Katolicka nauka o małżeństwie i rodzinie

obowiązkowe

Celem wykładu jest prezentacja i analiza rzeczywistości życia małżeńskiego jako naturalnego powołania człowieka, które ma się realizować pomiędzy mężczyzną i kobietą, poprzez miłość ludzką i rodzicielstwo. Związek małżeński ochrzczonych przybiera postać sakramentu, który ma utwierdzać i uświęcać małżeństwo i rodzinę, poprzez miłość, jedność i nierozerwalność.

I. KSZTAŁTOWANIE SIĘ MAŁŻEŃSTWA I RODZINY NA PRZESTRZENI WIEKÓW

1. CZASY WSPÓŁCZESNE A MAŁŻEŃSTWO I RODZINA

1.1. WZROST ZAINTERESOWANIA MAŁŻEŃSTWEM I RODZINĄ W DOBIE OBECNEJ

1.2. OBECNA SYTUACJA POLSKIEGO MAŁŻEŃSTWA I RODZINY

1.3. RODZINA W OKRESIE ODZYSKIWANIA SUWERENNOŚCI I DEMOKRATYZACJI

1.4. ZAGROŻENIA W SFERZE ISTOTNYCH CELÓW MAŁŻEŃSTWA

1.5. ZNAKI NADZIEI

2. MAŁŻEŃSTWO I RODZINA W STAROŻYTNOŚCI

2.1. MAŁŻEŃSTWO I RODZINA W STAROŻYTNEJ GRECJI

2.2. MAŁŻEŃSTWO I RODZINA W STAROŻYTNYM RZYMIE

3. STARY TESTAMENT NA TEMAT MAŁŻEŃSTWA I RODZINY

3.1. NAUKA O POCZĄTKU

3.1. ROZWÓJ NAUKI O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE W ST

4. NOWOŚĆ NAUKI JEZUSA O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE

5. KOŚCIÓŁ PIERWOTNY O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE

5.1. NIEZDROWE OBJAWY I ICH SPROSTOWANIE

5.2. CECHY MAŁŻEŃSTWA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

5.3. MAŁŻEŃSTWO A MACIERZYŃSTWO

5.4. CZYNNY UDZIAŁ MAŁŻONKÓW W ŻYCIU KOŚCIOŁA

6. ŚW. PAWEŁ O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE

6.1. WEWNĘTRZNA STRUKTURA MAŁŻEŃSTWA

6.2. WYŻSZOŚĆ DZIEWICTWA NAD MAŁŻEŃSTWEM

6.3. MAŁŻEŃSTWA MIESZANE I ROZEJŚCIE SIĘ MAŁŻONKÓW

6.4. GODNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA /EF 5, 32/

6. OJCOWIE KOŚCIOŁA O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE

6.1. JAN CHRYZOSTOM (ZŁOTOUSTY) /+407/

6.2. ŚW. AUGUSTYN (354–430)

7. NAUKA KOŚCIOŁA O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH

II. KATOLICKA TEOLOGIA MAŁŻEŃSTWA I RODZINY

1. TEORETYCZNE KONCEPCJE MAŁŻEŃSTWA KATOLICKIEGO

1.1. ANTROPOLOGICZNE PODSTAWY KATOLICKIEJ KONCEPCJI MAŁŻEŃSTWA

1.2. TRYNITARNE PODSTAWY KATOLICKIEJ KONCEPCJI MAŁŻEŃSTWA

1.3. SAKRAMENTALNO-EKLEZJALNE PODSTAWY KATOLICKIEJ KONCEPCJI MAŁŻEŃSTWA

2. MAŁŻEŃSTWO W MISTERIUM CHRYSTUSA

2.1. USTANOWIENIE SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA

2.2. SAKRAMENTALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA

3. RODZINA JAKO „DOMOWY KOŚCIÓŁ” W MISTERIUM CHRYSTUSA

III. DUSZPASTERSTWO RODZIN JAKO FORMA ODDZIAŁYWANIA ZBAWCZEGO KOŚCIOŁA NA MAŁŻEŃSTWO I RODZINĘ

Paweł VI Enc. Humanae vitae, 25 VII 1968.

Jan Paweł II, Adh. Familiaris consortio, 22.11. 1981.

Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Chrystus odwołujący się do „Początku”. Chrystus odwołujący się do zmartwychwstania. Chrystus odwołujący się do „Serca”. Sakrament. O Jana Pawła II teologii ciała, Lublin 2001.

Benedykt XVI, Enc. Deus caritas est, Poznań 2006.

DYCZEWSKI L., Rodzina polska w okresie transformacji systemowej i kierunki rozwoju polity-ki rodzinnej, Ateneum Kapłańskie 124 (1995) nr 516, z. 2, s. 195-216.

EBOROWICZ W., Małżeństwo i rodzina w nauce i praktyce duszpasterskiej św. Augustyna, Vox Patrum (1985) z. 8-9, s. 141-149.

ECMANN A., Starożytna rodzina grecka i rzymska, Vox Patrum (1985) z. 8-9, s. 29-49.

FILIPIAK M., Pojęcie i struktura rodziny w Starym Testamencie, Zeszyty Naukowe KUL 23(1980) nr 3, s. 25-31.

FILIPIAK M., Biblia o człowieku. Zarys antropologii biblijnej Starego Testamentu, Lublin 1979.

FLANDRIN J.L., Historia rodziny, Warszawa 1998.

GRZEŚKOWIAK J., Misterium małżeństwa, Poznań 1996, s. 110-122.

HEMMERLE K., Małżeństwo i rodzina w antropologii trynitarnej, w: Teologia małżeństwa i rodziny, (red.) K. Majdański, J. Bajda, B. Mierzwiński, t. 2, Warszawa 1990, s. 5-25.

HOŁA K., Przymierze małżeńskie w świetle nauki Pisma św. i Tradycji, Ruch Biblijny i Litur-giczny (1987) nr 6, s. 488-497.

JAN PAWEŁ II, Mężczyzną i Niewiastą stworzył ich, Watykan 1986.

JUNDZIŁ J., Ideał żony i matki w „Wyznaniach” św. Augustyna a klasyczne wzorce rzymskie, Vox Patrum 8(1988) z. 15, s. 817-829.

KUKOŁOWICZ T., Jan Paweł II wobec „patologii” małżeństwa i rodziny, Ethos (1989) nr 5, s. 95-104.

LANGKAMMER H., Małżeństwo w Nowym Testamencie, Zeszyty Naukowe KUL 23(1980) nr 3, s. 33-44.

MURAWSKI CZ., Teologia małżeństwa i rodziny w nauczaniu biskupów polskich 1945-1980, Sandomierz 1988, s. 51-58.

NAUMOWICZ J., Stosunek św. Ambrożego do małżeństwa i życia rodzinnego, Vox Patrum (1985) z. 8-9, s. 135-140.

PIWOWARSKI W., Rodzina jako społeczność naturalna według św. Tomasza z Akwinu, Rocz-niki Filozoficzne 8(1960) nr 2, s. 89-111.

RUBINKIEWICZ R., Małżeństwo i dziewictwo w nauce św. Pawła (1 Kor 7, 1-40), Zeszyty Nau-kowe KUL 23(1980) nr 3, s. 45-50.

SARMIENTO A., Małżeństwo chrześcijańskie - podręcznik teologii małżeństwa i rodziny, Kra-ków 2002.

STACHOWIAK L., Biblijny obraz małżeństwa - od Starego do Nowego Testamentu, Zeszyty Naukowe KUL 23(1980) nr 3, s. 17-24.

WITASZEK G., Kryzys solidarności rodzinnej w kontekście zmian społecznych zachodzących w starożytnym Izraelu, w: G. Witaszek (red.), Biblia o rodzinie, Lublin 1997, s. 111-133.

WITASZEK G., O ideale życia rodzinnego - Księga Tobiasza, w: G. Witaszk (red.), Biblia o ro-dzinie, Lublin 1997, s. 99-110.

WOJACZEK K., Kształtowanie katolickiej koncepcji małżeństwa w Diecezjalnym Studium Ro-dziny - studium pastoralne, Opole 1997, s. 17-74.

WÓJTOWICZ A., Zadania rodziny chrześcijańskiej w nauczaniu św. Jana Chryzostoma, Vox Patrum (1985) z. 8-9, s. 201-214.

ZIERKIEWICZ E., Szkic panoramiczny sytuacji społecznej kobiet w różnych okresach histo-rycznych, Kwartalnik Pedagogiczny (1995) nr 1–2, s. 148-150.

WIEDZA:

W1: TMA_W07 - ma uporządkowaną i pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych (P7S_WG);

W2: TMA_W11 - ma pogłębioną znajomość współczesnego nauczania Kościoła katolickiego; zna także katolicką naukę społeczną (P7S_WG).

UMIEJĘTNOŚCI:

U1: TMA_U08 - potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym (P7S_UW);

U2: TMA_U09 - posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań (P7S_UW).

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

K1: TMA_K05 - ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów (P7S_KO);

K2: TMA_K06 - identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym (P7S_KK; P7S_KO).

Sposób zaliczenia: egzamin ustny

Kryteria oceniania:

- OCENA NIEDOSTATECZNA

WIEDZA:

W1 - Student nie posiada uporządkowanej i pogłębionej wiedzy, prowadzącej do specjalizacji, nie ma szczegółowej wiedzy z zakresu innych dyscyplin teologicznych;

W2 - Student nie posiada znajomości współczesnego nauczania Kościoła katolickiego.

UMIEJĘTNOŚCI:

U1 - Student nie potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretacji różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym;

U2 - Student nie posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań.

KOMPETENCJE:

K1 - Student nie ma świadomość złożoności rzeczywistości i nie rozumie potrzeby interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;

K2 - Student nie identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym.

- OCENA DOSTATECZNA

WIEDZA:

W1 - Student posiada w stopniu podstawowym uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, podstawową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych;

W2 - Student posiada podstawową znajomości współczesnego nauczania Kościoła katolickiego.

UMIEJĘTNOŚCI:

U1 - Student potrafi w podstawowym wymiarze przeprowadzić krytyczną analizę i interpretacji różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym;

U2 - Student posiada słabą umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań.

KOMPETENCJE:

K1 - Student ma małą świadomość złożoności rzeczywistości i pobieżnie rozumie potrzeby interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;

K2 - Student słabo identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym.

OCENA DOBRA:

WIEDZA:

W1 - Student posiada dobrze uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, prowadzącą do specjalizacji;

W2 - Student posiada dobrą znajomości współczesnego nauczania Kościoła katolickiego.

UMIEJĘTNOŚCI:

U1 - Student potrafi dobrze przeprowadzić krytyczną analizę i interpretacji różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym;

U2 - Student posiada właściwą umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań.

KOMPETENCJE:

K1 - Student ma dobrą świadomość złożoności rzeczywistości i dobrym stopniu rozumie potrzeby interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;

K2 - Student właściwie identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym.

OCENA BARDZO DOBRA:

WIEDZA:

W1 - Student posiada bardzo dobrze uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, prowadzącej do specjalizacji, oraz ma szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych;

W2 - Student posiada doskonałą znajomości współczesnego nauczania Kościoła katolickiego.

UMIEJĘTNOŚCI:

U1 - Student potrafi biegle i samodzielnie przeprowadzić krytyczną analizę i interpretacji różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym;

U2 - Student posiada bardzo dobrze umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań.

KOMPETENCJE:

K1 - Student ma głęboką świadomość złożoności rzeczywistości i doskonale rozumie potrzeby interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów;

K2 - Student samodzielnie i wieloaspektowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym.