Chrześcijaństwo w kontekście dalekowschodnim

Orientalistyka chrześcijańska

Każdy student przygotowuje tekst z zadanych tematów (min. 4 strony formatu A4, czcionka: Times New Roman 12 pkt. odstępy 1,5) z przypisami i bibliografią (styl Chicagowski poszerzony) i przesyła co najmniej 1 dzień przed zajęciami wykładowcy i całej grupie.

Ponadto przygotowuje prezentację (mini-wykład, ok. 30 min.) i publikuje go (np. w mediach społecznościowych) przesyłając link do wszystkich uczestników. (→ metody i kryteria oceniania)

Jeżeli jeden, obszerny temat dostaje do opracowania kilku studentów, powinni oni się między sobą podzielić materiałem i każdy opracowuje inną część według powyższych zasad.

Przedmiot stanowi 3 ECTS, czyli ok. 75-90 godzin nakładu pracy studenta, z czego 30 godzin przypada na udział we wspólnych konwersatoriach a 45-60 godzin pracy własnej na opracowanie zadanego tematu.

Daleki Wschód pod względem historycznym, kulturowym, filozoficznym, politycznym, rasowym najbardziej różni się od Europy. Pod względem kulturowym dzieli się na dwa ogromne świat cywilizacyjnych wpływów: indyjski i chiński, które oddziałują na sąsiednie kraje, historycznie zapożyczając od tych dwóch światów kulturę. Pod względem filozoficznym oba te światy przez całe tysiąclecia dawały odpowiedź na większość pytań, zadawanych przez człowieka. Pod względem politycznym Daleki Wschód stworzył systemy rządów oraz prawa odmienne od Europy, gdzie element silnej władzy (często autorytarnej), element wspólnotowy (z poświeceniem znaczenia jednostki) wysuwa się na plan pierwszy. Religia w Azji niezwykle często była podporządkowywana władzy politycznej. Niezwykłe kontrasty społeczne, bieda, asceza oraz bogactwo znajdowało swe uzasadnienie w różnych religiach. Chrześcijaństwo, chcąc być żywą tkanką narodów Azji, musi zmierzyć się z odpowiedziami na pytania, które zadają nie Europejczycy, ale Daleki Wschód, z całą jego kulturą. Inne pytania zadają chrześcijaństwu Azjaci a inne Europejczycy.

1. Daleki Wschód – znaczenie geograficzne, historyczne, kulturowe, cywilizacyjne, prawne, polityczne, religijne

2. Początki chrześcijaństwa na Dalekim Wschodzie

3. Elementy filozofii Dalekiego Wschodu kształtujące religijność

4. Doktryna polityczna państw Dalekiego Wschodu odnośnie do religii

5. Misje katolickie na Dalekim Wschodzie

6. Misje protestanckie na Dalekim Wschodzie

7. Misje prawosławne na Dalekim Wschodzie

8. Aktualny podział administracyjny Kościoła na Dalekim Wschodzie. Ogólna perspektywa

9. Teologowie "cywilizacji chińskiej" (Chiny, Japonia, Korea, Mongolia, Wietnam)

10. Teologowie "cywilizacji indyjskiej" (Indie, Birma, Tajlandia, Laos, Kambodża, Indonezja, Malezja, Filipiny).

Daleki Wschód pod względem historycznym, kulturowym, filozoficznym, politycznym, rasowym najbardziej różni się od Europy. Pod względem kulturowym dzieli się na dwa ogromne świat cywilizacyjnych wpływów: indyjski i chiński, które oddziałują na sąsiednie kraje, historycznie zapożyczając od tych dwóch światów kulturę. Pod względem filozoficznym oba te światy przez całe tysiąclecia dawały odpowiedź na większość pytań, zadawanych przez człowieka. Pod względem politycznym Daleki Wschód stworzył systemy rządów oraz prawa odmienne od Europy, gdzie element silnej władzy (często autorytarnej), element wspólnotowy (z poświeceniem znaczenia jednostki) wysuwa się na plan pierwszy. Religia w Azji niezwykle często była podporządkowywana władzy politycznej. Niezwykłe kontrasty społeczne, bieda, asceza oraz bogactwo znajdowało swe uzasadnienie w różnych religiach. Chrześcijaństwo, chcąc być żywą tkanką narodów Azji, musi zmierzyć się z odpowiedziami na pytania, które zadają nie Europejczycy, ale Daleki Wschód, z całą jego kulturą. Inne pytania zadają chrześcijaństwu Azjaci a inne Europejczycy.

