Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia z elementami logiki

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2.5-LOGFIL-Z
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Filozofia z elementami logiki
Jednostka: Instytut Psychologii
Grupy: Psychologia, jednolite magisterskie, 5-letnie, niestacjonarne
Punkty ECTS i inne: 5.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Literatura uzupełniająca:

1. Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii (teoria poznania — metafizyka),

2. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.1-3

3. Peter Vardy , Paul Grosch , Etyka

4. Przewodnik po etyce, red. P. Singer,

5. Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy,

6. Ferry Luc , Jak żyć?,



Skrócony opis:

C 1 – Zapoznanie studentów z podstawami filozofii i ukazanie jej najważniejszych nurtów. Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia filozofii, ukazanie historii niektórych wątków europejskiej myśli filozoficznej, zapoznanie ze stylami uprawiania filozofii oraz sposobami argumentacji filozoficznej.

C 2 – Prezentacja swoistość myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Ukazanie aktualności zagadnień filozoficznych, znaczenia filozofii dla cywilizacji europejskiej i jej roli w życiu jednostek.

C 3 – Ukazanie filozoficznych podstaw zagadnień moralnych oraz psychologii. Zapoznanie z różnymi nurtami antropologii filozoficznej jako podstawy humanistyki. Podstawy logiki, argumentacji, zasad definiowania.

Pełny opis:

1. Powstanie filozofii. Pojęcie arche. Filozofia Jońska. Filozofia, specyfika myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Działy filozofii. Nauka a filozofia. Filozofia jako krytyczny namysł, czynniki dynamizujące rozwój myślenia filozoficznego (źródła filozoficznego myślenia, konfrontacja kultur).

2. Przełom humanistyczny w filozofii greckiej. Spór Sokratesa z sofistami (relatywizm i subiektywizm filozofii sofistów). Intelektualizm etyczny.

3. Filozofia Platona: racjonalizm Platoński, dualizm ontologiczny i antropologiczny. Aprioryzm i aposterioryzm. Racjonalizm a irracjonalizm. Poppera koncepcja trzech światów.

4. Metafizyka. Monizm, pluralizm. Filozofia Platona: dualizm ontologiczny i antropologiczny. Arystoteles krytyka platońskiej koncepcji idei (rodzaje przyczyn, kategorie, hylemorfizm i finalizm w koncepcji bytu).

5. Zagadnienie źródeł wiedzy, nauka a filozofia (empiryzm, racjonalizm, wiedza aprioryczna, problem indukcji, intuicja w poznaniu).

6. Filozofia polityczna. Sprawiedliwość, struktura państwa według Platona. Wychowawcza funkcja państwa (model wychowania według Platona). Arystoteles wobec Platona: geneza państwa, funkcja państwa, jednostka ludzka wobec państwa. Rodzaje ustrojów państwa. Najlepszy ustrój i struktura społeczna według Arystotelesa. Struktura duszy i państwa według Platona.

7. Grecka filozofia życia. Specyfika filozofii hellenistycznej. Wartość dla współczesnego człowieka stoickiej, epikurejskiej czy sceptyckiej wizji szczęścia ludzkiego i sposobów osiągania spokoju ducha (samorealizacji i doskonalenie charakteru) .

8. Filozofia Św. Augustyna i Tomasza z Akwinu

- problem zła

- dowody istnienia Boga, teocentryzm

- teologia a filozofia.

9. Filozofia renesansu: - nowy sposób podejścia do człowieka i wiedzy ludzkiej (antropocentryzm, aktywizm); - matematyzacja nauki (Galileusz). Racjonalizm i empiryzm w filozofii nowożytnej; - pytanie o źródła wartościowej wiedzy. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego.

10. Kartezjański dualizm i jego konsekwencje dla kultury europejskiej. Źródła wartościowej wiedzy (empiryzm a racjonalizm nowożytny).

11. Pascala krytyka uroszczeń ludzkiego rozumu. Filozofia jako krytyka cywilizacji (J.J. Rousseau): - koncepcja natury ludzkiej i wychowania.

12. Etyka kantowska a klasyczny model etyki. Rozum teoretyczny a praktyczny. Dualizm w ujmowaniu człowieka. Kantowski model przezwyciężenia subiektywizmu etyki. Uzasadnienie obowiązku moralnego. Obowiązek a skłonność. Heteronomia a autonomia woli. Wolność. Rodzaje imperatywów. Imperatyw kategoryczny.

13. Pesymizm Schopenhauera i Nietzschego filozofia dekonstrukcji.

14. Klasyczny liberalizm. Człowiek w ujęciu myśli liberalnej. Koncepcja umowy społecznej. Miejsce jednostki we wspólnocie. Wolność negatywna a pozytywna.

15. Specyfika filozofii współczesnej – egzystencjalizm, personalizm, psychoanaliza, postmodernizm

Ćwiczenia:

1. Filozofia a inne dziedziny kultury ludzkiej. Filozoficzny a religijny sposób podejścia do wiedzy. Dogmatyzm a krytycyzm. Relatywizm. Warunki owocnej dyskusji. Filozofia a wartości moralne i duchowe (egzystencjalne).

2. Specyfika myśli starożytnej. Starożytne a nowożytne pojmowanie człowieka i etyki. Co to jest hybris?

3. Metoda sokratejska : model filozofowania w ujęciu Sokratesa (metoda, krytycyzm filozofii, intelektualizm etyczny).

4. Filozofia szczęścia. Sposoby uzyskiwania w ujęciu filozofów starożytnych. Hedonizm starożytny. Osiąganie spokoju ducha w ujęciu stoików. Wiedza i cnota, intelektualizm etyczny. Człowiek i kosmos według filozofów starożytnych (droga do szczęścia, bycie tu i teraz). Co jest według starożytnych źródłem lęku? Marek Aureliusz.

5. Etyka cnót. Teleologiczny charakter etyki cnót. Etyka a role społeczne. Wspólnota a cnoty. koncepcja cnót struktura duszy ludzkiej, etyka cnót (kształtowanie charakteru ludzkiego, model samorealizacji człowieka)

6. Nieśmiertelność w ujęciu chrześcijańskim i filozoficznym (osobista nieśmiertelność a ład kosmosu, humanizacja nieśmiertelności – postęp i regres wobec myśli starożytnej). Zagadnienia relacji miedzy filozofią a religią, rozumem a wiarą, objawieniem a prawdami rozumu (aktualność zagadnienia na przykładzie encykliki „Fides et Ratio” Jana Pawła II).

7. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego. Nowożytne idea postępu (rola nauki, techniki, edukacji, rozumu ludzkiego)?

8. Metodyczny, kartezjański sceptycyzm a poszukiwanie niepodważalnych fundamentów wiedzy. Model podmiotowości ludzkiej i jej wpływ na kulturę Na czym polega zasada humanistyczna (autonomia rozumu i jednostki ludzkiej, antropocentryzm)? Humanizm abstrakcyjny.

9. Dogmatyzm, społeczeństwo zamknięte, krytycyzm, wolność. Otwarte, liberalne społeczeństwo. Wolność polityczna jednostki. Moralne aspekty racjonalizmu. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Miejsce jednostki we wspólnocie – przednowoczesne wspólnoty a społeczeństwa współczesne. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Wolność jednostki a wspólnota.

10. Nihilizm Nietzschego. Filozofowie podejrzeń. Postmodernizm Relatywizm i jego konsekwencje.

11. Zajęcia zaliczeniowe. Podsumowanie zajęć.

Literatura:

1. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3,

2. Popkin Richard H., Stroll Avrum, Filozofia,

3. Ferry L., Filozofia. Najpiękniejsza historia.

4. Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe

5. Hadot P., Twierdza wewnętrzna.

Efekty uczenia się:

Wiedza

W 1 – Student posiada uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą podstawowe koncepcje, nurty i sposoby ujmowania filozofii; rozumie specyfikę filozofii i jej nurtów. Zna podstawy logiki formalnej, zasad definiowania

W 2 – Ma podstawową wiedzę na temat filozofii europejskiej w obszarze historyczno-problemowym. Rozumienie znaczenie filozofii dla rozwoju cywilizacji i kultury europejskiej. Dostrzega obecność treści filozoficznych w wytworach kultury, nauki oraz w bieżących sporach światopoglądowych.

W 3 – Student rozumie relacje łączące myśl filozoficzną z dziedzinami nauki. Identyfikuje filozoficzne treści koncepcji psychologicznych. Zna podstawy logiki zdań, poprawnej argumentacji i definiowania.

Umiejętności

U 1 – Potrafi czytać ze zrozumieniem współczesne teksty z filozofii. Samodzielnie zdobywa wiedzę. Słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych. Student potrafi rozpoznać i identyfikować kwestie sporne w obszarze filozofii oraz oceniać znaczenie różnych stanowisk filozoficznych i ich miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

U 2 – Analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia czyta i interpretuje tekst filozoficzne, poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną zna podstawy logiki oraz typowe strategie argumentacyjne przytacza główne tezy badanych wypowiedzi filozoficznych, stosownie do ich istotności.

U 3 – Student potrafi wyszukiwać, selekcjonować i integrować informacje z różnych źródeł w filozofii oraz na ich podstawie formułować krytyczne sądy i wnioski.

U 4 – Student uzyskuje zdolność formułowania własnego stanowiska i argumentacji, sztuki komunikacji w grupie, formułowania wypowiedzi, umiejętności stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi, zdolności formułowania własnego stanowiska i argumentacji.

Kompetencje społeczne

K 1 - Student uświadomi sobie i określi swoje własne stanowisko filozoficzne oraz etyczne.

K 2 - Student dostrzega i formułuje problemy etyczne i kulturowe związane z własną pracą, odpowiedzialnością przed współpracownikami i innymi członkami społeczeństwa.

K 3 - Jest gotowy do otwartej dyskusji, zdolny do wyrażania ocen, wrażliwy i tolerancyjny wobec odmiennych poglądów.

Metody i kryteria oceniania:

• Kolokwium ustne,

• Pytania dotyczące lektur zadawane w trakcie ćwiczeń

• Dyskusja w małych grupach

• Referat (z pamięci)

• ocena: wypowiedzi ustnej w trakcie zajęć,

• ocena prezentacji

• Ocena wykonania ćwiczeń indywidualnie oraz/lub grupowo podczas zajęć

• Ocena wykonania zadań domowych

• referat (wspomagany)

• samoocena, ocena przez kolegów i nauczyciela

• ocena pracy w grupie

• Ocena wywiązywania się z zadań

• Ocena systematyczności pracy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (w trakcie)

Okres: 2024-03-01 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 9 godzin więcej informacji
Wykład, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Stanisław Kijaczko, Piotr Leśniak
Prowadzący grup: Stanisław Kijaczko, Piotr Leśniak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-www6-1 (2024-03-12)