Rozwój języka polskiego
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1.S3.FP1.32 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Rozwój języka polskiego |
Jednostka: | Wydział Filologiczny |
Grupy: |
Studia stacjonarne |
Punkty ECTS i inne: |
1.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom studiów: | studia pierwszego stopnia |
Kierunek studiów: | Filologia polska |
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot: | IV |
Profil kształcenia: | ogólnoakademicki |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | Realizowany w sali |
Wymagania: | zaliczenie gramatyki opisowej współczesnego języka polskiego |
Literatura uzupełniająca: | Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego w testach, ćwiczeniach i tematach egzaminacyjnych, Gdańsk 1999. Dunaj Bogusław, Wzdłużenie zastępcze w języku polskim, Kraków 1966. Koneczna Halina, Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich, Warszawa 1965. Książek-Bryłowa Władysława, Wariantywność fleksji w historii i gwarach języka polskiego, Lublin 1994. Kucała Marian, Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław 1978. Mańczak Witold, Polska fonetyka i morfologia historyczna, Warszawa 1983. Pisarkowa Krystyna, Historia składni języka polskiego, Wrocław 1984. Rospond Stanisław, Ćwiczenia do gramatyki historycznej języka polskiego, Opole 1970. Słowotwórstwo języka doby staropolskiej. Przegląd formacji rzeczownikowych, pod red. Krystyny Kleszczowej, Katowice 1996. Śmiech Witold, Rozwój form czasu teraźniejszego czasowników w języku polskim, Łódź 1967. Wybór artykułów |
Nakład pracy studenta: | 1. Udział w wykładzie: 15h 2.Praca własna studenta: 15h/ 0.5 ECTS Przygotowanie do egzaminu: 15h |
Skrócony opis: |
Celem nauczania przedmiotu jest poznanie zmian (głownie fonetycznych i fleksyjnych, a także słowotwórczych) zachodzących w systemie języka polskiego od rozpadu epoki prasłowiańskiej do czasów współczesnych, a także opanowanie umiejętności interpretacji zjawisk językowych w zabytkach języka polskiego i dziełach literatury polskiej. |
Pełny opis: |
Treści przedmiotu Problematyka wykładu 1. Metody badań językoznawstwa diachronicznego; pochodzenie języka polskiego; wspólnota praindoeuropejska i prasłowiańska; miejsce języka scs wśród innych języków słowiańskich; periodyzacja dziejów języka polskiego. 2. Rozwój systemu fonologicznego polszczyzny; przedpolski system wokaliczny i konsonantyczny. 3. Rozwój polskiego systemu deklinacyjnego: podstawa rozwojowa polskiej deklinacji imiennej, podział i odmiana zaimków; rzeczownikowa i zaimkowa odmiana przymiotników; polskie innowacje dotyczące odmiany liczebników. 4. Rozwój polskiego systemu koniugacyjnego. 5. Ogólna charakterystyka tendencji rozwojowych polskiego słowotwórstwa; przeobrażenia znaczeń strukturalnych (zjawisko leksykalizacji); powstanie nowych formantów; zmiany funkcji i żywotności formantów; tendencje rozwojowe w zakresie derywacji. |
Literatura: |
1. Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2001. 2. Dubisz Stanisław, Język – Historia – Kultura, t. 1-3, Warszaw 2002-2012. 3. Dubisz Stanisław, Najnowsze dzieje języka polskiego. Rozwój polszczyzny w latach 1918-2018. Warszawa 2020. 4. Klemensiewicz Zenon, Lehr-Spławiński Tadeusz, Urbańczyk Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981. 5. Moszyński Leszek, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984. 6. Rospond Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa-Wrocław 2000. 7. Stieber Zdzisław, Rozwój fonologiczny języka polskiego, Warszawa 1968. 8. Vrtel-Wierczyński Stefan, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977. 9. Wydra Wiesław, Rzepka Wojciech Ryszard, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1995. 10. Borawski Stanisław, Furdal Antoni, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980. 11. Klemensiewicz Zenon, Historia języka polskiego, Warszawa 1999. 12. Ostrowska Ewa, Z dziejów języka polskiego i jego piękna. Studia i szkice, Kraków 1978. 13. Rybicka-Nowacka Halina, Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa 1976. 14. Skubalanka Teresa, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław 1984. 15. Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, pod red. Wandy Decyk-Zięby i Stanisława Dubisza, Warszawa 2003. 16. Walczak Bogdan, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: 1. student zna podstawowe pojęcia i metody z zakresu przedmiotu; k-W-1 2. rozumie i rozpoznaje zjawiska historyczne; k-W-4 3. sytuuje zjawiska historyczne w czasie; k-W-4. Umiejętności: 1. analizuje podstawowe zjawiska fonetyczne i gramatyczne w tekstach historycznych; k-U-1 2. interpretuje współczesne zjawiska językowe, wykorzystując wiedzę o rozwoju języka;k-U-3 3. ma umiejętności językowe w zakresie studiowanego przedmiotu; k-U-4. Kompetencje społeczne (postawy): 1. ma świadomość nieustannego rozwoju i zmienności polszczyzny; k-K-1. |
Metody i kryteria oceniania: |
Sposób zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny (60% ocena pozytywna) |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2024-03-01 - 2024-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT WYK
|
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Tomasz Wielg, Bogusław Wyderka | |
Prowadzący grup: | Bogusław Wyderka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Tomasz Wielg, Artur Żołądź | |
Prowadzący grup: | Artur Żołądź | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2025-03-01 - 2025-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Lidia Przymuszała, Tomasz Wielg | |
Prowadzący grup: | Lidia Przymuszała | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.