Katechetyka fundamentalna

obowiązkowe
uprawnienia pedagogiczne

Przedmiot "Katechetyka fundamentalna" wprowadza studentów teologii, przyszłych katechetów, w podstawową problematykę związaną z przekazem wiary - od kwestii historycznych po współczesne, od zagadnień metodologicznych przez aktualnie obowiązujące dokumenty katechetyczne Kościoła katolickiego, od zasadniczych i ogólnych zagadnień po kwestie szczegółowe i praktyczne przydatne w praktyce katechetycznej.

Problematyka wykładu obejmuje następujące zagadnienia:

Podstawowe pojęcia katechetyki

Katechetyka jako dyscyplina naukowa

Dzieje katechezy

Uwarunkowania współczesnej katechezy

Katecheza integralna

Zasada wierności Bogu i człowiekowi

Cele, zadania i treści katechezy

Wymiary katechezy

Struktura katechezy

Konspekt

Hospitacja

Osoba katechety

Zagadnienia prawne związane ze szkolnym nauczaniem religii

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

- Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994 (numery 1-25).

- JAN PAWEŁ II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae, Watykan 1979.

- KONFERENCJA EPISKOPATU POLSKI, Dyrektorium Katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Kraków 2001.

- R. CHAŁUPNIAK, J. KOSTORZ, Wybrane zagadnienia z katechetyki, Opole 2002.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

- E. ALBERICH, Katecheza dzisiaj. Podręcznik katechetyki fundamentalnej, Warszawa 2003 (La catechesi oggi. Manuale di catechetica fondamentale, Torino 2001).

- R. CHAŁUPNIAK, J. KOCHEL, J. KOSTORZ, W. SPYRA (red.), Wokół katechezy posoborowej. Księga pamiątkowa dedykowana ks. biskupowi Gerardowi Kuszowi, Opole 2004.

B. Literatura uzupełniająca

- Czasopismo „Paedagogia Christiana” (Toruń).

- Czasopismo „Katecheta” (Poznań) - do 2016.

- Czasopismo "Zeszyty Formacji Katechetów" (Radom).

- F. BLACHNICKI, Katechetyka fundamentalna, Lublin 1970.

- J. CHARYTAŃSKI, W kręgu zadań i treści katechezy, Kraków 1992.

- W. KOSKA, Katechetyka, Poznań 1993.

- S. ŁABENDOWICZ (oprac.), Aspekty prawne nauczania religii rzymskokatolickiej w polskim systemie oświatowym, Radom 2001.

- M. MAJEWSKI, Fundamentalne problemy katechetyki, Lublin 1981.

- A. ORCZYK, Katecheza Kościoła i jej źródła. Zarys katechetyki fundamentalnej i materialnej, Radom 2004.

- T. PANUŚ, Zasada wierności Bogu i człowiekowi i jej realizacja w polskiej katechizacji, Kraków 2001.

- J. SZPET, D. JACKOWIAK, Lekcje religii szkołą wiary, Poznań 1996.

- J. SZPET, Dydaktyka katechezy, Poznań 1999.

- J. SZPET, Vademecum katechety, Poznań 2000.

- J. STALA (red.), Historia katechezy i katechetyka fundamentalna, Tarnów 2003.

Student…

Wiedza:

– ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, społecznymi i prawnymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych – P7S_WG; TMA_W01

– zna terminologię wykorzystywaną do opisu zjawisk pedagogicznych oraz jej zastosowanie w dyscyplinach pokrewnych, w odniesieniu do teologii i etyki – P7S_WG; P7S_WK; TnMA_W01; Rozp. I_2_1

– posiada uporządkowaną wiedzę na temat wychowania, jego teologiczno-filozoficznych, społeczno-kulturowych, historycznych, biologicznych, psychologicznych i medycznych podstaw; wykorzystuje posiadaną wiedzę w zakresie doboru źródeł oraz informacji, a także odpowiednich metod i narzędzi – P7S_WG; TnMA_W02; Rozp. I_2_1

– zna podstawowe teorie dotyczące wychowania, uczenia się i nauczania, rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów i ich związek z życiem religijno-duchowym – P7S_WG; P7S_WK; TnMA_W03; Rozp. I_2_1

– ma uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących – P7S_WG; TnMA_W04; Rozp. I_2_1

– ma wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i pastoralno-charytatywnych – P7S_WK; TnMA_W05; Rozp. I_2_1

Umiejętności:

– umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową – P7S_UW; TMA_U01

– posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań – P7S_UK; TMA_U02

– potrafi nawiązywać współpracę z różnymi podmiotami działalności edukacyjno-wychowawczej, kulturalnej, społecznej i charytatywnej – P7S_UO; TMA_U03

– potrafi twórczo włączyć się w różne formy działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej i charytatywnej Kościoła katolickiego – P7S_UO; TMA_U04

– potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej – P7S_UW; TnMA_U01; Rozp. I_2_2

– potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności pedagogicznej – P7S_UW; P7S_UK; TnMA_U02; Rozp. I_2_2

– potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczno-katechetyczną, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii – P7S_UU; P7S_UK; TnMA_U03; Rozp. I_2_2

– ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej; posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii – P7S_UK; TnMA_U04; Rozp. I_2_2

– potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego, jak również dokonać analizy własnych działań pedagogicznych i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu – P7S_UU; TnMA_U08; Rozp. I_2_2

Kompetencje społeczne

– ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, nabytej wiedzy i umiejętności – P7S_KK; TMA_K01

– potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role – P7S_KR; TMA_K02

– potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania i potrafi przewidywać wielokierunkowe skutki swojej działalności – P7S_KK; P7S_KO; TMA_K03

– ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań w zakresie nauczania religii lub etyki; angażuje się we współpracę – P7S_KK; P7S_KO; TnMA_K01; Rozp. I_2_3

– dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z ludzką aktywnością, poszukuje optymalnych rozwiązań z punktu widzenia światopoglądu chrześcijańskiego; postępuje zgodnie z zasadami moralności chrześcijańskiej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka – P7S_KR; TnMA_KW02; Rozp. I_2_3

Metody oceniania:

1. Praca zaliczeniowa (pisemny test otwarty) – 70%

2. Aktywność na zajęciach – 10%

3. Znajomość zadanych lektur (pisemne sprawdziany) – 20%

Kryteria oceniania:

Student...

Na ocenę dostateczną (3):

W1. Wymienia podstawowe zagadnienia katechetyki fundamentalnej oraz definiuje pojęcie „katecheza”

W2. Podaje główne okresy rozwoju katechezy oraz kierunki katechetyczne XX w.

W3. Przedstawia podstawową zasadę katechezy integralnej

U1. Wskazuje różnicę między katechezą kerygmatyczną i antropologiczną

U2. Przedstawia i uzasadnia argumenty „za” i „przeciw” szkolnej lekcji religii

U3. Posiada umiejętność tworzenia i zestawiania celów katechetycznych

K1. Jest przekonany o konieczności chrystocentryzmu katechezy

K2. Wskazuje przykłady integralności treści katechezy

K3. Rozumie potrzebę właściwej struktury katechezy

Na ocenę dobrą (4):

W1. Zna podział katechetyki, genezę i jej historyczny rozwój

W2. Potrafi przedstawić katechezę Jezusa Chrystusa i apostołów

W3. Wymienia cechy katechezy neoscholastycznej

U1. Rozumie, na czym polega aspekt subiektywny i obiektywny religii, oraz potrafi odnieść go do podziału katecheza – nauczanie religii

U2. Potrafi omówić oraz wskazać cechy poszczególnych kierunków katechetycznych XX w.

U3. Potrafi wyjaśnić podstawową zasadę katechezy integralnej

K1. Jest przekonany co do znaczenia współczesnej katechezy na podstawie jej zadań

K2. Uświadamia sobie złożoność katechezy odnosząc się do jej poszczególnych wymiarów

K3. Rozmawiając o katechezie odnosi się do współczesnych dokumentów i literatury katechetycznej

Na ocenę bardzo dobrą (5):

W1. Wymienia nauki pomocnicze katechetyki

W2. Definicja i zadania katechetyki

W3. Wskazuje cechy katechezy patrystycznej

U1. Prowadzi dyskusję na temat rozróżnienia: katecheza a nauczanie religii

U2. Potrafi przedstawić i przeanalizować katechetyczne dzieło św. Augustyna De catechizandis rudibus

U3. Potrafi wskazać wady i zalety katechezy średniowiecznej, katecheza po Soborze Trydenckim oraz katechezy w Polsce międzywojennej

K1. Rozumie i świadomie odnosi do swoich działań uwarunkowania współczesnej katechezy

K2. Potrafi korzystać z dorobku przedstawiciele katechezy integralnej

K3. Odnosi zadania i wymiary katechezy do przygotowywanych własnych zajęć

Przedmiot "Katechetyka fundamentalna" jest teoretycznym wprowadzeniem w praktyki katechetyczne.