Językoznawstwo ogólne

Studia licencjackie

filologia polska

3

ogólnoakademicki

obowiązkowe

Realizowany w sali

Bez wymagań wstępnych

Ahearn L. M., Antropologia lingwistyczna. Wprowadzenie, Kraków 2013 (fragmenty).

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 200 (fragmenty).

Furdal A., Językoznawstwo otwarte, Opole 1977.

Nowak Tomasz, Język w świetle odkryć nauki, Kraków 2011.

Hlibowicka-Węglarz B., Pidżyny i inne języki wehikularne, 2017 (dostępne online)

Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu (dowolne wydanie).

Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Warszawa 2007.

Wacewicz S., Ewolucja języka – współczesne kontrowersje, 2013 (dostępne online)

udział w zajęciach 30 h 1ects

przygotowanie do zajęć oraz przygotowanie do egzaminu i udział w nim 30 h

1 ects

Przedmiot prezentuje językoznawstwo jako naukę humanistyczną oraz jej podstawowe zagadnienia i metody badawcze. Zapoznaje z wybranymi współczesnymi koncepcjami języka oraz językowym pejzażem świata.Wyposażając w specjalistyczną terminologię, wdraża we współczesny dyskurs naukowy na temat zjawisk języka, komunikacji, poznania (myślenia), działania, kultury i cywilizacji. Uświadamia społeczno-cywilizacyjne znaczenie języka i językowej różnorodności świata.

1. Językoznawstwo jako nauka humanistyczna. Powstanie językoznawstwa jako samodzielnej nauki. Przedmiot badań językoznawstwa. Związki lingwistyki z innymi naukami.

2. Znakowy charakter języka. Język wśród innych rodzajów znaków. Język jako element komunikacji multimodalnej.

3. Funkcje języka i wypowiedzi. Role języka w życiu społecznym i jednostkowym.

4. Język mówiony i język pisany. Historia pisma.

5. Typy języków (język: naturalny i sztuczny, żywy i martwy, pidżyn, kreol, sabir).

6. Strukturalistyczna teoria języka (F. de Saussure). Pojęcie systemu językowego (langue i parole). Podsystemy języka: fonologiczny, morfologiczny, syntaktyczny, leksykalny.

7. Założenia i cele gramatyki generatywno-transformacyjnej N. Chomsky'ego.

8. Język w działaniu (elementy pragmalingwistyki). Teoria aktów mowy. Komunikacja, kontekst, kompetencja językowa i komunikacyjna.

9. Deskryptywizm amerykański, socjolingwistyka i etnolingwistyka w Europie i w Polsce. Badania nad językowym obrazem świata.

10. Język a kultura (elementy lingwistyki kulturowej). Język jako nośnik wartości.

11. Język w koncepcjach kognitywistycznych.

12. Podstawowe problemy językoznawstwa historycznego. Współczesne teorie powstania i pochodzenia języka.

13. Językowy pejzaż świata. Klasyfikacja historyczna (genetyczna), geograficzna, typologiczna. Klasyfikacja genetyczna języków występujących współcześnie w Europie.

14. Zróżnicowanie języka (terytorialne, stylowe, środowiskowe, zawodowe, biolektalne).

15. Polityka językowa Unii Europejskiej i Polski.

Grzegorczykowi R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007.

Łuczyński E., Maćkiewicz J., Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2009.

Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2004,

Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.

Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas 2013.

Wiedza: student zna i wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa ogólnego, związane z różnymi aspektami jego badania, zna miejsce językoznawstwa wśród nauk humanistycznych - W02, W03;

Umiejętności: student umie odpowiedzieć na podstawowe pytania o istotę języka, jego znakowy charakter, funkcje społeczne, sytuację językową w świecie, główne aspekty badań lingwistycznych - U04.

Cykl wykładów zakończony egzaminem pisemnym (próg zaliczenia 60%) (sprawdzenie efektów: wiedza W02, W03 oraz umiejętności U04)

Obecność na wykładzie obowiązkowa.