Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Teologia moralna: cnoty kardynalne, bioetyka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 5.1.0.0.1.033
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Teologia moralna: cnoty kardynalne, bioetyka
Jednostka: Wydział Teologiczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu teologii moralnej szczegółowej – z arteologii (zakres cnót kardynalnych) oraz norm, zadań i zobowiązań wiążących się z troską o szeroko rozumiane życie i zdrowie (bioetyka); wyrobienie umiejętności wartościowania działań ludzkich w analizowanych obszarach; kształtowanie adekwatnych postaw wobec życia ludzkiego i w życiu jednostkowym oraz społecznym (cnoty).

Pełny opis:

A. Cnoty kardynalne:

1. Wyjaśnienie pojęć: „cnota” i „cnoty kardynalne”, „cnota nabyta i wlana” - ich historia i treść

2. Schemat czterech cnót w filozofii, w Piśmie Św., u OO. Kościoła i w teologii

3. Wykroczenie przeciw cnocie przez nadmiar i niedomiar

4. Charakterystyka poszczególnych cnót kardynalnych (roztropność, męstwo, umiarkowanie, sprawiedliwość) wg schematu: pojęcie i istota - składowe - wypaczenia - wymiar społeczny i chrześcijański

5. W ramach sprawiedliwości: zobowiązania wobec państwa i ojczyzny - cnoty obywatelskie oraz świadczenia na rzecz państwa; podstawowe obowiązki państwa

6. Prezentacja „piątej cnoty kardynalnej” – pokory.

B. Bioetyka:

1. Pojęcie bioetyki, jej powstanie oraz aktualne problemy

2. Wartość życia w hierarchii dóbr i w świetle Objawienia oraz odpowiedzialność za nie

3. Normy stojące na straży życia ludzkiego i ich zakres

4. Pojęcia zdrowia i choroba wraz z konsekwencjami etycznymi

5. Omówienie problemów moralnych dotyczących życia początek życia (status moralny embrionu, prokreacja wspomagana, aborcja i środki wczesnoporonne, diagnostyka prenatalna, klonowanie, odczytanie genomu ludzkiego oraz inżynieria genetyczna)

6. Omówienie problemów moralnych dotyczących życia w młodości i dojrzałości (uprawniona obrona i kara śmierci, transplantacje, samobójstwo, przejawy przemocy, HIV/AIDS, narażanie życia w ruchu drogowym, sporcie i przez używki)

7. Omówienie problemów moralnych dotyczących schyłku życia (starość, cierpienie, medycyna paliatywna, technicyzacja procesu umierania, eutanazja).

Literatura:

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć:

JAROSZYŃSKI P., Etyka. Dramat życia moralnego, Warszawa 1993

KEENEN J.F., Cnoty na co dzień, Kraków 2003

MARCOL A., W kręgu wartości chrześcijańskich, Opole 2006;

MACHINEK M., Życie w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u początku życia ludzkiego, Olsztyn 2004

MACHINEK M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego, Olsztyn 2004

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta:

JAN PAWEŁ II, Encyklika Evangelium vitae (1995)

KONGREGACJA NAUKI WIARY, Instrukcja Dignitas personae (2008)

KONGREGACJA NAUKI WIARY, Instrukcja Donum vitae (1987)

KONGREGACJA NAUKI WIARY, Instrukcja Iura et bona (1980)

MRÓZ M. (red.), Cnoty kardynalne. Materiały z ćwiczeń. Etyka, Toruń 2000

B. Literatura uzupełniająca

MRÓZ M., Człowiek w dynamizmie cnoty, Toruń 2001.

BOŁOZ W., Życie w ludzkich rękach, Warszawa 1997

CHYROWICZ B., Bioetyka i ryzyko. Argument „równi pochyłej” w dyskusji wokół osiągnięć współczesnej genetyki, Lublin 2000

CHYROWICZ B., Bioetyka. Anatomia sporu, Krakow 2015

Encyklopedia Bioetyki, red. A. Muszala, Radom 2005

KOWALSKI E., Osoba i bioetyka, Kraków 2009.

