Anatomy of Letters: a short history of typefaces

Celem kursu jest zaznajomienie studentów i studentki z terminologią i pojęciami z zakresu kaligrafii, liternictwa i typografii oraz historią krojów pisma z odniesieniami do ich współczesnych realizacji. Na zajęciach wspólnie będziemy przyglądać się najważniejszym współczesnym realizacjom klasycznych krojów (np. Times, Helvetica) i uczyć się rozpoznawania charakterystycznych cech poszczególnych liter.

i. Podstawowe pojęcia i terminy związane z kaligrafią i liternictwem: linia pisma, wydłużenia górne i dolne, anatomia liter (wierzchołek, brzuszek, łuk, poprzeczka, noga, ramię, łokieć, wstęga trzon, pętelka, uszko), glif, majuskuła, kontrast, oś nachylenia, rytm, zwieńczenie, szeryf, apertura itp.

ii. Klasyfikacje krojów: klasyfikacja Voxa i autorskie propozycje współczesnych typografów

iii. Historia krojów pisma przed erą druku: pismo klinowe, hieroglify egipskie, pismo chińskie i japońskie, pismo starożytnej Grecji i Rzymu, kultura pisarska średniowiecza i renesansu

iv. Pisma dziełowe i tytułowe, rodziny krojów (elementy składowe)

v. Historia krojów pisma w dobie druku:

a. pisma wczesnorenesansowe (antykwy humanistyczne) i ich współczesne realizacje (Jenson Regular, Venetian 301)

b. pisma renesansowe (antykwy aldyńskie) i ich współeczesne realizacje (Bembo, Caslon, Garamond)

c. pisma barokowe (przejściowe) i ich współczesne realizacje (Fournier, Baskerville)

d. pisma klasycystyczne i ich współczesne realizacje (Bell, Bodoni)

e. egipcjanki i ich współczesne realizacje (Rockwell, Joanna)

f. pisma bezszeryfowe

g. pisma neohumanistyczne i modernizmu lirycznego

h. pisma ekspresjonistyczne

i. pisma postmodernistyczne

j. pisma geometryczne

k. kroje maszynowe

vi. Współcześni twórcy i twórczynie krojów, wytwórnie fontów (type foundries), narzędzia do rozpoznawania fontów i aplikacje wspomagające decyzje typograficzne

Bringhurst, Robert. Elementarz stylu w typografii. Kraków: d2d.pl, 2018.

Galvez Pizarro, Francisco. Stwórz i złóż. Wprowadzenie do typografii. Tł. Alika Świderska. Kraków: d2d.pl, 2019.

Hochuli, Jost. Detal w typografii: litery, światła międzyliterowe, wyrazy, odstępy międzywyrazowe, wiersze, interlinia, łamy. Tł. Agnieszka Buk. Kraków: d2d.pl, 2018.

Houston, Keith. Ciemne typki: sekretne życie znaków typograficznych. Tł. Magdalena Komorowska. Kraków: Karakter, 2020.

Noordzij, Gerrit. Kreska: teoria pisma. Tł. Magdalena Komorowska. Kraków: d2d.pl, 2014.

Referowski, Włodzimierz i Jerzy Jabłoński. Liternictwo. Warszawa: Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, 1960.

Willberg, Hans Peter, i Friedrich Forssman. Pierwsza pomoc w typografii: poradnik używania pisma. Tł. Marek Szalsza. T Biblioteka Typografii. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2011.

Kurs realizowany zdalnie na platformie MS Teams (pierwsza połowa semestru, kod zespołu zostanie rozesłany do uczestników w lutym).

Zaliczenie na podstawie obecności.