Warunki glebowe uprawy roślin w mieście

I stopnia

Ochrona środowiska

ogólnoakademicki

Realizowany w sali
Realizowany w terenie

A. Wymagania formalne: geologia, gleboznawstwo, geomorfologia,

B. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień (procesów) z fizyki, biologii i chemii, umiejętność czytania ze zrozumieniem instrukcji do ćwiczeń

Źródła elektroniczne (wejście przez Wirtualną Bibliotekę Nauki, stronę biblioteki UO)

Godziny kontaktowe

- udział w wykładach: 15 godz.

- udział w zajęciach konwersatoryjnych: 15 godz.

- udział w zajęciach terenowych: 10 godz.

Konsultacje: 1 godz.

Razem: 41 godz. - 1,5 p.ECTS

Praca własna studenta

- przygotowanie do kolokwiów z konwersatoriów: 6 godz.

- przygotowanie sprawozdań z ćwiczeń do konwersatorium i zajęć terenowych: 12 godz.

- korzystanie z literatury specjalistycznej: 10 godz.

- przygotowanie do zaliczenia z wykładu i obecność na zaliczeniu: 15 godz.

Razem 43 godz.- 1,5 p.ECTS

Suma: 84 godz.- 3 p. ECTS

Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z wiedzą na temat gleby –składnika obszarów zurbanizowanych oraz zrozumienia zachodzących w niej procesów i modyfikacji pod wpływem różnych czynników antropogenicznych. Wykształcenie umiejętności praktycznego określenia w terenie podstawowych symptomów zmian w środowisku glebowym wyrażonych w stanie zdrowotnym roślinności na terenach urbanizowanych, przeprowadzenia wstępnej jej charakterystyki.

Treści programowe

A. Problematyka wykładów: Charakterystyka gleb występujących w miastach w tym urbanoziemy, gleby ekranowe. Wpływ czynników fizycznych, fizyko-chemicznych i chemicznych kształtujących procesy pedogeniczne, w tym mechaniczne przemieszanie poziomów genetycznych, wprowadzenie środków chemicznych (sól w czasie akcji zima), uszkodzenia spowodowane nieszczelnością instalacji gazowych itp. Podstawowe źródła zanieczyszczeń gleb miejskich. Gleba jako siedlisko wzrostu i uprawy roślin w mieście. Czynniki ograniczające wzrost roślin na obszarach miejskich.

B. Problematyka konwersatoriów: Ocena stanu zachowania gleb na obszarach o różnym stopniu antropopresji. Identyfikacja zanieczyszczeń w środowisku glebowym. Zasady monitoringu gleb w zależności od struktury ich użytkowania. Metody pobierania próbek z warstwy powierzchniowej oraz profilu glebowego (z uwzględnieniem poszczególnych poziomów genetycznych na obszarach miejskich). Wprowadzanie nowych parametrów w analityce laboratoryjnej. Analiza fizyko-chemiczna poszczególnych parametrów mających wpływ na mobilność zanieczyszczeń oraz dostępność makro i mikro elementów dla roślin w glebie. Identyfikacja błędów w analizie materiału glebowego. Interpretacja uzyskanych wyników w oparciu o analizę statystyczną.

C. Problematyka zajęć terenowych: Praktyczne zapoznanie studentów z formami degradacji gleb na skutek działalności człowieka na obszarach miejskich, funkcjonowanie roślin na glebach miejskich, czynniki antropogeniczne wpływające na procesy glebotwórcze w środowisku miejskim. Charakterystyka gleb ekranowych.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

1. Kowalik P. 2001. Ochrona środowiska glebowego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa

2. Siuta J. (red.) 1999. Ochrona i rekultywacja gruntów w gminie, Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej, Warszawa.

3. Siuta J. 1995. Gleba diagnozowanie stanu i zagrożenia, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa

4. Siuta J. 1982. Ochrona gleb, Materiały do planowania przestrzennego, zeszyt 2, Instytut Kształtowania Środowiska, Warszawa

5. Turski R., Baran S. 1996. Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. Akad. Rolniczej, Lublin

6. Zadroga B., Oleńczuk-Neyman K. 2001. Ochrona i rekultywacja podłoża gruntowego, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk

Efekty kształcenia

Po ukończeniu studiów student/studentka:

Wiedza:

- rozumie procesy zachodzące w środowisku glebowym, powiąże podstawowe procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne zachodzące w glebie z możliwością wzrostu roślin OŚ1A_W01, OŚ1A_W02, OŚ1A_W03

- rozumie procesy transportu makro i mikroelementów zachodzące w interakcji drzewo gleba OŚ1A_W02, OŚ1A_W03

- wskaże czynniki stresogenne dla roślin w środowisku miejskim OŚ1A_W04

Umiejętności:

- stosuje podstawowe techniki laboratoryjne przydatne w diagnostyce gleb;

- wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem specjalistycznej literatury geologicznej i gleboznawczej oraz potrafi wykorzystać ją w opracowaniu sprawozdań z przebiegu ćwiczeń laboratoryjnych;

- potrafi zróżnicować istniejące formy degradacji zarówno o charakterze naturalnym, jak też antropogenicznym.

- rozpozna symptomy uszkodzeń drzew wynikające z nadmiernego zasolenia gleb, przesuszenia innych czynników stresogennych dla roślin.

OŚ1A_U06, OŚ1A_U21

Kompetencje społeczne (postawy):

- jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt laboratoryjny i utrzymanie należytego porządku w laboratorium;

- efektywnie współdziała w pracy zespołowej w ramach zajęć laboratoryjnych i terenowych;

- wykazuje odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy własnej i kolegów.

OŚ1A_K09

A. Sposób zaliczenia

• wykład: zaliczenie z oceną

• konwersatorium: zaliczenie z oceną

• zajęcia terenowe: zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia

• W: praca pisemna

• K: dwa kolokwia, sprawozdania z ćwiczeń;

• T: sprawozdania z ćwiczeń

C. Podstawowe kryteria

W: zaliczenie pracy pisemnej

K, T: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych