Metody diagnozy i terapii jąkania

Podstawowa znajomość z zakresu psychologii, pedagogiki, emisji głosu

1. Byzne R. Pomówmy o zacinaniu Wyd. WZWL W-wa 1989

2. Tarkowski Z. Jąkanie wczesnodziecięce Wyd. WSP W-wa 1992

3. Tarkowski Z. Psychosomatyka jąkania Wyd. Fundacji „Orator”, Lublin 2007

A. Godziny kontaktowe: 45h/ 1,5 ECTS

Udział w zajęciach: 30h

Udział w konsultacjach: 15h

B. Praca własna studenta: 15h/ 0,5 ECTS

Przygotowanie do zajęć: 10h

Przygotowanie do zaliczenia: 5h

Jąkanie – terminologia i klasyfikacje. Objawy, mechanizmy i stadia rozwoju zaburzeń płynności mowy. Logopedyczne narzędzia do diagnozowania przyczyn i stopnia zaburzeń płynności mowy u dzieci i osób dorosłych – przegląd literatury, prezentacja testów (Kwestionariusz niepłynności mówienia i logofobii, Kwestionariusz Cooperów, Próba Sylabowa). Logopedyczne metody wywoływania i podtrzymywania mowy płynnej . Terapia logopedyczna z osobami jąkającymi się. Profilaktyka logopedyczna w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania

Zdobycie przez studentów wiedzy dotyczącej zagadnień jąkania i innych zaburzeń mowy np. giełkot. Doskonalenie umiejętności diagnozy zaburzeń mowy, np. wywiad, kwestionariusz do oceny jąkania, rozmowa, obserwacja jąkającego, sposób przeprowadzania badań. Poznanie i opanowanie technik, metod terapeutycznych osób z zaburzoną płynnością mowy. Opanowanie wybranych metod psychoterapeutycznych w pracy z osobami jąkającymi się.

Zakres tematów:

Zagadnienie wprowadzające – podstawowe pojęcia jąkania jako zaburzenia koordynacji pracy narządów oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych. Stopnie jąkania, rodzaje. Jąkanie w ujęciu lingwistycznym, fizjologicznym, psychologicznym i socjologicznym. Podstawowe objawy niepłynności mówienia- reakcje: fizjologiczne, oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, neuromięśniowe, neurowegetatywne (współruchy) i postacie tych reakcji. Rozwojowa niepłynność mówienia a jąkanie wczesnodziecięce- charakterystyka porównawcza rozwojowej niepłynności mówienia i jąkania wczesnodziecięcego. Czynniki wywołujące objawy jąkania. Diagnoza jąkania- narzędzia diagnostyczne: kwestionariusz Cooperów do oceny jąkania dzieci, młodzieży i dorosłych, kwestionariusz niepłynności mówienia i logofobii. Procedura badania logopedycznego osób z niepłynnością mowy. Istota terapii osób jąkających się- terapia jąkania w ujęciu psychoanalizy i psychologii indywidualnej, behawioralnym, programowania neurolingwistycznego, psychoterapii bioenergetycznej. Wieloczynnikowa terapia osób jąkających się – metody i techniki: bezpośrednie, pośrednie i kompleksowe stosowane w terapii. Metody, formy i zasady pracy terapeutycznej osób jąkające się- technika delikatnego startu mówienia, technika mówienia przedłużonego, metoda śpiewu, logorytmika i muzykoterapia, elementy kinezjologii edukacyjnej Denisona, metoda integracji sensorycznej, metody ruchu rozwijającego Weroniki Sherborn, metody aktywizujące(pedagogiki zabawy, dramy, psychodramy pantomimy), socjoterapia i terapia rodzinna, terapia bajką i artyterapia, wybrane techniki relaksacyjne, metody echokorekcyjne.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć

A1. wykorzystywana podczas zajęć

1.Jastrzębowska G. Logopedia. Pytania i odpowiedzi Opole 2003.

2. Tarkowski Z. Jąkanie. Zagadnienia etiologii, diagnozy, terapii i prognozy Wyd. ZSL W-wa 1987

3.Chęciek M.,: Jąkanie. Diagnoza – terapia - program. Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Kraków 2007.

4. Dell W.C.: Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Podręcznik dla logopedów. Impuls, Kraków, 2008

A2. studiowana samodzielnie przez studenta

1.Mitrynowicz-Modrzejewska, Jąkanie. Przyczyny i leczenie WYD. WZWL W-wa 1952

2. Pruszewicz A. Foniatria kliniczna. PWZL W-wa 1992.

3. Mularzuk M., Szkiełkowska A., Kurkowski Z. M., Ratyńska J.: Program postępowania terapeutyczno-rehabilitacyjnego wobec pacjentów jąkających się, Nowa Audiofonologia 1(1), 2012: 94-99.

4.Próba Sylabowa – M. Kurkowski

Wiedza: student zna i rozumie

1. zagadnienie etiologii jąkania i giełkotu. (k_W01).

2. elementarną wiedzę z zakresu diagnostyki jąkania. (k_W02).

3. podstawową wiedzę na temat profilaktyki i terapii osób jąkających się. (k_W03).

4. zasady terapii logopedycznej. (k_W04).

5. elementarną wiedzę z zakresu psychoterapii. (k_W05).

Umiejętności: student potrafi

6. posługiwać się podstawową terminologią dotyczącą specyficznych zaburzeń mowy. (k_U05);

7. określić stopień niepłynności mowy. (k_U06);

8. przeprowadzić wywiad osobą jąkającą się i jej opiekunami. (k_U07);

9. odróżnić jąkanie od giełkotu i innych zaburzeń mowy, np. tachylalia, bradykalia. (k_U08);

10. dobrać odpowiednią metodę terapeutyczną do rodzaju zaburzeń mowy (k_U09);

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

11. oceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu opieki logopedycznej i psychologicznej osób jąkających się i jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych związanych z pracą z osobami jąkającymi się. (k_K03)

12. odpowiedzialnego przygotowywania się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania terapeutyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym pacjenta jąkającego się. (k_K05).

Metody dydaktyczne: Asymilacja wiedzy – dyskusja Samodzielnego dochodzenia do wiedzy – problemy, przypadki Praktyczne - ćwiczebne

Metody i kryteria oceniania:

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)

Praca zaliczeniowa (efekty 1-10);

Zadania cząstkowe (efekty 1-12).

B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny Ustalenie oceny końcowej na podstawie ocen cząstkowych (40%) i pracy zaliczeniowej (60%).