Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Psychologia społeczna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2.5-PSSPOL
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Psychologia społeczna
Jednostka: Instytut Psychologii
Grupy: Psychologia, jednolite magisterskie, 5-letnie, stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Celem zajęć jest pokazanie społecznej natury człowieka poprzez prezentację wybranych teorii, stosowanych metod i badań wyjaśniających mechanizmy zachowań społecznych jednostki. Student powinien rozwinąć umiejętności oceny skuteczności oddziaływań społecznych powołując się na wyniki badań naukowych, rozpoznawania i stosowania technik wpływu społecznego, obrony przed manipulacją, umiejętność konstrukcji narzędzi do pomiaru postaw i projektowania eksperymentów weryfikujących określoną teorię oraz umiejętność samodzielnego studiowania różnych zagadnień poszerzającego wiedzę o najnowsze osiągnięcia psychologii społecznej; zastosowania wiedzy do rozwiązywania różnych problemów związanych ze społecznym funkcjonowaniem ludzi. Student powinien być wrażliwy na występujące w jego najbliższym otoczeniu i społeczeństwie problemy, takie jak m.in. negatywne stereotypy, uprzedzenia i dyskryminacja, niesprawiedliwość społeczna, bierność, niechęć do angażowania się w dobro wspólne.

Pełny opis:

W trakcie kursu zaprezentowane zostaną zagadnienia z obszaru wpływu społecznego (mechanizmy i techniki wpływu społecznego, obrona przed manipulacją); relacji interpersonalnych (atrakcyjność interpersonalna, miłość, zaufanie), poznania społecznego (naiwne koncepcje natury ludzkiej, przetwarzanie informacji społecznej, schematy, skrypty, stereotypy); spostrzegania siebie (ja, autoprezentacja) i innych (atrybucja, zniekształcenia i błędy), relacji grupowych (grupa, normy, konformizm, zachowania prospołeczne) i międzygrupowych (konflikt, agresja, uprzedzenia, dyskryminacja, legitymizacja nierówności społecznych). Kolejnym celem kursu jest pokazanie jakie znaczenie mają teorie i badania prowadzone przez psychologów społecznych w rozwiązywaniu wybranych problemów społecznych (manipulacje społeczne, nieufność, poczucie niesprawiedliwości, autorytaryzm, agresja, alienacja, uprzedzenia, dyskryminacja, konflikty społeczne) oraz przygotowanie studentów do zaangażowania w podnoszenie jakości życia jednostek, grup i społeczności lokalnych.

Treści programowe wykładu:

1. Psychologia społeczna jako nauka eksperymentalna na przykładzie serii eksperymentów nad „huśtawką emocjonalną”

2. Konformizm i czynniki nasilające uległość wobec grupy w świetle badań eksperymentalnych.

3. Przegląd technik wpływu społecznego wg klasyfikacji Cialdiniego i Dolińskiego. Obrona przed manipulacją.

4. Wpływ kultury na zachowania społeczne jednostki – wybrane koncepcje i wyniki badań.

5. Kultura narzekania i jej psychologiczne konsekwencje.

6 - 7. Wybrane przekonania na temat świata społecznego i natury człowieka (legitymizacja systemu, zaufanie, autorytaryzm).

8-9. Postawy: pomiar, teorie i czynniki wyjaśniające proces skutecznej zmiany postaw.

10. Uprzedzenia: o naturze stereotypów i uprzedzeń na przykładzie ageismu i seksizmu. Źródła i konsekwencje stereotypów i uprzedzeń. Modyfikacja i kontrola uprzedzeń.

11. Autoprezentacja: wybrane koncepcje, strategie i taktyki.

12-13. Konflikty interpersonalne: teorie wyjaśniające przyczyny. Czynniki nasilające zachowania rywalizacyjne. Negocjacje jako metoda rozwiązywania konfliktu.

14. Szczęście jednostki w wybranych teoriach i badaniach psychologicznych.

15. Miłość i przyjaźń w koncepcjach i badaniach psychologicznych.

Treści programowe ćwiczeń:

Przedmiot psychologii społecznej i jej główne metody badań.