Na zajęciach może być dodatkowo omówiony kontekst, w jakim funkcjonuje chrześcijaństwo także w innych krajach Azji:

1. Bliski Wschód

1.1. Arabia Saudyjska

1.2. Bahrajn

1.3. Cypr

1.4. Egipt

1.5. Irak

1.6. Iran

1.7. Izrael z Palestyną

1.8. Jemen

1.9. Jordania

1.10. Katar

1.11. Kuwejt

1.12. Liban

1.13. Oman

1.14. Syria

1.15. Turcja

1.16. Zjednoczone Emiraty Arabskie

2. Daleki Wschód

2.1. Azja Wschodnia

2.1.1. Chiny

2.1.1.1. Chińska Republika Ludowa

2.1.1.2. Hongkong

2.1.1.3. Makao

2.1.1.4. Tajwan

2.1.1.5. Tybet (Azja centralna)

2.1.2. Japonia

2.1.3. Korea Południowa i Północna

2.1.4. Mongolia

2.2. Azja Południowo-Wschodnia

2.2.1. Brunei

2.2.2. Filipiny

2.2.3. Indonezja

2.2.4. Kambodża

2.2.5. Laos

2.2.6. Malezja

2.2.7. Mjanma (Birma)

2.2.8. Singapur

2.2.9. Tajlandia

2.2.10. Timor Wschodni

2.2.11. Wietnam

2.3. Azja Południowa

2.3.1. Bhutan

2.3.2. Bangladesz

2.3.3. Indie

2.3.4. Malediwy

2.3.5. Nepal

2.3.6. Pakistan

2.3.7. Sri Lanka

3. Azja środkowa

3.1. Afganistan

3.2. Kazachstan

3.3. Kirgistan

3.4. Tadżykistan

3.5. Turkmenistan

3.6. Uzbekistan

4. Kaukaz

4.1. Gruzja (Abchazja, Osetia Południowa)

4.2. Armenia (Górski Karabach)

4.3. Azerbejdżan

5. Rosja

Polecane filmy (wpływy chińskie)

2046 2004

Braterstwo wojny 2004

Cesarzowa 2006

Czerwone sorgo 1988

Czyngis-chan 2007

Dom latających sztyletów

Dwa światy 2002和你在一起, He ni zai yi qi

Hero 2002

Ip Man 2008

Jedwab 2007

Konfucjusz 2010

Kwiaty wojny 2011

Miłość o smaku orientu

Ostatni cesarz

Ostatni samuraj

Po drugiej stronie Słońca

Pomiędzy ziemią a niebem

Przyczajony tygrys, ukryty smok - miecz przeznaczenia 2016

Przyczajony tygrys, ukryty smok 2000

Spragnieni miłości

Wielki mur 2016

Wszyscy albo nikt 1999

Wyznania gejszy

Zawieście czerwone latarnie

Żegnaj, moja konkubino 1993

Polecane filmy (wpływy indyjskie i Azji pd.-wsch.)

Anna i król

Aśoka (Wielki) 2001

Baraka

Gandi

Hotel Marygold

Indochiny

Jedz, módl się, kochaj

Królowa Syjamu

Mały Budda

Monsunowe wesele

Początek I Origins 2014

Podróż na sto stóp

Samsara

Ucieczka z Rangunu

Zmierzch nad Birmą 2015

Polecane filmy (wpływy arabskie i islamskie)

Apostoł L'apôtre2014

Dokąd teraz 2011

Dziewczynka w trampkach

Królestwo Niebieskie

Królowa pustyni 2015

Lawrence z Arabii

Medicus

Aziz, S. Atiya. Historia Kościołów wschodnich. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1978.

Baker, Esther. Byłam buddyjską mniszką. Przetłumaczone przez Krzysztof Jasiński. Warszawa: Fronda pl, 2010.

Gawlikowski, Krzysztof. Chińskie metamorfozy: cywilizacja konfucjańska a cywilizacja zachodnia. Zredagowane przez Zofia Borzymińska. Warszawa: Zona Zero, 2022.

Hamilton, Sue. Filozofia indyjska: wprowadzenie. Przetłumaczone przez Mariusz Szkółka i Marzenna Jakubczak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.

Jacoby, Marcin. Chiny bez makijażu. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2018.

———. Korea Południowa: republika żywiołów. Warszawa: Muza Sport i Turystyka, 2018.

