Historia filozofii starożytnej i średniowiecznej

obowiązkowe

Jednolite studia magisterskie

Teologia

Semestr I (zimowy)

Profil ogólnoakademicki

obowiązkowe

Realizowany w sali

1. Aktywny udział w zajęciach;

2. Znajomość wykładanego materiału oraz zlecanych zadań;

3. Kolokwia ze znajomości tekstów filozoficznych.

Filozofia. Materiały do ćwiczeń dla studentów teologii, red. M. Jędraszewski, Poznań 2001

Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, red. B. Markiewicz, Warszawa 1987 (i inne wydania).

Poznanie. Antologia tekstów filozoficznych, red. Z. Cackowski, M. Hetmański, Wrocław - Warszawa - Kraków 1992

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XII wieku, red. M. Frankowska-Terlecka, Warszawa 2006.

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIII wieku, red. K. Krauze-Błachowicz, Warszawa 2002.

Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIV wieku, red. E. Jung, Warszawa 2000.

Nakład pracy studenta:

(I) godziny kontaktowe:

(1) udział w zajęciach: 9 godzin / 0,5 ECTS;

(2) konsultacje: 10 godzin / 0,5 ECTS;

(II) praca własna studenta:

(1) studiowanie literatury i realizacja zadań: 15 godzin / 0,5 ECTS;

(2) przygotowanie do kolokwiów i zaliczenia:15 godzin / 0,5 ECTS.

Konwersatorium historii filozofii starożytnej i średniowiecznej jest powiązane z tematyką wykładów. Zgodnie z zaleceniami Konstytucji apostolskiej "Veritatis gaudium" (2017), wykładowi historii filozofii powinna towarzyszyć lektura wybranych tekstów. Zapoznanie się z fragmentami najważniejszych tekstów filozoficznych epoki starożytnej i średniowiecznej oraz kształcenie umiejętności krytycznej ich lektury jest głównym celem zajęć.

Celem przedmiotu jest prezentacja poglądów najważniejszych filozofów epoki starożytnej i średniowiecznej oraz występujących w nich nurtów duchowych. Uwzględnia się kluczowe kontrowersje filozoficzne charakteryzujące te opoki, a także wpływ filozofii starożytnej i średniowiecznej na kulturę europejską i ukształtowanie się doktryn teologicznych. Konwersatorium jest skorelowane z wykładami, lecz akcent położony jest na lekturę wybranych tekstów z wprowadzeniem, komentarzem i ewentualnie dyskusją.

Przewiduje się lekturę (wspólną i indywidualną) następujących fragmentów klasycznych tekstów epoki starożytnej i średniowiecznej:

1. Platon, Timaios (atrybuty Stwórcy, rozumienie aktu stworzenia, cechy świata stworzonego);

2. Arystoteles, Metafizyka (księga XII: natura Pierwszego Poruszyciela);

3. Augustyn, Wyznania (znaczenie doświadczenia wewnętrznego, rozważania o czasie);

4. Anzelm z Canterbury, Proslogion (dowód ontologiczny i jego współczesne interpretacje logiczne);

5. Tomasz z Akwinu, O bycie i istocie (pojęcie bytu i inne podstawowe pojęcia metafizyki Tomasza).

Platon, Dialogi, t. I-II, tł. W. Witwicki, Kęty 1999.

Arystoteles, Metafizyka, tł. K. Leśniak, Warszawa 1984.

Augustyn, Wyznania, tł. Z. Kubiak, Kraków 2018.

Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion, tł. T. Włodarczyk, Warszawa 1992.

Tomasz z Akwinu, De ente et essentia. O bycie i istocie, tł. M. A. Krąpiec, Lublin 1981.

I. Wiedza ("Student wie i rozumie"):

(1) Student zna terminologię nauk teologicznych i jej korzenie grecko-łacińskie: TMA_W03; P7S_WG;

(2) Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu filozofii: TMA_W09; P7S_WG.

II. Umiejętności ("Student potrafi"):

(1) Student posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opanowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów: TMA_U02; P7S_UW;

(2) Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym: TMA_U08; P7S_UW.

III. Kompetencje społeczne ("Student jest gotów do..."):

(1) Student identyfikuje i rozstrzyga dylematy, zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne, związane z życiem indywidualnym i społecznym: TMA_K06; P7S_KK; P7S_KO;

(2) Interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii: TMA_K08; P7S_KR.

1. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się) - Zaliczenie z oceną:

2. Materiał obowiązujący do zaliczenia obejmuje:

- treść tekstów czytanych i komentowanych na zajęciach,

- znajomość treści zadanych lektur.

3. Weryfikacja efektów uczenia:

3.1. W zakresie wiedzy: student potrafi poprawnie odpowiedzieć na podstawowe pytania (w kolokwiach) dotyczące poszczególnych nurtów i poglądów filozoficznych objętych zakresem wykładu.

3.2. W zakresie umiejętności: student potrafi odpowiedzieć na rozszerzające pytania dotyczące:

- porównania poszczególnych poglądów i nurtów (wskazanie podobieństw i rozbieżności);

- mocnych i słabych stron rozumowań prezentowanych w nurtach filozoficznych;

- własnej oceny poznanych nurtów filozoficznych.

3.3. W zakresie kompetencji społecznych: student potrafi odpowiedzieć na rozszerzające pytania dotyczące:

- aktualności poznanych pojęć, podejmowanych problemów, proponowanych rozwiązań;

- żywotności tradycji platońskiej, arystotelesowskiej i archimedejskiej.

4. Ocena końcowa jest ustalona na podstawie ocen cząstkowych z odpowiedzi na pytania: 3.1, 3.2 i 3.3.

Nie dotyczy.