Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 2

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S3.ED.84
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 2
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom studiów:

Studia pierwszego stopnia

Kierunek studiów:

Edytorstwo

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

2

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Literatura uzupełniająca:

Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. B. Otwinowska, J. Pelc, Warszawa 1984.

Religijność literatury polskiego baroku, red. C. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1985.

J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.

Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002.

Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. A. Nowicka-Jeżowa, współpraca E. Bem-Wiśniewska, Warszawa 2003.

K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa 2005.

W. Pawlak, Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin 2005.

Pisarze staropolscy. Sylwetki, red. S, Grzeszczuk, t.1-2, Warszawa 1991- 1997.

Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, seria 1-3, Wrocław 1972 - 1978.

P. Wilczek, Dyskurs - przekład - interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze, Katowice 2001.

R. Krzywy, Ideologia sarmacka wobec tradycji antycznej i renesansowego humanizmu (wprowadzenie do zagadnienia), w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010.

J. Snopek, Przełom oświeceniowy i racjonalistyczna krytyka mitologii. Zarys problematyki, w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010.

Obraz natury w kulturze intelektualnej, literackiej i artystycznej doby staropolskiej, red. E. Buszewicz, J. Dąbkowska-Kujko, A. Jakóbczyk-Gola, A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2020.

T. Kostkiewiczowa, Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1994.

M. Cieński, Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia, Kraków 2013.

Wiek XVIII – między tradycją a oświeceniową współczesnością. Hermeneutyka wartości religijnych, red. B. Kuczera-Chachulska , T. Chachulski, współpraca J. Snopek, Warszawa 2017.

Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, t. 1-3, Warszawa 1992-1996.

Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Goliński, seria 1-2, Wrocław 1973-1977.







Nakład pracy studenta:

- Udział w zajęciach: 45 h 1,75 ECTS


- Indywidualna praca studenta (czytanie literatury) : 60 h 2,25 ECTS

Założenia:

- Zapoznanie studentów z reprezentatywnymi zjawiskami i faktami historii dawnej literatury polskiej na tle literatury powszechnej.

- Nabycie przez studentów umiejętności pogłębionego odbioru dawnego tekstu jako dokumentu epoki i jako dzieła literackiego.

- Kształcenie zdolności wykorzystywania różnych metod interpretacji utworu.

- Wyjaśnienie przyczyn stosowania stereotypów narosłych wokół literatury epok dawnych i charakterystyka modeli ich przełamywania.

- Ukazanie znaczenia dawnej tradycji literackiej w dialogu ze współczesnością.


Skrócony opis:

Odrębność epoki staropolskiej w procesie historycznoliterackim. Problem dwujęzyczności piśmiennictwa i literatury. Bariera językowa wynikająca z historycznych uwarunkowań. Odmienność norm, pojęć i kryteriów estetycznych. Charakterystyka prądów, kierunków i form literackich okresu baroku oraz oświecenia w kontekście europejskim. Literatura dawna wobec dziedzictwa europejskiego: grecko-rzymskiego oraz judeochrześcijańskiego. Współczesne odwołania do osiągnięć literackich dawnych twórców.

Pełny opis:

Tematy omawiane w ramach zajęć z przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej (semestr II: Literatura baroku i oświecenia).

- Periodyzacja epoki baroku i oświecenia. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Współczesne odwołania do literatury dawnej.

- Barok jako prąd literacki, styl i postawa. Rehabilitacja pojęcia baroku. Problem wielości i złożoności barokowych tendencji artystycznych.

- Miejsce tradycji biblijnej i antycznej w literaturze baroku.

- Kontrreformacja i sarmatyzm wobec kultury oraz literatury polskiego baroku.

- Nowy obraz świata i człowieka w poezji metafizycznej. Nurt poezji światowych rozkoszy. Twórczość szlachecko-ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych. Opozycyjny nurt literatury plebejsko-mieszczańskiej.

- Proces rozwoju odmian i form gatunkowych okresu baroku wobec założeń ideowych i artystycznych epoki. Kształtowanie się nowatorskich technik poetyckich. Tendencje rozwojowe prozy barokowej.

- Prądy literackie epoki oświecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko.

- Dydaktyzm oświeceniowych satyr i bajek.

- Poeci polskiego sentymentalizmu.

- Komediopisarze polskiego oświecenia.

- Odmiany gatunkowe prozy okresu oświecenia. Typy powieści, cechy gatunkowe powiastki.

- Czasopiśmiennictwo i publicystyka doby oświecenia w Polsce.

- Teatr i dramat w dawnej Polsce.

Literatura:

Literatura podmiotu

Teksty z literatury polskiej

- M. Sęp Szarzyński, Rytmy abo Wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973, BN I 118.

- Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985, BN I 186 (Wyprawa plebańska).

- S. Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I 87.

- „I w odmianach czasu smak jest”. Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1991 (utwory: Sebastiana Grabowieckiego, Kaspra Miaskowskiego, Daniela Naborowskiego, Hieronima Morsztyna, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Wacława Potockiego, Zbigniewa Morsztyna, Wespazjana Kochowskiego).

