Bezpieczeństwo a żywność w starożytnym Rzymie

1. wykazanie korelacji między prawem a żywnością w starożytnym Rzymie

2. prezentacja zagadnień związanych z bezpieczeństwem żywności i bezpieczeństwem żywnościowym w antyku rzymskim

3. uwrażliwienie na kwestie konserwacji żywności w starożytnym Rzymie

1. Problematyka wykładu

1,2 Cele przedmiotu, literatura podstawowa i pomocnicza, terminologia łacińska dotycząca przedmiotu. Kultura rzymska.

3,4 Państwo i prawo rzymskie – najważniejsze informacje.

5,6 Żywność i jej konserwacja u Katona i w rzymskich traktatach agronomicznych. „Nie ruszą ich ani mole, ani robaki” Katon, O gospodarstwie rolnym 162. Apicjusz a żywność. De re coquinaria.

7,8 Status społeczny i prawny kucharza w starożytności. Cocus mediocris i cocus optimus.

9,10 Znaczenie jęczmienia i orkiszu u Rzymian. Edylowie i nadzór nad jakością żywności. Plaut, Lina (Rudens, 410-412: „Takto Neptun zwykle robi; strasznie skrupulatny edyl z niego: gdy gdzieś widzi jakiś kiepski towar, wszystko zaraz porozrzuca!”

11,12 Rozdawnictwo zboża u Rzymian.

13,14 Annona, praefectus annonae, crimen annonae – spekulacja żywnością.

15 Rzymskie magazyny, Leges cibariae.

A. Literatura wymagana do zdania zaliczenia:

Literatura podstawowa

Fargnoli Iole, Cibo e diritto in età romana. Antologia di fonti, Torino 2015.

Fargnoli Iole, I piaceri della tavola in Roma antica. Tra alimentazione e diritto, Torino 2016.

Mikołajczyk Ireneusz, Rzymska literatura agronomiczna, Toruń 2004.

Sadowski Piotr, Status społeczno-prawny kucharza w republice i cesarstwie rzymskim, „Acta Iuridica Resoviensia” Nr 2(33) 2021, s. 146-164.

Starożytne źródła rzymskie prawne i literackie poświęcone analizowanej kwestii, jak Katon, Warron, Apicjusz, CTh. 11, 14, 1 i inne.

Literatura uzupełniająca

Kuryłowicz Marek, Przestępstwa spekulacji contra annonam w prawie rzymskim, „Folia Societatis Scientiarum Lublinensis, vol. 34 (1993), Hum. 1, s. 5-14.

Łoposzko Tadeusz, Rozdawnictwa prywatne w starożytnym Rzymie w okresie schyłku republiki, „Meander” R. 17, 1962, z. 4, s. 207-214.

Mrozek Stanisław, Prywatne rozdawnictwo pieniędzy i żywności w miastach Italii w okresie wczesnego cesarstwa, Warszawa-Poznań 1973.

Mrozek Stanisław, Przyczynek do zagadnienia kryzysu finansowego w cesarstwie rzymskim w III w. n.e., „Przegląd Historyczny” 59/3, 1968, s. 470-480.

Wyrwińska Karolina, Civis romanus sum. Rzymskie prawo publiczne. Wybrane zagadnienia, Kraków 2015.

Wiedza:

K_W01 Student zna podstawowe pojęcia prawne, budowę, hierarchię i dekodowanie norm prawnych.

K_W02 Student zna w pogłębionych stopniu charakter, miejsce i znaczenie nauk społecznych w systemie nauk oraz ich relacje do innych nauk.

K_W03 Student w pogłębionym stopniu zna cechy człowieka, jako twórcy kultury i podmiotu kontynuującego struktury społeczne oraz zasady ich funkcjonowania.

K_W05 Student zna różne rodzaje wykładni, posiada podstawową wiedzę, w stopniu koniecznym dla prawnika, w zakresie ekonomii, politologii, filozofii i socjologii.

K_W09 Student zna podstawy funkcjonowania państwa prawa w różnych obszarach.

Umiejętności:

K_U01 Student posiada umiejętność prawidłowego ustalania stanu faktycznego, dokonywania pogłębionej wykładni przepisów i subsumpcji, jak i złożonego wyszukiwania, analizy, oceny, selekcji, interpretacji informacji, zasad, źródeł wiedzy pozyskanych w trakcie procesu kształcenia.

K_U02 Student posiada umiejętność rozbudowanego, samodzielnego zdobywania i wykorzystywania oraz pogłębiania wiedzy zakresu administracji publicznej oraz powiązanych z nią dziedzin w celu analizowania i interpretowania problemów i zjawisk poruszanych w trakcie toku studiów.

K_U03 Student praktycznie wykorzystuje wiedzę w celu dokonania pogłębionej analizy motywów, zachowań, działań, formułowania hipotez oraz zapobiegania zjawiskom i zdarzeniom występującym w kontekście podmiotów zaangażowanych w proces kreacji i funkcjonowania idei administracji publicznej i dziedzin pokrewnych.

K_U06 Student posiada umiejętność formułowania spójnych, logicznych, merytorycznych wypowiedzi w mowie i piśmie dotyczących zagadnień z dziedziny administracji publicznej z wykorzystaniem rozbudowanej wiedzy teoretyczno-praktycznej również w powiązaniu i odniesieniu do innych dyscyplin naukowych.

K_U08 Student stosuje przepisy prawa z uwzględnieniem politycznego, społecznego, ekonomicznego, historycznego, filozoficznego i psychologicznego kontekstu prawa.

K_U09 Student formułuje postulaty rozwiązań prawnych de lege lata i de lege ferenda.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K02 Student potrafi współpracować w grupie, pełniąc w niej różne role.

K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K05 Student przestrzega zasad bezpieczeństwa pracy własnej i innych oraz szanuje powierzony mu sprzęt i umie postępować w stanach zagrożenia.

K_K06 Student myśli i działa w sposób przedsiębiorczy.

Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną

Forma zaliczenia wykładu: mieszana

Forma zaliczenia zajęć praktycznych: mieszana

Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny, wykorzystanie e-learningu

Zaliczenie pisemne na ocenę – z pięciu pytań – ocenianych po 1 pkt za każde pytanie = 0-2,4 – ndst.; 2,5-3,4 – dost.; 3,5-4,4 – dobry; 4,5-5 – bdb.