Historia Kościoła na Śląsku

Studia magisterskie z teologii i teologii kanonicznej

Teologia kapłańska, teologia moduł katechetyczny, teologia kanoniczna

Zimowy 2024-2025

Profil Podstawowy

fakultatywne
nieobowiazkowe

Lektura monograficzna
Mieszany: realizowany zdalnie i w sali
Realizowany w sali

Brak

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

Górecki P., Wpływ Kościoła katolickiego na dzieje i rozwój Śląska. Przyczynek do dyskusji nad rolą chrześcijaństwa w historii Śląsku, „Roczniki Historii Kościoła” t. 5(60) 2013, s. 91-124.

Kopiec J., Dzieje Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim, Opole 1991.

Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, Wrocław 1997.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. III-V, Warszawa 2007-2010.

B. Literatura uzupełniająca

Köhler J., Bistum Breslau, t. III: Neuzeit 1740-1945, Münster–Kehl 1997.

Marschall W., Bistum Breslau, t. IV: Von 1945 bis zur Ende Jahrtausendwende, Münster–Kehl 1999.

Marschall W., Geschichte des Bistums Breslau, Stuttgart 1980.

Seppelt F. X., Geschichte des Bistums Breslau, Teil I, im: Real-Handbuch des Bistums Breslau, Breslau 1929, s. 5-144.

Łączna liczba 2 ECTS

A.

Godziny kontaktowe: 1 ECTS

Konwersatorium: 30 godz.

Udział w innych formach kontaktu bezpośredniego (m.in. zdawaniu lektur, konsultacjach, itp.): 4 godz.

B. Praca własna studenta: 1 ECTS

Wspólny wyjazd do Wrocławia: 11 godz.

Przygotowanie do kolokwium i dyskusji z lektur, przygotowanie prezentacji: 11 godz.

Prezentacja dziejów Kościoła na Śląska w okresie najnowszym. Konwersatorium obejmuje zagadnienia z okresu od tzw. długiego XIX stulecia do reorganizacji Kościoła w Polsce w 1992 r. Ukazanie roli Kościoła, jaką pełnił na Śląsku w okresie przedwojennej dominacji protestantyzmu, religii uprzywilejowanej do czasów Republiki Weimarskiej. Wyszczególnienie zasług Kościoła w obronie człowieka przed zgubnymi ideologiami totalitaryzmów.

Ukazanie najważniejszych wydarzeń z dziejów Kościoła na Śląsku od początków chrześcijaństwa do czasów najnowszych. Wykazanie kluczowej roli, jaką Kościół katolicki odgrywał na naszym terenie zarówno w kwestiach politycznych, gospodarczych jak i społeczno-kulturowych. Wpływ oddziaływania Kościoła na funkcjonowanie rodziny i jej wszechstronny rozwój.

Treści programowe konwersatorium

1. Śląsk na arenie europejskiej

2. Śląsk przedchrześcijański

3-4. Utworzenie diecezji śląskiej w ramach metropolii gnieźnieńskiej

5. Reakcja pogańska i wskrzeszenie biskupstwa

6. Okres wielkich biskupów (1169-1301)

7. „Złoty wiek” biskupstwa wrocławskiego (1301-1376)

8. Upadek biskupstwa w późnym średniowieczu (1376-1482)

9. Diecezja wrocławska w przededniu reformacji

10. Rozwój protestantyzmu na Śląsku (1519-1574)

11. Reforma katolicka na Śląsku i kontrreformacja (XVI-XVII wiek)

12. Śląsk pod rządami Pruskimi (1742-1871)

13. Kulturkampf na Śląsku

14. Śląska diecezja pod rządami kardynałów G. Koppa i A. Bertrama (1881-1945)

15. W cieniu dwóch wojen światowych

16. W nowej, polskiej rzeczywistości

17. Diecezje na Śląsku po 1945 roku: 1945, 1972, 1992, 2004

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

Dola K., Dzieje Kościoła na Śląsku, cz. I – Średniowiecze, Opole 1996.

Górecki P., Wpływ Kościoła katolickiego na dzieje i rozwój Śląska. Przyczynek do dyskusji nad rolą chrześcijaństwa w historii Śląsku, „Roczniki Historii Kościoła” t. 5(60) 2013, s. 91-124.

Kopiec J., Dzieje Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim, Opole 1991.

Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, Wrocław 1997.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

Dola K., Obraz statystyczny diecezji wrocławskiej w 1724 roku, STHSO 11(1985), s. 211-229.

Kopiec J., Diecezja gliwicka. Dzieje i współczesność, Gliwice 1999.

Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. 1-5, Warszawa 1999-2010.

Wiedza:

W 1. Student ma uporządkowaną wiedzę o historycznych i kulturowych uwarunkowaniach życia społecznego, także małżeńskiego i rodzinnego, na przykładzie śląskiej historii, TMA_W07, P7S_WG;

W 2. Rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym, TMA_W14, P7S_WG, PS7_WK.

Umiejętności:

U 3.Student potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i ich miejsca w procesie historyczno-kulturowym, TMA_U08, P7S_UW;

U 4. Potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi z zakresu historii w celu analizowania podejmowanych działań praktycznych, TMA_U07, P7S_UW.

Kompetencje społeczne (postawy):

K 5. Interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii (szczególnie na Śląsku), podejmuje dalsze działania dotyczące podniesienia swoich kwalifikacji, TMA_K08, P7S_KR;

K 6. Uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa chrześcijańskiego i kulturowego regionu, kraju i Europy, TMA_K10, P7S_KO.

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)

Lektura (efekty 1, 2,)

Prezentacja multimedialna (efekty 2, 4, 5)

Zadania cząstkowe (efekty 5, 6)

B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny

Przygotowanie prezentacji na zadany temat (30%), czynny udział w wyjeździe naukowym (30%), prezentacje i oprowadzanie w terenie jako jedno z kryterium form zaliczenia (40%)

brak