MELINA L., Kurs bioetyki, Kraków 2016

MORCINIEC P., Etyczne aspekty transplantacyjnej terapii chorób neurozwyrodnieniowych, Opole 2000

ŚLIPKO T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Warszawa 1994.

SCHOCKENHOFF E., Etyka życia. Podstawy i wyzwania, Opole 2014.

WRÓBEL J., Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych, Kraków 1999

Efekty uczenia się:

Wiedza

1. Student ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z teologii moralnej, w zakresie aretologii (cnoty kardynalne) i uporządkowaną wiedzę podstawową z bioetyki personalistycznej. (TMA_W07; P7S_WG )

2. Ma pogłębioną znajomość współczesnego nauczania Kościoła katolickiego z zakresie cnót kardynalnych i etyki życia ludzkiego. (TMA_W11; P7S_WG)

3. Ma niezbędną wiedzę o powiązaniach teologii moralnej z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami przyrodniczymi, społecznymi i prawnymi, w zakresie życia i zdrowia człowieka, pozwalającą na integrowanie perspektyw dotyczących przedmiotu badań. (TMA_W12; P7S_WG)

Umiejętności

1. Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej w obu zakresach badawczych (aretologia i bioetyka). (TMA_U01; P7S_UW)

2. Potrafi merytorycznie argumentować, prowadzić merytoryczną dyskusję dotyczącą aktualnych problemów bioetycznych, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia poprawnych podsumowań. (TMA_U09; P7S_UK)

3. Potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami etyczno-moralnymi Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów z zakresu etyki cnót i bioetyki. (TMA_U13; P7S_UW)

Kompetencje społeczne (postawy)

1. Student ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów moralnych i bioetycznych. (TMA_K05; P7S_KO)

2. Identyfikuje i rozstrzyga dylematy etyczno-moralne związane z życiem indywidualnym i społecznym. (TMA_K06; P7S_KK; P7S_KO)

3. Ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego (cnoty).(TMA_K07; P7S_KO)

Metody i kryteria oceniania:

• kolokwium pisemne z cnót kardynalnych: z pytaniami otwartymi- w trakcie semestru - zestaw wcześniej znany studentom (40% oceny końcowej)

• egzamin końcowy ustny (60%).

Podstawowe kryteria:

Student otrzymuje ocenę końcowa z egzaminu:

- bardzo dobrą (5), gdy ma bardzo dobrą wiedzę opartą na treści wykładów i lekturze obowiązkowej, poszerzoną dzięki lekturze uzupełniającej;

- dobrą plus (4,5), gdy ma bardzo dobrą wiedzę opartą na treści wykładów i lekturze obowiązkowej;

- dobrą (4), gdy ma dobrą wiedzę opartą na treści wykładów i literaturze obowiązkowej, ale wykazuje pewne niewielkie braki dotyczą precyzyjnego ujęcia istoty problemu aretologicznego lub bioetycznego w odniesieniu do konkretnych działań ludzkich;

- dostateczną plus (3,5), gdy ma niepełną wiedzę opartą na treści wykładów i lekturze obowiązkowej, zaś braki dotyczą poprawności opisu niektórych działań biomedycznych lub ukazania istoty problemu bioetycznego w odniesieniu do tych działań, albo pojawiają się poważne braki w rozumieniu kwestii aretologicznych;

- dostateczną (3), gdy ma jedynie podstawową wiedzę opartą na treści wykładów lub lekturze obowiązkowej, braki dotyczą znajomości niektórych zagadnień wstępnych lub poprawności opisu niektórych kwestii aretologicznych lub biomedycznych i dotyczące ukazania istoty problemu bioetycznego w odniesieniu do podejmowanych działań;

- niedostateczną (2), gdy ma istotne braki dotyczą znajomości zagadnień wstępnych lub samego tylko rozumienia zagadnień szczegółowych lub choćby ogólnego ukazania niektórych zagadnień aretologicznych i biomedycznych oraz problemu bioetycznego w odniesieniu do analizowanych działań.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-www5-1 (2024-03-12)