Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literatura pozytywizmu

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S3.FP1.17
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Literatura pozytywizmu
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom studiów:

studia I stopnia

Kierunek studiów:

Filologia polska

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

4

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Literatura uzupełniająca:

Bachórz Józef, Wstęp, [w:] Bolesław Prus, Lalka, Wrocław – Warszawa – Kraków 1991.

Bachórz Józef, Wstęp, [w:] Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Wrocław 1998.

Baczewski Antoni, Poezja Adama Asnyka, El...y. Rzeszów 1991 (tu: Nad głębiami – synteza

przeświadczeń filozoficznych Asnyka).

Baczewski Antoni, Twórczość Adama Asnyka, Rzeszów 1984.

Barczyński Janusz, Narracja i tendencja. O powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej, Wrocław

1976.

Brodzka Alina, Maria Konopnicka, Warszawa 1961.

Brodzka Alina, O nowelach Marii Konopnickiej. Warszawa 1958.

Brzozowska Danuta, Adolf Dygasiński, Warszawa 1957.

Budrewicz Tadeusz, Konopnicka. Szkice historycznoliterackie, Kraków 2000.

Budrewicz Tadeusz, Posłowie, do: M. Konopnicka, Pisma wybrane, red. Jan Nowakowski,

Warszawa 1988, t. 2, Nowele.

Bujnicki Tadeusz, Literacki obraz narodu w „Trylogii”,[w:] Światopogląd i poetyka. Szkice o

powieściach historycznych Henryka Sienkiewicza. Wydawnictwo WSP, Rzeszów 1999.

Bujnicki Tadeusz, Wstęp, [w:] Henryk Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, Wrocław – Warszawa

– Kraków 1992, BN I/231.

Bujnicki Tadeusz, Wstęp, [w:] Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, t. 1-2, Wrocław 1990 (BN).

Bujnicki Tadeusz, „Trylogia” Sienkiewicza na tle tradycji powieści historycznej, Kraków 1973.

Bujnicki Tadeusz, „Sienkiewicza „powieści z lat dawnych”. Studia, Kraków 1996.

Bujnicki Tadeusz, Sienkiewiczowskie „laboratorium formy”... [w:] „Ruch Literacki” 1967 nr 2.

Detko Jan, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1971.

Eile Stanisław, Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Pamiętnik Literacki,

1974, z. 1.

Eile Stanisław, Dialektyka „Lalki” B. Prusa. “Pamiętnik Literacki” 1973 z. 1.

Fita Stanisław, „Placówka” B. Prusa, Warszawa 1980.

Grzeniewski Ludwik, Warszawa w “Lalce”Prusa, Warszawa 1965.

Jakubowski Jan Zygmunt, Z dziejów naturalizmu w Polsce, Wrocław 1951.

Jakubowski Jan Zygmunt, Zapomniane ogniwo. Studium o Adolfie Dygasińskim, Warszawa 1967.

Kabata Michał, Myśl filozoficzna XIX wieku w poezji Adama Asnyka, „Poezja” 1975 nr 11.

Krzyżanowski Julian, Adam Asnyk. Poeta czasów niepoetyckich. [w:] W kręgu wielkich realistów,

Kraków 1962.

Krzyżanowski Julian, Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1976.

Kulczycka-Saloni Janina, Nowelistyka B. Prusa. Warszawa 1969.

Kulczycka-Saloni Janina, O „Faraonie”. Szkice, Wrocław 1955.

Kujawscy Krystyna i Lech, „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (seria BAL), Warszawa 1988.

Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska. t. 1. Pod red. S. Grzeszczuka. Kraków 1998. Tu

rozdz. o Potopie, o Faraonie.

Maciąg Kazimierz, „Gwałtowny jak lew i uparty jak wół”. Ramzes XIII jako negatywny bohater

„Faraona” Bolesława Prusa. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego” nr 19 Seria

Filologiczna. Dydaktyka 3, pod. red. Z. Sibigi, Rzeszów 2004.

Maciąg Kazimierz,Nauka (pozytywistyczna) w „Faraonie” Bolesława Prusa, [w:] Myśl filozoficzna,

teologiczna i socjologiczna Bolesława Prusa, pod red. R. Blech, S. Karpowicz-Słowikowskiej, Gdańsk

2018

Malinowska Elżbieta, „Szukajcie prawdy...” (Do młodych A. Asnyka), [w:] Poezja polska.

Interpretacje, red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz i Bogdana Zelera, Wydawnictwo „Książnica”,

Katowice 2000.

Mocarska-Tycowa Zofia, Wybory i konieczności. Poezja wobec gustów estetycznych i

najważniejszych pytań i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990.

Prus i inni, Malik Jakub, Paczoska E. (red.), Lublin 2003.

Markiewicz Henryk, „Lalka Bolesława Prusa, Warszawa 1967 (tu m.in. Z. Nałkowska, Miłość w

„Lalce”, M. Dąbrowska, Monografia wielkiej miłości).

Markiewicz Henryk, O realizmie „Faraona”, [w:] Prus i Żeromski, Warszawa 1964.

Markiewicz Henryk, Nadbudowa ideologiczna, w: Pozytywizm, PWN, Warszawa 1978 (lub:)

Pozytywizm. Epoka i prąd, w: Literatura pozytywizmu, PWN, Warszawa 1998.

Martuszewska Anna, Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej. Gdańsk

1970.

Martuszewska Anna, Tendencyjność [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku. Pod red. Józefa

Bachórza i Aliny Kowalczykowej. Wrocław 1994.

Miejsca Konopnickiej. Przeżycia – pejzaż – pamięć, red. T. Budrewicz i M. Zięba, Kraków 2002.

Mocarska-Tycowa Zofia, Wybory i konieczności: poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i

najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990

Nofer-Ładyka Alina, Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1965 i nast.

