Pedagogika ogólna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 5.2.2.0.1.077 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Pedagogika ogólna |
Jednostka: | Wydział Teologiczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
• Wprowadzenie do zagadnień pedagogiki i pedagogiki ogólnej jako subdyscypliny pedagogicznej. • Zaznajomienie z mapą współczesnych nurtów wychowania ze wskazaniem ich zaplecza językowego, filozoficznego, światopoglądowego i teoretycznego. • Rozbudzenie wrażliwości na problemy wychowania i pedagogiki. • Wypracowanie sprawności identyfikowania, nazwania i klasyfikowania zjawisk edukacyjnych oraz problemów pedagogicznych i ich rozwiązań. • Kształtowanie umiejętności krytycznego spojrzenia na potoczne, ideologiczne i uproszczone podejścia do rzeczywistości wychowania, przy jednoczesnym docenieniu roli wiedzy teoretycznej przydatnej w praktyce edukacyjnej. |
Pełny opis: |
I. Metateoretyczne podstawy pedagogiki: 1. Pojęcia: pedagog – pedagogia – pedagogika – dydaktyka. 2. Geneza i rozwój pedagogiki (a. geneza naukowej refleksji nad wychowaniem, b. historyczne uwarunkowania kształtowania się działów pedagogiki, c. działy pedagogiki w ujęciu wertykalnym i horyzontalnym, d. demokratyczne i integralne modele uporządkowania dyscyplin pedagogicznych). 3. Pedagogika jako dyscyplina naukowa (a. kryteria wyłaniania się dyscypliny naukowej, b. przedmiot pedagogiki, c. jej zadania i cele). II. Metodologia pedagogiki i badań pedagogicznych: 1. Wkład poszczególnych nauk dla rozwoju wiedzy pedagogicznej. 2. Specyfika badań własnych pedagogiki i ich etapy. 3. Podział metod badawczych pedagogiki ze względu na ich strukturę. III. Ontologiczne podstawy wychowania: 1. Ujęcia wychowania podkreślające jego charakter, znaczenie i funkcję (prakseologiczne, ewolucyjne, sytuacyjne i adaptacyjne definicje wychowania). 2. Ujęcia wychowania w kontekście założeń aksjologicznych w życiu człowieka i społeczności. IV. Antropologiczne podstawy wychowania: 1. Osoba ludzka podmiotem i przedmiotem działalności wychowawczej. 2. Statyczne i dynamiczne rozumienie osoby w pedagogice. 3. Błędne koncepcje wy-chowania wynikające z jednostronnych sposobów rozumienia osoby. 4. Integralna koncepcja człowieka i wychowania (a. jednostka – społeczeństwo, b. wymiar natury, kultury i nadnaturalny w wychowaniu, c. kształtowanie sfery intelektualnej, emocjonalnej i wolitywnej, d. rozwój cielesny, psychiczny i duchowy człowieka). V. Aksjologiczne podstawy wychowania: 1. Przyczyny kryzysu problematyki aksjologicznej w pedagogice. 2. Filozofia i ideologia wobec wymiaru aksjologicznego pedagogiki. 3. Wartości i ich obecność w refleksji pedagogicznej. |
Literatura: |
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana i omówiona podczas zajęć: HEJNICKA-BEZWIŃSKA T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008; NOWAK M., Dyskusje nad pedagogiką jako nauką, „Roczniki Nauk Społecznych” 18(1990), z. 2, s. 71-80; NOWAK M., Przedmiot pedagogiki w kontekście jej wyzwań i założeń, w: K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki, Kraków 2008, s. 73-90; NOWAK M., Pedagogika jako nauka praktyczna – konsekwencje metodologiczne, w: B. Śliwerski (red.), Pedagogika alternatywna. Postulaty, projekty i kontynuacje, t. 1, Teoretyczne konteksty alternatyw edukacyjnych i wychowawczych, Kraków 2007, s. 43-67; NOWAK M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008; PALKA S., Pedagogika w stanie tworzenia, Kraków 1999; PALKA S., Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje, Kraków 2003; RYK A., W poszukiwaniu podstaw pedagogiki humanistycznej. Od fenomenologii Edmunda Husserla do pedagogiki fenomenologicznej, Kraków 2011. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: KUNOWSKI S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2000; NOWAK M., Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin 2000; NOWAK M., Treści i źródła badań pedagogicznych, w: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając D., K. J. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki, Seria: Seminaria Metodologii Pedagogiki, Kraków 2010, s. 27-39; PIUS XI, Divini illius Magistri. O chrześcijańskim wychowaniu młodzieży (31 grudnia 1929 roku), Warszawa 1999. B. Literatura uzupełniająca ABLEWICZ K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej, Kraków 2003; HEJNICKA-BEZWIŃSKA T., W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki. Świadomość teoretyczno-metodologiczna współczesnej pedagogiki polskiej (geneza i stan), Bydgoszcz 1989; HEJNICKA-BEZWIŃSKA T. (red.), Pedagogika ogólna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania (materiały pokonferencyjne), Bydgoszcz 1995; BOGAJ A. (red.), Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, Warszawa 2001; KUBINOWSKI D., NOWAK M. (red.), Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, Kraków 2006; KWAŚNICA R., Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej 2007; KWIECIŃSKI Z., ŚLIWERSKI B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1-2, Warszawa 2003-2004; LEWOWICKI T., Pedagogika – od wiedzy potocznej ku synergii doświadczenia, refleksji i wiedzy naukowej, „Nauka” 2007, z. 4, s. 43-60; NOWAK M., MAGIER P., SZEWCZAK I. (red.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin 2010; PLUTA A. (red.), Pedagogika ogólna a filozofia nauki. Wybrane problemy poznawcze i konteksty dydaktyczne, Częstochowa 1997; RUBACHA K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008; ŚLIWERSKI B. (red.), Pedagogika, t. 1-4, Gdańsk 2006-2010. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza - zna wybrane koncepcje człowieka: filozoficzne, psychologiczne, społeczne i teologiczne stanowiące teoretyczne podstawy działalności w zakresie życia małżeńskiego i rodzinnego, - zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, etapów życia rodzinnego, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów, - ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących, - ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej i pomocowej, Umiejętności - potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności z zakresu nauk o rodzinie, - potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu nauk o rodzinie oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań, - posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, Kompetencje społeczne (postawy) - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia, - dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki, - jest świadomy istnienia etycznego wymiaru w badaniach naukowych. |
Metody i kryteria oceniania: |
A. Sposób zaliczenia • egzamin B. Formy zaliczenia • egzamin pisemny z pytaniami otwartymi C. Podstawowe kryteria ocena z egzaminu (wykład): • wiedza prezentowana na egzaminie obejmująca treści wykładów – 70%, • wiedza prezentowana na egzaminie obejmująca treści ćwiczeń – 10%, • wiedza prezentowana na egzaminie obejmująca treść lektur – 20%. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.