Gramatyka kontrastywna

studia I stopnia

Logopedia z nauczaniem języka polskiego jako obcego

letni

akademicki

obowiązkowe

Realizowany w sali

Ukończony kurs współczesnej gramatyki języka polskiego (lub innego współczesnego języka), warunkujący znajomość terminów językoznawczych z zakresu fonetyki, fonologii, fleksji, słowotwórstwa i składni.

Wykaz literatury

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:

Koczerhan Pietrowicz K., Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego. Podręcznik, przeł. P. Jóźwikiewicz, Cz. Lachur, A. Nowacki, Opole 2009.

B. Literatura uzupełniająca:

Dostępne podręczniki do (gramatyki) języków: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, rosyjskiego, ukraińskiego i innych (według wyboru studentów),

jak np.:

Czapiga A., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska. Morfologia. Składnia zdania pojedynczego, Rzeszów 2013.

Dulewiczowa I., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska: fonetyka i fonologia, grafia i ortografia, Warszawa.

Kononenko I., Język ukraiński i polski: studium kontrastywne, Warszawa 2017.

Morciniec N., Prędota S., Fonetyka kontrastywna języka niemieckiego i polskiego, Wrocław 1990.

Kwapisz –Osadnik K., Podstawowe wiadomości z gramatyki polskiej i francuskiej. Szkic porównawczy, Katowice 2007.

Prejbisz A., Gramatyka języka angielskiego, Warszawa 2002.

Tęcza, Z., Gramatyka angielska i niemiecka w opisie równoległym, Rzeszów 2010.

A także m.in.:

Kaproń-Charzyńska I., 2020, Nauczanie fonetyki języka polskiego z perspektywy logopedycznej – studium przypadku studentów z Chin, „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 65-75.

Korytkowska A., Sawicka I., Uwagi na temat ilościowej charakterystyki fonetyki słowiańskiej, w: Komparacja współczesnych języków słowiańskich 2: Fonetyka i fonologia, red. I. Sawicka, Opole 2007, 199-217.

Lewandowski T., No More Polglish! A Polish Studnet’s Handbook for Eliminating Interlingual Errors, Opole, 2020.

Zakrzewska-Verdugo M., Kompetencja fonologiczna w nauczaniu języka polskiego Słowaków. Trudne miejsca w wymowie (i ortografii), „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 55-64.

A. Godziny kontaktowe: 45h/ 1,5 ECTS

Udział w zajęciach: 30h

Udział w konsultacjach: 15h

B. Praca własna studenta: 15h/ 0,5 ECTS

Przygotowanie do zajęć: 10h

Przygotowanie do zaliczenia: 5h

Celem przedmiotu jest:

• zapoznanie studentów z przedmiotem i metodami analizy kontrastywnej;

• uświadomienie studentom celowości porównywania języków (cele poznawcze i praktyczne);

• zapoznanie studentów z najważniejszymi typami podobieństw i różnic między poszczególnymi poziomami języków (fonologicznym, fleksyjnym, słowotwórczym i składniowym);

• uświadomienie studentom możliwych konsekwencji podobieństw i różnic między językami w procesie uczenia (się) języków (transfer pozytywny i negatywny).

1. Ogólne aspekty językoznawstwa kontrastywnego (przedmiot, cele, metody, miejsce wśród innych dyscyplin językoznawczych, krótka historia przednaukowego i naukowego porównywania języków).

2. Najważniejsze zagadnienia językoznawstwa typologicznego (cechy typologiczne języków, uniwersalia językowe).

3. Fonetyka i fonologia kontrastywna (ilościowe i jakościowe właściwości systemów fonologicznych różnych języków, aspekty porównywania samogłosek i spółgłosek oraz środków suprasegmentalnych – akcent i intonacji).

4. Systemy morfologiczne języków i kategorie gramatyczne (rodzaju, liczby, przypadka i in.) w aspekcie porównawczym.

5. Słowotwórstwo w aspekcie kontrastywnym.

6. Składniowe modele różnych języków (różnice i podobieństwa w budowie zdań, szyku wyrazów w zdaniu, wyrażania zaprzeczenia, pasywności i in.).

7. Fakultatywnie – wybrane aspekty leksykologii i frazeologii kontrastywnej (problem ekwiwalencji, luki leksykalne itp.).

Koczerhan Pietrowicz K., Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego. Podręcznik, przeł. P. Jóźwikiewicz, Cz. Lachur, A. Nowacki, Opole 2009.

Wiedza:

Student

1. zna najważniejsze cele poznawcze i praktyczne językoznawstwa kontrastywnego (k_W01)

2. zna najważniejsze aspekty i metody porównywania języków na poszczególnych poziomach systemu językowego; (k_W02)

3. rozumie mechanizmy motywowane różnicami i podobieństwami między językami w glottodydaktyce (nauczaniu języków obcych). (k_W05)

Umiejętności:

Student potrafi

4. czytać ze zrozumieniem literaturę z zakresu językoznawstwa kontrastywnego (k_U01)

5. omawiać różnice między poszczególnymi poziomami systemu porównywanych języków (k_U02)

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

6. pogłębiania naukowej wiedzy o uniwersaliach językowych i swoistościach języków jako elementu bio-kulturowej różnorodności świata (k_K01);

7. szukania dróg przezwyciężania trudności w uczeniu się i nauczaniu języków poprzez analizę podobieństw i różnic między językami (k_K04).

Zaliczenie na podstawie ustnej aktywności na zajęciach.

Zaliczenie prac pisemnych (kolokwia).

Aktywność na zajęciach (20%)

Starannie przygotowany referat (40%)

Kolokwia napisane na min. 50% punktów (40% )