Jullien, François. Drogą okrężną i wprost do celu: strategie sensu w Chinach i Grecji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

———. Pochwała nieokreśloności: zapiski o myśli i estetyce Chin. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

Klecha-Tylec, Karolina. „Azja północno- i południowo-wschodnia – zestawienie porównawcze subregionów Azji wschodniej”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 319 (2017): 82–93.

Klejnowski-Różycki, Dariusz. „Czy Bóg mówi po chińsku? [Wstęp do teologii chińskiej. Wykłady dla doktorantów]”. MANHU | Audiobooki. Udostępniono 20 wrzesień 2020. http://audiobooki.manhu.pl/pl/p/Czy-Bog-mowi-po-chinsku/1033.

———, red. 中国的基督论。Chrystologia chińska. Teologia i Kościół w kontekście chińskim. Ekumenizm i Integracja 17. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2008.

Klejnowski-Różycki 柯逹理, Dariusz. „Religia. 宗教”. W Polsko-chińskie różnice kulturowe: ciekawe doświadczenia, przez Huijuan Jang, 77–86. Opole: Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2009.

Krok, Dariusz, i Dariusz Klejnowski-Różycki, red. Relacje rodzinne i społeczne w kulturze środkowoeuropejskiej i chińskiej. Człowiek Rodzina Społeczeństwo 19. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2011.

Liu, JeeLoo. Wprowadzenie do filozofii chińskiej: od myśli starożytnej do chińskiego buddyzmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.

Miura, Kiyohiro. Nasz syn zostaje mnichem. Przetłumaczone przez Barbara Słomka. Warszawa: Dialog, 2003.

Nakamura, Hajime. Systemy myślenia ludów Wschodu: Indie, Chiny, Tybet, Japonia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.

Verdier, Fabienne. Pasażerka ciszy: dziesięć lat w Chinach. Przetłumaczone przez Krystyna Arustowicz. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.

Wójcik, Anna Iwona. Wolność i władza: filozoficzne idee cywilizacji liberalnej i konfucjańskiej w próbie mie̜dzykulturowego porównania. Biblioteka tradycji literackich Seria 2 17. Kraków: Collegium Columbinum, 2002.

Zee, A. Połykając chmury: rzecz o chińskim języku i podniebieniu. Przetłumaczone przez Andrzej Molek. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Buki, 2008.

Do opracowania poszczególnych tematów niezbędne będą także zasoby internetowe.

Wiedza: absolwent zna i rozumie

OCL _W03 ma uporządkowaną wiedzę na temat chrześcijaństwa w świecie Orientu, jego filozoficznych, społeczno-kulturowych, historycznych, geograficznych i politycznych podstaw P6S_WG

OCL _W09 zna podstawowe teorie dotyczące ustrojów politycznych i gospodarek Azji, rozumie ich różnorodne uwarunkowania P6S_WG/K

OCL _W10 ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych kwestiach dotyczących zagadnień prawnych i ich specyfice w krajach Orientu P6S_WK

OCL _W11 zna najważniejsze tradycyjne i współczesne nurty i systemy kulturowe, rozumie ich historyczne uwarunkowania P6S_WK

Umiejętności: absolwent potrafi

OCL _U01 potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk religijnych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami ludzkiej działalności P6S_UW

OCL _U02 potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu orientalistyki chrześcijańskiej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów religijnych, kulturalnych i politycznych Orientu P6S_UW

OCL _U08 posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów i instytucji religioznawczych P6S_UO

OCL _U13 potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych P6S_UO

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

OCL _K01 ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia P6S_KK

OCL _K02 docenia znaczenie nauk dotyczących kultury i sztuki dla utrzymania i rozwoju prawidłowych kontaktów w ramach cywilizacji chrześcijańskiego Wschodu i odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań zawodowych P6S_KO

OCL _K08 uczestniczy w życiu kulturalnym oraz interesuje się aktualnymi wydarzeniami z zakresu orientalistyki chrześcijańskiej P6S_KR

1. Przygotowanie pisemnego opracowania (→ wymagania) – 35%.

2. Przygotowanie medialnej formy prezentacji (prezentacja, audycja, film, reportaż, artykuł) i umieszczenie jej w Internecie (na YouTube, FB, stronie własnej, itp. → wymagania) lub opublikowanie w inny sposób (książka, artykuł w czasopiśmie, poster, wystawa, itp.) – 40%.

3. Rozwiązanie testów cząstkowych z zadanego materiału – 15%.

4. Stworzenie listy opublikowanych prac całej grupy (praca zespołowa) – 5%.

5. Przygotowanie (stworzenie) testu/formularza na wyznaczony temat w zakresie przedmiotu – 5%.