Nofer-Ładyka Alina, Tendencyjna literatura [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny,

Warszawa 1985.

Nowe stulecie trójcy powieściopisarzy, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Warszawa 1992.

Paczoska Ewa,„Lalka”, czyli rozpad świata, Białystok 1995.

Paszek Jerzy, Kryształowo spokojne zmysły („Maria” i „Marta” E. Orzeszkowej) [w:] Studia o

twórczości E. Orzeszkowej. Pod red. J. Paszka. Katowice 1989.

Pieścikowski Edward, Geneza „Omyłki”. [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi

Szweykowskiemu. Wrocław 1966.

Przybyła Zbigniew, „Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka - kompozycja - konteksty. Rzeszów 1995.

Romankówna Mieczysława, „Lalka” Bolesława Prusa, Warszawa 1960.

Szaruga Leszek, „Faraon” jako powieść o państwie, „Teksty” 1975 z. 2.

Sztachelska Jolanta, Czar i zaklęcie Sienkiewicza. Studia i szkice, Białystok 2003.

Szypowska Maria, Asnyk znany i nieznany. Warszawa 1971.

Szweykowski Zygmunt, Twórczość Bolesława Prusa. Warszawa 1972.

Szweykowski Zygmunt, „Trylogia” Sienkiewicza. Poznań 1962.

Świętochowski S., Liberum veto. Wybór Samuel Sandler, komentarz M. Brykalska. T. 1-2.

Warszawa 1976.

Tokarzówna Krystyna, Autobiograficzne tło”Omyłki”[w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane

Zygmuntowi Szweykowskiemu, red. J. Maciejewski i in., Wrocław 1966.

„Trylogia” Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki. Wyboru dokonał i opracował Tomasz Jodełka,

Warszawa 1962. (Tu m.in.: Olgierd Górka, „Ogniem i mieczem” a rzeczywistość historyczna;

Świętochowskiego, Bolesława Prusa, Juliana Klaczki, Ignacego Chrzanowskiego).

W świecie Elizy Orzeszkowej, red. H. Bursztyńska, Kraków 1990.

Wilkoń Aleksander, O języku i stylu “Ogniem i mieczem”. Kraków 1976.

Wit Labuda Aleksander, Studium o „Antku” Prusa. Recepcja, konstrukcja, konteksty. 1982.



Nakład pracy studenta:

udział w zajęciach 30 h 1 ects

przygotowanie do zajęć, czytanie literatury przedmiotu 30 h 1 ects


Skrócony opis:

Literatura pozytywizmu ukazuje najważniejsze zjawiska i problemy historii literatury polskiej lat 1864-1890 w kontekście dziejów literatury europejskiej i szeroko pojętej kultury tego czasu.

Pełny opis:

1. Granice czasowe kultury i literatury okresu pozytywizmu.

2. Kryzys historycznego kształtu polskiego romantyzmu. Formy istnienia romantyzmu w okresie pozytywizmu. Pozytywiści wobec tradycji romantycznej.

3. Instytucje życia kulturalnego okresu: publiczność literacka, czasopisma, cenzura.

4. Światopogląd polskiego pozytywizmu i jego przemiany.

5. Publicystyka epoki postyczniowej.

6. Program literatury tendencyjnej i jego realizacja. Poetyka powieści tendencyjnej.

7. Program literatury dojrzałego realizmu. Poetyka powieści realistycznej. Główni powieściopisarze epoki.

8. Początki polskiego naturalizmu. Proza naturalistyczna.

9. Powieść historyczna epoki pozytywizmu.

10. Powieści o bezdogmatowcach i melancholikach

11. Poezja epoki pozytywizmu. Poeci “czasów niepoetyckich”

12. Dramat II połowy XIX w. i jego główni przedstawiciele.

13. Krytyka pozytywistyczna.

Literatura:

Borkowska Grażyna, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996

Kołakowski Leszek, Filozofia pozytywizmu. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego, Warszawa 1966.

Markiewicz Henryk, Pozytywizm, Warszawa 1978 i wyd. nast.

Markiewicz Henryk, Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 i wyd. nast.

Nofer-Ładyka Alina, Literatura polska okresu realizmu i naturalizmu, Warszawa 1968.

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, Seria IV Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu,

pod red. Janiny Kulczyckiej-Saloni, Henryka Markiewicza, Zbigniewa Żabickiego, t. 1-4, przyszłej

pracy zawodowej. Warszawa 1965-1971.

Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, red. E. Jankowski i J. Kulczycka-Saloni, t. 1-3,

Wrocław 1980-1984.

Przybyła Zbigniew, Wskazówki bibliograficzne, [w:] Henryk Markiewicz, Pozytywizm... (tu

szczegółowa bibliografia do poszczególnych zagadnień)

Słownik literatury polskiej XIX wieku. Pod. red. Józefa Bachórza i Aliny Kowalczykowej, Wrocław 1994.

Straszewska Maria, Romantyzm – pozytywizm w wyd. zbior. Literatura polska, t. 2, Warszawa

1990.

Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, Warszawa 1970 i wyd. nast., t. 3: Filozofia XIX wieku i

współczesna, cz. I Filozofia XIX wieku.

Weiss Tomasz, Pozytywizm, [w:] Okresy literackie, pod red. Jana Majdy, Kraków 1983 i wyd. nast.

Efekty uczenia się:

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE: k_W01; k_W02; k_W03; k_W04; k_W06

k_W09

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI : k_U01; k_U02; k_U03; k_U04; k_U05

k_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO: k_K01; k_K03

Metody i kryteria oceniania:

aktywny udział w zajęciach 20 %

ocena z egzaminu 80%

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-www3-4 (2025-05-14)