Główne motywy społeczne.

Teoria dysonansu poznawczego w świetle badań eksperymentalnych.

Zachowania prospołeczne: teorie, wyznaczniki i następstwa pomagania.

Agresja: teorie oraz indywidualne i sytuacyjne wyznaczniki agresji. Kontrola agresji.

Atrakcyjność: teorie i wyznaczniki oraz jej następstwa.

Poznanie społeczne: rola schematów, skryptów i teorii potocznych w rozumieniu świata społecznego

Debata oksfordzka (temat do uzgodnienia).

Spostrzeganie osób. Procesy automatyczne i kontrolowane.

Ocenianie ludzi.

Spostrzeganie siebie. Treści, geneza i funkcje Ja. Autoprezentacja: strategie i taktyki.

Samoocena.

Wpływ społeczny jako przedmiot badań eksperymentalnych.

O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama

Procesy grupowe.

Literatura:

A1. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:

Cialdini R. (1994 i kolejne wydania). Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: GWP. Rozdz. 1, 2.

Doliński D. (2000). Psychologia wpływu społecznego. Wrocław: Ossolineum., Rozdz. 7

Szmajke A. (1999). Autoprezentacja. Maski, pozy, miny. Olsztyn: Ursa Consulting., Rozdz. II

Wojciszke B. (2017). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Rozdz. 1-8, 10-16, 18-19

A2. studiowana samodzielnie przez studenta

Aronson E. (red., 2002). Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN -

2 artykuły: Darley J.M., Batson C.D. (1973); Dickerson C.A. i wsp. (1992).

Aronson.E., Wilson, T., D., Akert, R.,M. (1997). Psychologia Społeczna. Serce i umysł. Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Brown R. (2006). Procesy grupowe. . Gdańsk: GWP

Buss D. M. (2003). Ewolucja pożądania. Gdańsk: GWP

Czarna A. (2011). Narcyz w sieci. Psychologia społeczna, 6, 2, (17), 129-145.

Diagnoza Społeczna 2015, wybrane komunikaty i raporty CBOS

Doliński D., Grzyb T. (2017). Posłuszni do bólu. O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama. SOPOT: Smak Słowa

Etcof N. (2000). Przetrwają najpiękniejsi. Warszawa: WAB

Grzyb T. (2017). Eksperyment terenowy w psychologii społecznej. Warszawa: PWN.

Krahe B. (2005). Agresja. Gdańsk: GWP

Michalski P., Korzeniowski K. (2017). Zgeneralizowane uprzedzenie: pojęcie, pomiar, charakterystyka zjawiska. Wstępna adaptacja Skali nietolerancji. Psychologia społeczna, 2017 tom 12 4 (43) 430–443

Nelson T. (2003). Psychologia uprzedzeń. Gdańsk: GWP

B. Literatura uzupełniająca

Bronowicka A. (2008). Lęk ekonomiczny a autorytaryzm przyszłych polskich elit w okresie 2004-2006. (w:) R. Derbis (red.)„Jakość życia - od wykluczonych do elity„ Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. J. Długosza, str. 161 – 175.

Bronowicka A.(2009). Protestancka etyka pracy: porównanie przekonań studentów amerykańskich i polskich. (w: ) D. Walczak-Duraj (red.)”Wartości i postawy młodzieży polskiej”, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, str.83-94.

Bronowicka A. & Rybicka J. (2011). Akceptacja etyki produktywności i merytokratycznych kryteriów wynagradzania wśród studentów (w:) Lucyna Golińska, Eleonora Bielawska Batorowicz (red.) „Rodzina i praca w warunkach kryzysu” , Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Bronowicka A., Garus, J. (2013. Atrakcyjność interpersonalna asertywnego kierownika w percepcji podwładnych. (w:) Dariusz Krok, Anna Bronowicka (red.) „Jednostka i religia w relacjach społecznych”. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Doliński D. (2018). Is Psychology Still a Science of Behaviour? Social Psychological Bulletin, https://spb.psychopen.eu/browse_journal_articles?sortby=1

Doliński D. (2018). Social Psychology Should Be a Science of Feelings, Thoughts and Behaviour. Social Psychological Bulletin, https://spb.psychopen.eu/browse_journal_articles?sortby=1

Stankiewicz E., Bronowicka A. (2013). Dyskryminacja osób 50+ na polskim rynku pracy w procesie selekcji zawodowej. (w:) Dariusz Krok, Anna Bronowicka (red.) „Jednostka i religia w relacjach społecznych”. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Kofta M., Szustrowa T. (red.). (2001). Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Kossowska, M. Kofta M. (red.) (2009). Psychologia poznania społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Parzuchowski M., Białobrzeska O., Osowiecka M., Frankowska N., Szymków A. (2017). Szczerość na wyciągnięcie ręki: niewerbalny przejaw szczerości intencji proszącego wzbudza uległość. Psychologia społeczna, 12, 1 (40).

Pinker S. (2005). Tabula rasa. Spory o naturę ludzką. Gdańsk: GWP

Rutkowska D., Szuster A. (2008). O różnych obliczach altruizmu. Warszawa: Scholar

Wojciszke B. (2010). Sprawczość i wspólnotowość. Podstawowe wymiary spostrzegania społecznego. Gdańsk: GWP.

Efekty uczenia się:

Wiedza K_W01, K_W06, K_W07

w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:

znać i stosować terminologię używaną w psychologii społecznej oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych (szczególnie w socjologii, ale też politologii, ekonomii).

opisać główne teorie i badania z zakresu psychologii społecznej oraz znać potencjał aplikacyjny tych teorii i wyników badań.

mieć rozszerzoną wiedzę o funkcjonowaniu człowieka w relacjach społecznych, grupach i społeczeństwie

posiadać rozszerzoną wiedzę o wpływie na jednostkę norm społecznych i kulturowych

Umiejętności K_U01, K_U02,

w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien potrafić/mieć umiejętność:

obserwowania i interpretowania złożonych sytuacji społecznych oraz zachowań jednostki w relacjach, w grupie, w sytuacjach konfliktu

wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną w celu diagnozy ważnych problemów społecznych oraz opracowania projektów zmiany społecznej.

Kompetencje społeczne K_K01, K_K02

w wyniku przeprowadzonych zajęć student ma/wykazuje:

gotowość do realizacji zadań zawodowych związanych z przygotowaniem do angażowania się w zmiany niepożądanych postaw i zachowań społecznych

aktywność i wytrwałość w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych na rzecz występujących w Polsce problemów społecznych, takich jak. np. redukcja poziomu uprzedzeń, przemocy, manipulacji, agresji czy nieufności społecznej.

dostrzega i formułuje problem etyczne związane ze świadomym wykorzystaniem skutecznych technik wpływu społecznego.

Metody i kryteria oceniania:

Forma zaliczenia: egzamin

Kurs kończy się egzaminem testowym. Aby zdać egzamin (ocena dostateczna) należy odpowiedzieć poprawnie na 50% pytań + 1.

Podstawowe kryteria:

• ocena dobra: jeśli student uzyska powyżej 70% punktów

• ocena bardzo dobra: jeśli student uzyska powyżej 85% punktów

Konwersatorium kończy się kolokwium testowym (test wyboru) i obejmują materiał z zajęć. Aby zaliczyć kolokwium (ocena dostateczna) należy odpowiedzieć poprawnie na 50% pytań + 1.

Podstawowe kryteria:

• ocena dobra: jeśli student uzyska powyżej 70% punktów

• ocena bardzo dobra: jeśli student uzyska powyżej 90% punktów

Ocena z aktywności na zajęciach (udział w dyskusjach, odpowiedzi na pytania wykładowcy i prezentacja wybranego zagadnienia) pozwala na odpowiednie podniesienie oceny końcowej po zaliczeniu przynajmniej na ocenę dostateczna testu.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-29
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Bronowicka
Prowadzący grup: Anna Bronowicka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-www3-1 (2024-03-12)