Seymoura Epsteina dwusystemowa koncepcja psychiki: teoria, badania, zastosowanie

fakultatywne

Cele przedmiotu:

• Prezentacja szczegółowa Cognitive-Experiential Self-Theory (CEST)

• Ukazanie implikacji CEST dla psychologii stosowanej

• Prezentacja metody CTI (Constructive Thinking Inventory) do pomiaru nasilenia automatycznego myślenia konstruktywnego i destruktywnego

Treści programowe:

1. Dlaczego koncepcja Epsteina?

2. Seymour Epstein – prezentacja sylwetki uczonego.

3. Model CEST – geneza, cele, założenia.

4. Charakterystyka układów doświadczeniowego i racjonalnego.

5. Empiryczne dowody trafności dwusystemowej koncepcji psychiki przedstawionej przez Epsteina. Kontrowersyjne aspekty tej koncepcji i innych koncepcji dwusystemowych.

6. Co mierzy metoda REI?

7. Wybrane kierunki i efekty zastosowania modelu CEST do analiz psychologicznych.

8. Automatyczne myślenie konstruktywne jako forma inteligencji układu doświadczeniowego. Czy myślenie konstruktywne jest inteligencją emocjonalną?

9. Inwentarz samoopisowy CTI do pomiaru poziomu automatycznego myślenia konstruktywnego i destruktywnego:

a. Geneza i proces budowy narzędzia.

b. Wersje metody CTI.

c. Struktura myślenia konstruktywnego – wyniki analiz Epsteina. Czy potwierdzają ją badania adaptatorów CTI?

d. Myślenie konstruktywne a Wielka Piątka.

e. Związki myślenia destruktywnego ze stresem i psychosomatyką.

f. Rola myślenia konstruktywnego w osiąganiu dobrostanu.

10. Teoretyczne i empiryczne związki myślenia konstruktywnego i destruktywnego z konstruktami psychologicznymi o zbliżonym znaczeniu.

11. Geneza i dynamika rozwojowa myślenia konstruktywnego.

12. Kierunki i metody pracy nad rozwojem osobowości, wynikające z modelu CEST.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć

A.1. wykorzystywana podczas zajęć:

1. Kolańczyk A. (1998). Czuję, myślę, jestem. Gdańsk: GWP. Rozdz. 1.

2. Pracka J. (2012). Inteligencja emocjonalna a poznawczo-doświadczeniowa teoria „Ja” Seymoura Epsteina. Studia Psychologica, 2012, 12 (1), 47-66.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta:

1. Franken R. (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk: GWP. [Fragmenty dotyczące teorii R. Lazarusa i S. Epsteina.]

B. Literatura uzupełniająca

1. Epstein S. (2003). Cognitive-experiential self-theory of personality. In Millon T., & Lerner M. J. (Eds), Comprehensive Handbook of Psychology, Volume 5: Personality and Social Psychology (pp. 159-184). Hoboken, NJ: Wiley & Sons.

2. Neckar J. Ujęcia dwusystemowe a nabywanie i funkcjonowanie doświadczenia indywidualnego. W: K. Krzyżewski (red.) Doświadczenie indywidualne. Szczególny rodzaj poznania i wyróżniona postać pamięci. Kraków: Wyd. UJ.

3. Prace S. Epsteina dostępne w bazach internetowych.

Wiedza

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:

• Scharakteryzować główne pojęcia i twierdzenia teorii CEST

• Opisać metodę CTI do pomiaru myślenia konstruktywnego i destruktywnego

• Przedstawić wybrane badania zmierzające do weryfikacji struktury inwentarza CTI

• Wskazać na wybrane konsekwencje podwyższonego oraz obniżonego poziomu myślenia konstruktywnego

• Omówić mechanizmy odpowiedzialne za wytwarzanie się u jednostki skłonności do myślenia konstruktywnego bądź destruktywnego

• Wskazać na możliwości usprawniania myślenia automatycznego

Umiejętności

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien potrafić/mieć umiejętność:

• Dokonywania porównań między modelem CEST a pokrewnymi modelami teoretycznymi

• Odnoszenia prezentowanych podczas wykładu modeli teoretycznych do opisów konkretnych przypadków

Kompetencje społeczne

W wyniku przeprowadzonych zajęć student wykazuje:

• Zrozumienie dla społecznej wagi problematyki inteligencji emocjonalnej i myślenia konstruktywnego

• Zrozumienie konieczności stałego pogłębiania wiedzy o mechanizmach opisanych w teorii S. Epsteina

• Gotowość do realizowania zadań związanych z poszerzaniem wiedzy i zwiększaniem umiejętności kształtowanych w trakcie wykładu

• Zrozumienie potrzeby respektowania etycznych zasad prowadzenia badań nad myśleniem konstruktywnym i destruktywnym.

Formy zaliczenia:

• Test wiadomości, sprawdzający znajomość treści przedstawianych na wykładzie oraz zawartych w literaturze obowiązkowej

Podstawowe kryteria:

• ocena dostateczna: jeśli student uzyska powyżej 55% punktów

• ocena dobra: jeśli student uzyska powyżej 70% punktów

• ocena bardzo dobra: jeśli student uzyska powyżej 85% punktów