Egzegeza Starego Testamentu: Księgi mądrościowe, historyczno-dydaktyczne, Psalmy

obowiązkowe

Lektura monograficzna

Zasadniczym celem wykładu jest szczegółowe wprowadzenie w tematykę ksiąg mądrościowych i dydaktycznych Starego Testamentu, wymienionych powyżej, ze szczególnym uwzględnieniem ich warstwy historycznej, literackiej i teologicznej. Uwzględniając możliwości czasowe wprowadzenie to zakłada również analizę najważniejszych tekstów ksiąg według kryterium ich aktualnego przesłania ze szczególnym zwróceniem uwagi na psalmy mesjańskie w ich odniesieniu do Nowego Testamentu i osoby Jezusa Chrystusa oraz na praktyczne pouczenia etyczne zawarte w księgach historyczno-dydaktycznych.

1. Ogólny wstęp do literatury mądrościowej na tle zjawiska tekstów mądrościowych w narodach ościennych,

2. Prezentację Psałterza (liczba i numeracja psalmów, podział, geneza; autorstwo czas powstania, nagłówki i ich znaczenie, forma poetycka oraz gatunki literackie), 3. Psalmy złorzeczące

4. Myśl teologiczna Psałterza;

5. wprowadzenie do ksiąg mądrościowych:

6. Księga Przysłów i poemat o dzielnej niewieście (Prz 31)

7. Księga Hioba i problem cierpienia,

8. Księga Koheleta i pesymizm aksjologiczny.

9. Pieśni nad pieśniami i obrazy miłości;

10. Księga Syracydesa i postawy konieczne do przyjęcia mądrości;

11. Księga Mądrości i problem śmierci ludzi sprawiedliwych

12. Księga Rut i otwarcie na inne narody,

13. Księga Tobiasza i wierność Bogu na emigracji,

14. Księga Judyty i wartość ponadczasowa wytrwania przy Bogu,

15. Księga Estery i szczególna odpowiedzialność pośredników przed Bogeim.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

T. BRZEGOWY, Pisma mądrościowe Starego Testamentu (Academica 68) (Tarnów 2007).

T. BRZEGOWY, Psalmy i Księga Lamentacji (Academica 65) (Tarnów 2007).

B. POLOK, Wprowadzenie do ksiąg Starego Testamentu (Podręczniki i skrypty 3; Opole 1999).

J. S. SYNOWIEC, Mędrcy Izraela, ich pisma i nauka (Kraków 1997).

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

S. POTOCKI Rady mądrości. Przewodnik po mądrościowej literaturze Starego Testamentu (Jak rozumieć Pismo Święte 5) (Lublin 1993);

ST. POTOCKI – J. WARZECHA – T. BRZEGOWY – B. PONIŻY, Mądrość starotestamentalnego Izraela (Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 6; Warszawa 1999);

A. STRUS † – J. WARZECHA – J. FRANKOWSKI, Pieśni Izraela. Pieśń nad pieśniami, Psalmy, Lamentacje (red. J. FRANKOWSKI) (Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 7; Warszawa 1988);

J. St. SYNOWIEC, Wprowadzenie do Księgi Psalmów (Kraków 1996).

B. Literatura uzupełniająca

P. BEAUCHAMP, Psalmy nocą i dniem (Warszawa 1985);

A. BONORA, Księga Koheleta. Rozumieć Stary Testament. Komentarz duchowy (Kraków 1997);

W. BOROWSKI, Psalmy. Komentarz biblijno-ascetyczny (Kraków 1983);

G. RAVASI, Psalmy I. Wprowadzenie i Psalmy 1–19 (wybór) (Kraków 2007);

E. ZAWISZEWSKI, Księgi dydaktyczne Starego Testamentu. Wstęp szczegółowy i egzegeza wybranych fragmentów (Pel-plin 1997).

Wiedza

W1 ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych i teologii systematycznej, historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej TMA_W01 P7S_WG

W2 ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii biblijnej TMA_W04 P7S_WG

W3 zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia TMA_W10 P7S_WG

W4 ma pogłębioną wiedzę z zakresu teologii słowa Bożego PTkMA_W03 7S_WG

Umiejętności

U1 posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów TMA_U02 P7S_UW

U2 potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowy TMA_U08 P7S_UW

U3 posiada umiejętność uwzględniania w badaniach źródeł w języku łacińskim i greckim TMA_U19 P7S_UU

Kompetencje społeczne (postawy)

K1 rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny TMA_K02 P7S_KR

K2 identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym TMA_K06 P7S_KO

A. Sposób zaliczenia:

• egzamin ustny

B. Kryteria oceniania:

– ocena niedostateczna

Wiedza

Student nie ma pogłębionej wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych i teologii systematycznej, historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

Nie ma uporządkowanej, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii biblijnej

Nie zna procesu i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia

Nie ma pogłębionej wiedzy z zakresu teologii słowa Bożego

Umiejętności

Nie posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązy-wanie złożonych problemów

Nie potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowy

Nie posiada umiejętność uwzględniania w badaniach źródeł w języku łacińskim i greckim

Kompetencje społeczne (postawy)

Nie rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny

Nie identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym

– ocena dostateczna

Wiedza

Student ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych i teologii systematycznej, historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

Student ma podstawową wiedzę z zakresu teologii biblijnej

Student zna niektóre procesy i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia

Student ma podstawową wiedzę z zakresu teologii słowa Bożego

Umiejętności

Posiada podstawowe umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów

Potrafi w stopniu podstawowym przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowy

Posiada podstawową umiejętność uwzględniania w badaniach źródeł w języku łacińskim i greckim

Kompetencje społeczne (postawy)

Rozumie podstawową potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny

Identyfikuje i rozstrzyga niektóre dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym.

Dobra

Wiedza

Student ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych i teologii systematycznej, historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

Student ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii biblijnej

Student zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia

Student ma pogłębioną wiedzę z zakresu teologii słowa Bożego

Umiejętności

Student posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów

Student potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowy

Student posiada umiejętność uwzględniania w badaniach źródeł w języku łacińskim i greckim

Kompetencje społeczne (postawy)

Student rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny

Student identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym