Prawa człowieka i system ich ochrony

obowiązkowe

jednolite magisterskie

prawo

9

ogólnoakademicki

obowiązkowe

Mieszany: realizowany zdalnie i w sali
Realizowany w sali
Realizowany w terenie
Realizowany zdalnie

1.Student rozróżnia systemy ochrony praw człowieka i prawidłowo przypisuje do nich akty prawne oraz organy

2. Student zna i potrafi scharakteryzować podstawowe wolności i prawa człowieka

3. Student wie, jakie instrumenty służą ochronie poszczególnych wolności i praw w każdym z systemów.

MATERIA WYKŁADÓW

I. ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE

1. Systemy prawa (prawo krajowe, prawo międzynarodowe, prawo europejskie, umowy bilateralne a multilateralne)

2. Pojęcie systemu ochrony praw człowieka

a) Kryteria podziału systemów ochrony praw człowieka

b) Zakres obowiązywania prawnomiędzynarodowych norm dotyczących praw człowieka

II. UNIWERSALNY SYSTEM PRAW CZŁOWIEKA

1. Pojęcie uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka (uniwersalizm terytorialny, przedmiotowy)

2. Akty prawne stanowiące podstawę działania Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)

3. Cele i zasady działania ONZ

4. Kryteria przynależności członków ONZ

5. Struktura organizacyjna ONZ

6. Status Komitetów oraz Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości

III. REGIONALNY SYSTEM PRAW CZŁOWIEKA

1. Pojęcie regionalnego systemu ochrony praw człowieka

2. Akty prawne stanowiące podstawę działania Rady Europy (RE)

3. Cele i zasady działania RE

4. Kryteria przynależności członków RE

5. Struktura organizacyjna RE

6. Status Komisarza Praw Człowieka Rady Europy oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

IV. EUROPEJSKI SYSTEM PRAW CZŁOWIEKA

1. Pojęcie europejskiego systemu ochrony praw człowieka

2. Akty prawne stanowiące podstawę działania Unii Europejskiej (prawo pierwotne i prawo wtórne)

3. Kryteria przynależności członków UE

4. Struktura organizacyjna UE

5. Status Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)

V. GODNOŚĆ OSOBOWA JAKO PODSTAWOWA WOLNOŚĆ CZŁOWIEKA

1. Regulacja godności osobowej w aktach prawa międzynarodowego i europejskiego

2. Przymioty godności osobowej

3. Obowiązki organów władzy publicznej państwa oraz organizacji międzynarodowych względem godności osobowej

VI. WOLNOŚĆ

1. Regulacja wolności w aktach prawa międzynarodowego i europejskiego

2. Wolność w znaczeniu negatywnym (wolność „od”) i pozytywnym (wolność „do”)

VII. RÓWNOŚĆ

1. Regulacja równości w aktach prawa międzynarodowego i europejskiego

2. Równość a dyskryminacja

3. Uprzywilejowanie wyrównawcze

MATERIA ĆWICZEŃ

I. ZAGADNIENIA PODSTAWOWE

3. Pojęcie praw człowieka (geneza i rozwój praw człowieka na przestrzeni wieków, wolno-ści a prawa, koncepcja prawnonaturalna a pozytywizm prawniczy, prawa negatywne a pozytywne, przepisy deklaratoryjne a konstytutywne)

4. Generacje praw człowieka

5. Dopuszczalność ograniczeń wolności i praw w prawie państw demokratycznych

II. DOCHODZENIE WOLNOŚCI I PRAW W PRAWIE KRAJOWYM

1. Katalog konstytucyjnych wolności i praw

2. Sądy i trybunały jako organy krajowe stojące na straży wolności i praw

3. Rzecznik Praw Obywatelskich

III. DOCHODZENIE WOLNOŚCI I PRAW W UNIWERSALNYM SYSTEMIE PRAWA

1. Status Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz przewidziane przez nią wolności i prawa

2. Powstanie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i utworzenie Organizacji Naro-dów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury (UNESCO)

3. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz przewidziane przez nie-go wolności i prawa (PPOiP)

4. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz przewi-dziane przez niego wolności i prawa (MPPGSiK)

