Filozofia z elementami logiki
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2.5-LOGFIL-Z |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Filozofia z elementami logiki |
Jednostka: | Instytut Psychologii |
Grupy: |
Psychologia, jednolite magisterskie, 5-letnie, niestacjonarne |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Literatura uzupełniająca: | 1. Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii (teoria poznania — metafizyka), 2. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.1-3 3. Peter Vardy , Paul Grosch , Etyka 4. Przewodnik po etyce, red. P. Singer, 5. Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy, 6. Ferry Luc , Jak żyć?, |
Skrócony opis: |
C 1 – Zapoznanie studentów z podstawami filozofii i ukazanie jej najważniejszych nurtów. Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia filozofii, ukazanie historii niektórych wątków europejskiej myśli filozoficznej, zapoznanie ze stylami uprawiania filozofii oraz sposobami argumentacji filozoficznej. C 2 – Prezentacja swoistość myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Ukazanie aktualności zagadnień filozoficznych, znaczenia filozofii dla cywilizacji europejskiej i jej roli w życiu jednostek. C 3 – Ukazanie filozoficznych podstaw zagadnień moralnych oraz psychologii. Zapoznanie z różnymi nurtami antropologii filozoficznej jako podstawy humanistyki. Podstawy logiki, argumentacji, zasad definiowania. |
Pełny opis: |
1. Powstanie filozofii. Pojęcie arche. Filozofia Jońska. Filozofia, specyfika myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Działy filozofii. Nauka a filozofia. Filozofia jako krytyczny namysł, czynniki dynamizujące rozwój myślenia filozoficznego (źródła filozoficznego myślenia, konfrontacja kultur). 2. Przełom humanistyczny w filozofii greckiej. Spór Sokratesa z sofistami (relatywizm i subiektywizm filozofii sofistów). Intelektualizm etyczny. 3. Filozofia Platona: racjonalizm Platoński, dualizm ontologiczny i antropologiczny. Aprioryzm i aposterioryzm. Racjonalizm a irracjonalizm. Poppera koncepcja trzech światów. 4. Metafizyka. Monizm, pluralizm. Filozofia Platona: dualizm ontologiczny i antropologiczny. Arystoteles krytyka platońskiej koncepcji idei (rodzaje przyczyn, kategorie, hylemorfizm i finalizm w koncepcji bytu). 5. Zagadnienie źródeł wiedzy, nauka a filozofia (empiryzm, racjonalizm, wiedza aprioryczna, problem indukcji, intuicja w poznaniu). 6. Filozofia polityczna. Sprawiedliwość, struktura państwa według Platona. Wychowawcza funkcja państwa (model wychowania według Platona). Arystoteles wobec Platona: geneza państwa, funkcja państwa, jednostka ludzka wobec państwa. Rodzaje ustrojów państwa. Najlepszy ustrój i struktura społeczna według Arystotelesa. Struktura duszy i państwa według Platona. 7. Grecka filozofia życia. Specyfika filozofii hellenistycznej. Wartość dla współczesnego człowieka stoickiej, epikurejskiej czy sceptyckiej wizji szczęścia ludzkiego i sposobów osiągania spokoju ducha (samorealizacji i doskonalenie charakteru) . 8. Filozofia Św. Augustyna i Tomasza z Akwinu - problem zła - dowody istnienia Boga, teocentryzm - teologia a filozofia. 9. Filozofia renesansu: - nowy sposób podejścia do człowieka i wiedzy ludzkiej (antropocentryzm, aktywizm); - matematyzacja nauki (Galileusz). Racjonalizm i empiryzm w filozofii nowożytnej; - pytanie o źródła wartościowej wiedzy. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego. 10. Kartezjański dualizm i jego konsekwencje dla kultury europejskiej. Źródła wartościowej wiedzy (empiryzm a racjonalizm nowożytny). 11. Pascala krytyka uroszczeń ludzkiego rozumu. Filozofia jako krytyka cywilizacji (J.J. Rousseau): - koncepcja natury ludzkiej i wychowania. 12. Etyka kantowska a klasyczny model etyki. Rozum teoretyczny a praktyczny. Dualizm w ujmowaniu człowieka. Kantowski model przezwyciężenia subiektywizmu etyki. Uzasadnienie obowiązku moralnego. Obowiązek a skłonność. Heteronomia a autonomia woli. Wolność. Rodzaje imperatywów. Imperatyw kategoryczny. 13. Pesymizm Schopenhauera i Nietzschego filozofia dekonstrukcji. 14. Klasyczny liberalizm. Człowiek w ujęciu myśli liberalnej. Koncepcja umowy społecznej. Miejsce jednostki we wspólnocie. Wolność negatywna a pozytywna. 15. Specyfika filozofii współczesnej – egzystencjalizm, personalizm, psychoanaliza, postmodernizm Ćwiczenia: 1. Filozofia a inne dziedziny kultury ludzkiej. Filozoficzny a religijny sposób podejścia do wiedzy. Dogmatyzm a krytycyzm. Relatywizm. Warunki owocnej dyskusji. Filozofia a wartości moralne i duchowe (egzystencjalne). 2. Specyfika myśli starożytnej. Starożytne a nowożytne pojmowanie człowieka i etyki. Co to jest hybris? 3. Metoda sokratejska : model filozofowania w ujęciu Sokratesa (metoda, krytycyzm filozofii, intelektualizm etyczny). 4. Filozofia szczęścia. Sposoby uzyskiwania w ujęciu filozofów starożytnych. Hedonizm starożytny. Osiąganie spokoju ducha w ujęciu stoików. Wiedza i cnota, intelektualizm etyczny. Człowiek i kosmos według filozofów starożytnych (droga do szczęścia, bycie tu i teraz). Co jest według starożytnych źródłem lęku? Marek Aureliusz. 