Bioindykacja i monitoring

obowiązkowe

obowiązkowe

Jaworska M. 2012. Ochrona środowiska i ochrona roślin. Wyd. Uniwersytetu Rolniczego, Kraków

Wysocki C., Sikorski P. 2014. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa

www.gios.gov.pl

Zapoznanie z głównymi konsekwencjami antropopresji w odniesieniu do różnych komponentów środowiska (powietrze atmosferyczne, gleba, woda) oraz z możliwościami oceny stanu środowiska w oparciu o występujące w nim organizmy. Zaznajomienie z zasadami monitoringu środowiska oraz systemem Państwowego Monitoringu Środowiska.

Problematyka wykładu

Ekologiczne podstawy bioindykacji. Klasyfikacja metod bioindykacyjnych. Bioindykatory – kryteria doboru organizmów wskaźnikowych, rodzaje bioindykatorów. Porosty, mchy i wątrobowce – wrażliwość na zanieczyszczenia i możliwości wykorzystania w bioindykacji. Fitoindykacja – zbiorowiska roślinne jako wskaźniki cech siedliskowych i ich antropogenicznych przekształceń. Wykorzystanie gatunków roślin i zwierząt do oceny warunków środowiska. Monitoring środowiska - cele i zasady, podstawowe metody badań. System Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) - założenia i zakres badań.

Problematyka zajęć seminaryjnych

Przyrodnicze konsekwencje antropopresji. Objawy uszkodzenia roślin spowodowane przez zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i gleb oraz wynikające z niedoboru składników pokarmowych. Ocena stanu środowiska na podstawie występowania gatunków wskaźnikowych oraz zmian zachodzących w zespołach ekologicznych i biocenozie. Analiza danych z badań monitoringowych.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) 2013. Biologiczne metody oceny stanu środowiska. Tom I. Ekosystemy lądowe. Podręcznik metodyczny, Wyd. UWM, Olsztyn

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) 2013. Biologiczne metody oceny stanu środowiska. Tom II. Ekosystemy wodne. Podręcznik metodyczny, Wyd. UWM, Olsztyn

Fudali E. 2009. Antropogeniczne zmiany w ekosystemach. Transformacje roślinne. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław

Zimny H. 2006. Ekologiczna ocena stanu środowiska – bioindykacja i biomonitoring. Agencja Reklamowo- Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa

Wiedza

Zna terminologię związaną z monitoringiem środowiskowym i bioindykacją. Potrafi wskazać metody bioindykacyjne i rodzaje bioindykatorów przeznaczone do oceny warunków siedliskowych oraz zmian środowiskowych wywołanych przez antropopresję. Zna ograniczenia metod bioindykacyjnych. Zna zakres badań w ramach PMŚ oraz sposoby prezentacji danych, które są pozyskiwane z systemów monitoringu środowiska (AK2A_W01, AK2A_W04, AK2A_W05)

Umiejętności

Identyfikuje gatunki wskaźnikowe należące do różnych grup roślin i zwierząt. Ocenia warunki siedliskowe wykorzystując organizmy. Interpretuje wyniki badań jakości środowiska na danym terenie. Ocenia poziom zanieczyszczenia różnych komponentów środowiska w oparciu o dane pomiarów monitoringowych oraz wybrane bioindykatory (AK2A_U01, AK2A_U02, AK2A_U03).

Kompetencje społeczne

Systematycznie aktualizuje wiedzę biologiczną i informacje o jej praktycznych zastosowaniach. Wykazuje inicjatywę i samodzielność w działaniach (AK2A_K01, AK2A_K06).

Wykład: egzamin pisemny.

Zajęcia seminaryjne: indywidualne prezentacje, udział w dyskusji.

Podstawowe kryteria

W: wykazanie się wiedzą - do zaliczenia konieczne jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na co najmniej połowę zagadnień poruszonych w pytaniach.

S: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych oraz aktywności na zajęciach.