5. Pozostałe akty składające się na uniwersalny system wolności i praw:

- Konwencja o Prawach Dziecka i formy kontroli jej przestrzegania

- Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania i formy kontroli jej przestrzegania

- Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego

6. Status i rola komitetów nadzorujących realizację wolności i praw wynikających z paktów oraz konwencji

7. Status i zadania Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS oraz statut MTS)

8. Status i zadania Sekretarza Generalnego ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania praw człowieka i sporów międzynarodowych

9. Efektywność ONZ w zakresie realizacji wolności i praw na świecie

IV. DOCHODZENIE WOLNOŚCI I PRAW W PRAWIE REGIONALNYM

1. Status Rady Europy jako organizacji międzynarodowej o zasięgu europejskim

2. Założenia, cele oraz wolności i prawa Konwencji o ochronie praw człowieka i podsta-wowych wolności (z uwzględnieniem treści protokołów)

3. Pozostałe akty składające się na regionalny system wolności i praw:

- Europejska Karta Społeczna (europejski odpowiednik MPPGSiK)

- Europejska Konwencja o Zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu trak-towaniu albo karaniu

- Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych

- Europejska konwencja o wykonywaniu praw dzieci

- Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biolo-gii i medycyny

- Konwencja o zwalczaniu terroryzmu

- Konwencja o zwalczaniu przemocy wśród widzów imprez sportowych

- Europejska konwencja kulturalna

- Konwencja o ochronie dziedzictwa audiowizualnego

- Konwencja ramowa dotycząca wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa

4. Status i zadania Wysokiego Komisarza Praw Człowieka Rady Europy

5. Status Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) oraz mechanizm kontrolny przestrzegania wolności i praw. Środki ochrony praw EKPC:

- skarga państwowa do ETPC (państwo v państwo)

- skarga indywidualna do ETPC (podmiot prywatny v państwo)

- przesłanki formalne i materialne skargi oraz ich znaczenie

- niedopuszczalność skargi

V. DOCHODZENIE WOLNOŚCI I PRAW W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ

1. Wolności i prawa ujęte w Karcie Praw Podstawowych (KPP)

2. Struktura Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE: art. 19 TUE, Protokół w sprawie Statutu TSUE)

3. Środki ochrony praw KPP

VI. ORGANIZACJA BEZPIECZEŃSTWA I WSPÓŁPRACY W EUROPIE (OBWE)

1. Status i obszary działania OBWE

2. Organy i instytucje OBWE do spraw ochrony wolności i praw

- konferencje przeglądowe

- misje OBWE

- Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR)

- Urząd Wysokiego Komisarza ds. Mniejszości Narodowych

- Przedstawiciel OBWE ds. Wolności Mediów

Literatura

- B. Banaszak, K. Complak, R. Wieruszewski, A. Bisztyga, M. Jabłoński, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Kraków 2003

- M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Prawa człowieka i systemy ich ochrony. Zarys wykładu, Wrocław 2004

- Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i podstawowych wolności, tom I i II.red. L.Garlicki, Warszawa 2010

- A. Florczak, B. Bolechów, Prawa i wolności I i II generacji,

Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006

- L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2016, rozdział 4

Źródła Prawa

- Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, przyjęta w Rzymie 4 listopada 1950 r. (Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284).

- Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych, przyjęta 1 lutego 1995 r. (Dz.U. 2002, nr 22, poz. 209).

- Europejska konwencja kulturalna, przyjęta 19 grudnia 1954 r. (Dz.U. 1990, nr 8, poz. 44).

- Konwencja ramowa dotycząca wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, przy-jęta w Faro 27 października 2005 r. (nieratyfikowana).

- http://www.unic.un.org.pl

Wiedza:

K_W01 Student zna podstawowe pojęcia prawne, budowę, hierarchię i dekodowanie norm prawnych.

K_W02 Student zna w pogłębionych stopniu charakter, miejsce i znaczenie nauk społecznych w systemie nauk oraz ich relacje do innych nauk.

K_W04 Student zna zasady rozumowania prawniczego i logiki prawniczej.

K_W08 Student objaśnia reguły tworzenia i stosowania prawa.

K_W09 Student zna podstawy funkcjonowania państwa prawa w różnych obszarach.

K_W10 Student zna podstawy projektowania i przeprowadzania modyfikacji w zakresie tworzenia aktów prawnych wewnętrznych i zewnętrznych.

Umiejętności:

K_U01 Student posiada umiejętność prawidłowego ustalania stanu faktycznego, dokonywania pogłębionej wykładni przepisów i subsumpcji, jak i złożonego wyszukiwania, analizy, oceny, selekcji, interpretacji informacji, zasad, źródeł wiedzy pozyskanych w trakcie procesu kształcenia.

K_U04 Student samodzielnie posługuje się orzecznictwem sądowym, literaturą o charakterze dogmatycznym, bazami danych, studiami praktycznego przypadku.

K_U05 Student rozwiązuje złożone problemy (kazusy) wymagające zastosowania poszerzonej wiedzy specjalistycznej i interdyscyplinarnej.

K_U06 Student posiada umiejętność formułowania spójnych, logicznych, merytorycznych wypowiedzi w mowie i piśmie dotyczących zagadnień z dziedziny administracji publicznej z wykorzystaniem rozbudowanej wiedzy teoretyczno-praktycznej również w powiązaniu i odniesieniu do innych dyscyplin naukowych.

K_U07 Student ustala stan faktyczny, dokonuje wykładni przepisów i ich subsumpcji

K_U08 Student stosuje przepisy prawa z uwzględnieniem politycznego, społecznego, ekonomicznego, historycznego, filozoficznego i psychologicznego kontekstu prawa.

K_U09 Student formułuje postulaty rozwiązań prawnych de lege lata i de lege ferenda.

K_U10 Student potrafi samodzielnie uczyć się w sposób ukierunkowany.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K02 Student potrafi współpracować w grupie, pełniąc w niej różne role.

K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

Sposób zaliczenia: egzamin, zaliczenie z oceną,

Forma zaliczenia wykładu: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru, mieszana,

Forma zaliczenia zajęć praktycznych: pytania otwarte

pisemne, test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego

wyboru, mieszana

Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny, analiza tekstów, wykorzystanie e-learningu

ZALICZENIE oraz EGZAMIN:

Różnica między zaliczeniem, a egzaminem opiera się na rozróżnieniu materiału, z jakiego ma być sprawdza-na wiedza. Egzamin odnosi się do zagadnień o charakterze ogólnym i generalnym, a zaliczenia do zagadnień szczegółowych, praktycznych.

Za każde pytanie przewidziana jest odpowiednia ilość punktów w zależności od wymaganego przez to pytanie zakresu wiedzy. Za uzupełnienie tabel/wykresów przysługuje jeden punkt za prawidłowo wpisane słowo, za-znaczenie prawidłowego pola lub wypełnienie go prawidłowym wyrazem; za pytania jednokrotnego wyboru można zdobyć dwa punkty (ew. 1, gdy zaznaczy się mniej odpowiedzi poprawnych, a nie zaznaczy się odpowiedzi fałszywej – tabela poniżej); za pytania jednokrotnego wyboru można zdobyć tylko jeden punkt; za pytania otwarte można zdobyć różną liczbę punktów w zależności od jego obszerności (nie mniej niż 2, nie więcej niż 10).

Punktacja

Sumę wszystkich punktów dzieli się na 2, a iloraz ten stanowi najwyższą punktację, za którą uzyskuje się ocenę niedostateczną. Ocena pozytywna przysługuje począwszy od liczby stanowiącej przekroczenie 50% punktów możliwych do zdobycia w danym zaliczeniu. Ilość/przedział punktów pozwalających na zdobycie kolejno ocen dostatecznej, dostatecznej plus, dobrej, dobrej plus i bardzo dobrej uzyskuje się dzieląc ilość punktów stanowiących przekroczenie 50% punktów przez 5 (ilość ocen). W razie nierównej liczby punkty rozkłada się tak, że o wiele łatwiej przejść z oceny dst do dst. plus niż z db plus do bdb.

Przykłady punktacji:

47 punktów za zaliczenie:

0-23 – ndst

24-27 – dst

28-32 – dst +

33-37 – db

38-42 – db+

43-47 – bdb

65 punktów za zaliczenie:

0-28 – ndst

29-35 – dst

26-42 – dst +

43-49 – db

50-57 – db+

58-65 – bdb

nie dotyczy