywy, Ideologia sarmacka wobec tradycji antycznej i renesansowego humanizmu (wprowadzenie do zagadnienia), w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010. J. Snopek, Przełom oświeceniowy i racjonalistyczna krytyka mitologii. Zarys problematyki, w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010. Obraz natury w kulturze intelektualnej, literackiej i artystycznej doby staropolskiej, red. E. Buszewicz, J. Dąbkowska-Kujko, A. Jakóbczyk-Gola, A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2020. T. Kostkiewiczowa, Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1994. M. Cieński, Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia, Kraków 2013. Wiek XVIII – między tradycją a oświeceniową współczesnością. Hermeneutyka wartości religijnych, red. B. Kuczera-Chachulska , T. Chachulski, współpraca J. Snopek, Warszawa 2017. Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, t. 1-3, Warszawa 1992-1996. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Goliński, seria 1-2, Wrocław 1973-1977. |
Nakład pracy studenta: | - Udział w zajęciach: 45 h 1,75 ECTS - Indywidualna praca studenta (czytanie literatury) : 60 h 2,25 ECTS |
Założenia: | - Zapoznanie studentów z reprezentatywnymi zjawiskami i faktami historii dawnej literatury polskiej na tle literatury powszechnej. - Nabycie przez studentów umiejętności pogłębionego odbioru dawnego tekstu jako dokumentu epoki i jako dzieła literackiego. - Kształcenie zdolności wykorzystywania różnych metod interpretacji utworu. - Wyjaśnienie przyczyn stosowania stereotypów narosłych wokół literatury epok dawnych i charakterystyka modeli ich przełamywania. - Ukazanie znaczenia dawnej tradycji literackiej w dialogu ze współczesnością. |
Skrócony opis: |
Odrębność epoki staropolskiej w procesie historycznoliterackim. Problem dwujęzyczności piśmiennictwa i literatury. Bariera językowa wynikająca z historycznych uwarunkowań. Odmienność norm, pojęć i kryteriów estetycznych. Charakterystyka prądów, kierunków i form literackich okresu baroku oraz oświecenia w kontekście europejskim. Literatura dawna wobec dziedzictwa europejskiego: grecko-rzymskiego oraz judeochrześcijańskiego. Współczesne odwołania do osiągnięć literackich dawnych twórców. |
Pełny opis: |
Tematy omawiane w ramach zajęć z przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej (semestr II: Literatura baroku i oświecenia). - Periodyzacja epoki baroku i oświecenia. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Współczesne odwołania do literatury dawnej. - Barok jako prąd literacki, styl i postawa. Rehabilitacja pojęcia baroku. Problem wielości i złożoności barokowych tendencji artystycznych. - Miejsce tradycji biblijnej i antycznej w literaturze baroku. - Kontrreformacja i sarmatyzm wobec kultury oraz literatury polskiego baroku. - Nowy obraz świata i człowieka w poezji metafizycznej. Nurt poezji światowych rozkoszy. Twórczość szlachecko-ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych. Opozycyjny nurt literatury plebejsko-mieszczańskiej. - Proces rozwoju odmian i form gatunkowych okresu baroku wobec założeń ideowych i artystycznych epoki. Kształtowanie się nowatorskich technik poetyckich. Tendencje rozwojowe prozy barokowej. - Prądy literackie epoki oświecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. - Dydaktyzm oświeceniowych satyr i bajek. - Poeci polskiego sentymentalizmu. - Komediopisarze polskiego oświecenia. - Odmiany gatunkowe prozy okresu oświecenia. Typy powieści, cechy gatunkowe powiastki. - Czasopiśmiennictwo i publicystyka doby oświecenia w Polsce. - Teatr i dramat w dawnej Polsce. |
Literatura: |
Literatura podmiotu Teksty z literatury polskiej - M. Sęp Szarzyński, Rytmy abo Wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973, BN I 118. - Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985, BN I 186 (Wyprawa plebańska). - S. Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I 87. - „I w odmianach czasu smak jest”. Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1991 (utwory: Sebastiana Grabowieckiego, Kaspra Miaskowskiego, Daniela Naborowskiego, Hieronima Morsztyna, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Wacława Potockiego, Zbigniewa Morsztyna, Wespazjana Kochowskiego). - J. Ch. Pasek, Pamiętniki, wybór, oprac. M. Kaczmarek, Wrocław 1990. - Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (P. Baryka, Z chłopa król). - Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 (utwory: Adama Stanisława Naruszewicza, Stanisława Trembeckiego, Franciszka Karpińskiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, poezję konfederacji barskiej). - I. Krasicki, Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I 220. - I. Krasicki, Satyry i Listy, oprac. J. T. Pokrzywniak, Wrocław 1988, BN I 169. - I. Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1969, BN I 197. - I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973, BN I 41. - F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986, BN I 176. - J. U. Niemcewicz, Powrót posła oraz wybór bajek politycznych, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, BN I 4. - W. Bogusławski, Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005, BN I 162. - „Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili”. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1984 (wybór z pism: S. Staszica, H. Kołłątaja). - W. Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca, Kraków 2002. - J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, przekł. E. Chojecki, oprac. E. Zarych, Kraków 2010 (przeczytać pierwszych 10 dni). Teksty z literatury obcej - T. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, przekł. P. Kochanowski, oprac., R. Pollak, Wrocław 1951, BN II 4. - P. Corneille, Cyd albo Roderyk, przekł. J. A. Morsztyn, wyd. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999. - J. B. Racine, Andromacha, Berenika, Fedra, przekł. M. Wroncka, K. Brończyk, A. Międzyrzecki, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (Fedra). - P. Calderon de la Barca, Życie snem. Książę Niezłomny, przekł. E. Boyé, J. Słowacki, oprac. B. Baczyńska, Wrocław 2003, BN II 249 (Życie snem). - Molière, Świętoszek, przekł. i oprac. T. Boy-Żeleński, Wrocław 1976, BN II 40. - Wolter, Powiastki filozoficzne, przekł. i wstęp T. Boy-Żeleński, Warszawa 2003 (Kandyd). Literatura przedmiotu C. Hernas, Barok, Warszawa 2002. A. Nowicka-Jeżowa, Barok polski między Europą i Sarmacją, cz. I: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011. J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Kraków 2004. A. Borowski, Powrót Europy, Kraków 1999. M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008. T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1979. J. Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999. J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1996. A. Nowicka-Jeżowa, Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa 2000. Z. Goliński, Krasicki, Warszawa 2002. Różnorodność form narracji w literaturze dawnej, red. M. Rowińska-Szczepaniak i J. Zagożdżon, Opole 2006. Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, Wrocław 2002. Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2010. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: - student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie literatury i kultury epok dawnych, uwzględniającą główne nurty dziedzictwa europejskiego i nowożytnych literatur narodowych; zna kanon literatury polskiej i najważniejsze dzieła literatury światowej do końca XVIII w.; - dysponuje elementarną wiedzą o powiązaniach literatury omawianego okresu z innymi dziedzinami nauki; - ma wiedzę o kontekstach dzieł literackich dawnych epok (biograficznym, historycznym, filozoficznym, społeczno-politycznym) z uwzględnieniem dialogu ze współczesnością; -posiada podstawową wiedzę w zakresie ewolucji wyobrażeń i upodobań estetycznych w dawnych epokach; - zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literatury dawnej. Umiejętności: - potrafi wyszukiwać w różnych źródłach potrzebny materiał, oceniać go, selekcjonować oraz wykorzystywać; - posiada umiejętności badawcze (formułowania i analizowania problemów, doboru metod, opracowywania i prezentowania wyników pracy, merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem różnych stanowisk, wnioskowania); - potrafi przygotować prace pisemne i wystąpienia ustne, dotyczące zagadnień właściwych dla studiowanego kierunku; - dostrzega i ocenia obecność tradycji w literaturze i kulturze epok dawnych (odwoływania się do starożytności greckiej, łacińskiej i biblijno-hebrajskiej); - analizuje i interpretuje teksty literatury dawnej we właściwych dla nich kontekstach, odkrywa powiązania utworu literackiego z innymi dziedzinami sztuki. Kompetencje społeczne: - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; - wyznacza kierunki własnego rozwoju; - jest samodzielny i krytyczny w wyrażanych ocenach i poglądach; - potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role; - dostrzega rolę literatury w kształtowaniu wzorców tożsamości narodowej i europejskiej; docenia znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego. |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunki zaliczenia przedmiotu i dopuszczenia do egzaminu ustnego: - wygłoszenie referatu (komunikatu), - aktywność na zajęciach, - przygotowanie pracy pisemnej, - ustne zaliczenie lektur. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2024-03-01 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Tomasz Wielg | |
Prowadzący grup: | Maria Rowińska-Szczepaniak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Konwersatorium - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2025-03-01 - 2025-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 45 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Maria Rowińska-Szczepaniak, Tomasz Wielg | |
Prowadzący grup: | Maria Rowińska-Szczepaniak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Konwersatorium - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.