5. Etyka cnót. Teleologiczny charakter etyki cnót. Etyka a role społeczne. Wspólnota a cnoty. koncepcja cnót struktura duszy ludzkiej, etyka cnót (kształtowanie charakteru ludzkiego, model samorealizacji człowieka) 6. Nieśmiertelność w ujęciu chrześcijańskim i filozoficznym (osobista nieśmiertelność a ład kosmosu, humanizacja nieśmiertelności – postęp i regres wobec myśli starożytnej). Zagadnienia relacji miedzy filozofią a religią, rozumem a wiarą, objawieniem a prawdami rozumu (aktualność zagadnienia na przykładzie encykliki „Fides et Ratio” Jana Pawła II). 7. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego. Nowożytne idea postępu (rola nauki, techniki, edukacji, rozumu ludzkiego)? 8. Metodyczny, kartezjański sceptycyzm a poszukiwanie niepodważalnych fundamentów wiedzy. Model podmiotowości ludzkiej i jej wpływ na kulturę Na czym polega zasada humanistyczna (autonomia rozumu i jednostki ludzkiej, antropocentryzm)? Humanizm abstrakcyjny. 9. Dogmatyzm, społeczeństwo zamknięte, krytycyzm, wolność. Otwarte, liberalne społeczeństwo. Wolność polityczna jednostki. Moralne aspekty racjonalizmu. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Miejsce jednostki we wspólnocie – przednowoczesne wspólnoty a społeczeństwa współczesne. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Wolność jednostki a wspólnota. 10. Nihilizm Nietzschego. Filozofowie podejrzeń. Postmodernizm Relatywizm i jego konsekwencje. 11. Zajęcia zaliczeniowe. Podsumowanie zajęć. |
Literatura: |
1. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3, 2. Popkin Richard H., Stroll Avrum, Filozofia, 3. Ferry L., Filozofia. Najpiękniejsza historia. 4. Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe 5. Hadot P., Twierdza wewnętrzna. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza W 1 – Student posiada uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą podstawowe koncepcje, nurty i sposoby ujmowania filozofii; rozumie specyfikę filozofii i jej nurtów. Zna podstawy logiki formalnej, zasad definiowania W 2 – Ma podstawową wiedzę na temat filozofii europejskiej w obszarze historyczno-problemowym. Rozumienie znaczenie filozofii dla rozwoju cywilizacji i kultury europejskiej. Dostrzega obecność treści filozoficznych w wytworach kultury, nauki oraz w bieżących sporach światopoglądowych. W 3 – Student rozumie relacje łączące myśl filozoficzną z dziedzinami nauki. Identyfikuje filozoficzne treści koncepcji psychologicznych. Zna podstawy logiki zdań, poprawnej argumentacji i definiowania. Umiejętności U 1 – Potrafi czytać ze zrozumieniem współczesne teksty z filozofii. Samodzielnie zdobywa wiedzę. Słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych. Student potrafi rozpoznać i identyfikować kwestie sporne w obszarze filozofii oraz oceniać znaczenie różnych stanowisk filozoficznych i ich miejsca w procesie historyczno-kulturowym. U 2 – Analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia czyta i interpretuje tekst filozoficzne, poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną zna podstawy logiki oraz typowe strategie argumentacyjne przytacza główne tezy badanych wypowiedzi filozoficznych, stosownie do ich istotności. U 3 – Student potrafi wyszukiwać, selekcjonować i integrować informacje z różnych źródeł w filozofii oraz na ich podstawie formułować krytyczne sądy i wnioski. U 4 – Student uzyskuje zdolność formułowania własnego stanowiska i argumentacji, sztuki komunikacji w grupie, formułowania wypowiedzi, umiejętności stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi, zdolności formułowania własnego stanowiska i argumentacji. Kompetencje społeczne K 1 - Student uświadomi sobie i określi swoje własne stanowisko filozoficzne oraz etyczne. K 2 - Student dostrzega i formułuje problemy etyczne i kulturowe związane z własną pracą, odpowiedzialnością przed współpracownikami i innymi członkami społeczeństwa. K 3 - Jest gotowy do otwartej dyskusji, zdolny do wyrażania ocen, wrażliwy i tolerancyjny wobec odmiennych poglądów. |
Metody i kryteria oceniania: |
• Kolokwium ustne, • Pytania dotyczące lektur zadawane w trakcie ćwiczeń • Dyskusja w małych grupach • Referat (z pamięci) • ocena: wypowiedzi ustnej w trakcie zajęć, • ocena prezentacji • Ocena wykonania ćwiczeń indywidualnie oraz/lub grupowo podczas zajęć • Ocena wykonania zadań domowych • referat (wspomagany) • samoocena, ocena przez kolegów i nauczyciela • ocena pracy w grupie • Ocena wywiązywania się z zadań • Ocena systematyczności pracy |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (w trakcie)
Okres: | 2024-03-01 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT WYK
SO KON
KON
N KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 9 godzin
Wykład, 18 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Stanisław Kijaczko, Piotr Leśniak | |
Prowadzący grup: | Stanisław Kijaczko, Piotr Leśniak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.