- J. Ch. Pasek, Pamiętniki, wybór, oprac. M. Kaczmarek, Wrocław 1990.

- Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (P. Baryka, Z chłopa król).

- Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 (utwory: Adama Stanisława Naruszewicza, Stanisława Trembeckiego, Franciszka Karpińskiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, poezję konfederacji barskiej).

- I. Krasicki, Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I 220.

- I. Krasicki, Satyry i Listy, oprac. J. T. Pokrzywniak, Wrocław 1988, BN I 169.

- I. Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1969, BN I 197.

- I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973, BN I 41.

- F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986, BN I 176.

- J. U. Niemcewicz, Powrót posła oraz wybór bajek politycznych, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, BN I 4.

- W. Bogusławski, Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005, BN I 162.

- „Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili”. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1984 (wybór z pism: S. Staszica, H. Kołłątaja).

- W. Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca, Kraków 2002.

- J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, przekł. E. Chojecki, oprac. E. Zarych, Kraków 2010 (przeczytać pierwszych 10 dni).

Teksty z literatury obcej

- T. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, przekł. P. Kochanowski, oprac., R. Pollak, Wrocław 1951, BN II 4.

- P. Corneille, Cyd albo Roderyk, przekł. J. A. Morsztyn, wyd. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999.

- J. B. Racine, Andromacha, Berenika, Fedra, przekł. M. Wroncka, K. Brończyk, A. Międzyrzecki, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (Fedra).

- P. Calderon de la Barca, Życie snem. Książę Niezłomny, przekł. E. Boyé, J. Słowacki, oprac. B. Baczyńska, Wrocław 2003, BN II 249 (Życie snem).

- Molière, Świętoszek, przekł. i oprac. T. Boy-Żeleński, Wrocław 1976, BN II 40.

- Wolter, Powiastki filozoficzne, przekł. i wstęp T. Boy-Żeleński, Warszawa 2003 (Kandyd).

Literatura przedmiotu

C. Hernas, Barok, Warszawa 2002.

A. Nowicka-Jeżowa, Barok polski między Europą i Sarmacją, cz. I: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011.

J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Kraków 2004.

A. Borowski, Powrót Europy, Kraków 1999.

M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008.

T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1979.

J. Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.

J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1996.

A. Nowicka-Jeżowa, Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa 2000.

Z. Goliński, Krasicki, Warszawa 2002.

Różnorodność form narracji w literaturze dawnej, red. M. Rowińska-Szczepaniak i J. Zagożdżon, Opole 2006.

Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, Wrocław 2002.

Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2010.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

- student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie literatury i kultury epok dawnych, uwzględniającą główne nurty dziedzictwa europejskiego i nowożytnych literatur narodowych; zna kanon literatury polskiej i najważniejsze dzieła literatury światowej do końca XVIII w.;

- dysponuje elementarną wiedzą o powiązaniach literatury omawianego okresu z innymi dziedzinami nauki;

- ma wiedzę o kontekstach dzieł literackich dawnych epok (biograficznym, historycznym, filozoficznym, społeczno-politycznym) z uwzględnieniem dialogu ze współczesnością;

-posiada podstawową wiedzę w zakresie ewolucji wyobrażeń i upodobań estetycznych w dawnych epokach;

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literatury dawnej.

Umiejętności:

- potrafi wyszukiwać w różnych źródłach potrzebny materiał, oceniać go, selekcjonować oraz wykorzystywać;

- posiada umiejętności badawcze (formułowania i analizowania problemów, doboru metod, opracowywania i prezentowania wyników pracy, merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem różnych stanowisk, wnioskowania);

- potrafi przygotować prace pisemne i wystąpienia ustne, dotyczące zagadnień właściwych dla studiowanego kierunku;

- dostrzega i ocenia obecność tradycji w literaturze i kulturze epok dawnych (odwoływania się do starożytności greckiej, łacińskiej i biblijno-hebrajskiej);

- analizuje i interpretuje teksty literatury dawnej we właściwych dla nich kontekstach, odkrywa powiązania utworu literackiego z innymi dziedzinami sztuki.

Kompetencje społeczne:

- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności;

- wyznacza kierunki własnego rozwoju;

- jest samodzielny i krytyczny w wyrażanych ocenach i poglądach;

- potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;

- dostrzega rolę literatury w kształtowaniu wzorców tożsamości narodowej i europejskiej; docenia znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego.

Metody i kryteria oceniania:

Warunki zaliczenia przedmiotu i dopuszczenia do egzaminu ustnego:

- wygłoszenie referatu (komunikatu),

- aktywność na zajęciach,

- przygotowanie pracy pisemnej,

- ustne zaliczenie lektur.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2024-03-01 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Maria Rowińska-Szczepaniak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-03-01 - 2025-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 45 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maria Rowińska-Szczepaniak, Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Maria Rowińska-Szczepaniak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-5 (2024-09-13)