Uniwersytet Opolski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Rozwój języka polskiego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1.S3.FP1.32
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Rozwój języka polskiego
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy: Studia stacjonarne
Punkty ECTS i inne: 1.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom studiów:

studia pierwszego stopnia

Kierunek studiów:

Filologia polska

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot:

IV

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

Realizowany w sali

Wymagania:

zaliczenie gramatyki opisowej współczesnego języka polskiego

Literatura uzupełniająca:

Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego w testach, ćwiczeniach i tematach

egzaminacyjnych, Gdańsk 1999.

Dunaj Bogusław, Wzdłużenie zastępcze w języku polskim, Kraków 1966.

Koneczna Halina, Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich, Warszawa 1965.

Książek-Bryłowa Władysława, Wariantywność fleksji w historii i gwarach języka polskiego, Lublin 1994.

Kucała Marian, Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław 1978.

Mańczak Witold, Polska fonetyka i morfologia historyczna, Warszawa 1983.

Pisarkowa Krystyna, Historia składni języka polskiego, Wrocław 1984.

Rospond Stanisław, Ćwiczenia do gramatyki historycznej języka polskiego, Opole 1970.

Słowotwórstwo języka doby staropolskiej. Przegląd formacji rzeczownikowych, pod red. Krystyny Kleszczowej, Katowice 1996.

Śmiech Witold, Rozwój form czasu teraźniejszego czasowników w języku polskim, Łódź 1967.

Wybór artykułów

Nakład pracy studenta:

1. Udział w wykładzie: 15h

2.Praca własna studenta: 15h/ 0.5 ECTS

Przygotowanie do egzaminu: 15h

Skrócony opis:

Celem nauczania przedmiotu jest poznanie zmian (głownie fonetycznych i fleksyjnych, a także słowotwórczych) zachodzących w systemie

języka polskiego od rozpadu epoki prasłowiańskiej do czasów współczesnych, a także opanowanie umiejętności interpretacji zjawisk

językowych w zabytkach języka polskiego i dziełach literatury polskiej.

Pełny opis:

Treści przedmiotu

Problematyka wykładu

1. Metody badań językoznawstwa diachronicznego; pochodzenie języka polskiego; wspólnota praindoeuropejska i prasłowiańska; miejsce

języka scs wśród innych języków słowiańskich; periodyzacja dziejów języka polskiego.

2. Rozwój systemu fonologicznego polszczyzny; przedpolski system wokaliczny i konsonantyczny.

3. Rozwój polskiego systemu deklinacyjnego: podstawa rozwojowa polskiej deklinacji imiennej, podział i odmiana zaimków;

rzeczownikowa i zaimkowa odmiana przymiotników; polskie innowacje dotyczące odmiany liczebników.

4. Rozwój polskiego systemu koniugacyjnego.

5. Ogólna charakterystyka tendencji rozwojowych polskiego słowotwórstwa; przeobrażenia znaczeń strukturalnych (zjawisko

leksykalizacji); powstanie nowych formantów; zmiany funkcji i żywotności formantów; tendencje rozwojowe w zakresie derywacji.

Literatura:

1. Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2001.

2. Dubisz Stanisław, Język – Historia – Kultura, t. 1-3, Warszaw 2002-2012.

3. Dubisz Stanisław, Najnowsze dzieje języka polskiego. Rozwój polszczyzny w latach 1918-2018. Warszawa 2020.

4. Klemensiewicz Zenon, Lehr-Spławiński Tadeusz, Urbańczyk Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981.

5. Moszyński Leszek, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.

6. Rospond Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa-Wrocław 2000.

7. Stieber Zdzisław, Rozwój fonologiczny języka polskiego, Warszawa 1968.

8. Vrtel-Wierczyński Stefan, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977.

9. Wydra Wiesław, Rzepka Wojciech Ryszard, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1995.

10. Borawski Stanisław, Furdal Antoni, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.

11. Klemensiewicz Zenon, Historia języka polskiego, Warszawa 1999.

12. Ostrowska Ewa, Z dziejów języka polskiego i jego piękna. Studia i szkice, Kraków 1978.

13. Rybicka-Nowacka Halina, Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa 1976.

14. Skubalanka Teresa, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław 1984.

15. Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, pod red. Wandy Decyk-Zięby i Stanisława Dubisza, Warszawa 2003.

16. Walczak Bogdan, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

1. student zna podstawowe pojęcia i metody z zakresu przedmiotu; k-W-1

2. rozumie i rozpoznaje zjawiska historyczne; k-W-4

3. sytuuje zjawiska historyczne w czasie; k-W-4.

Umiejętności:

1. analizuje podstawowe zjawiska fonetyczne i gramatyczne w tekstach historycznych; k-U-1

2. interpretuje współczesne zjawiska językowe, wykorzystując wiedzę o rozwoju języka;k-U-3

3. ma umiejętności językowe w zakresie studiowanego przedmiotu; k-U-4.

Kompetencje społeczne (postawy):

1. ma świadomość nieustannego rozwoju i zmienności polszczyzny; k-K-1.

Metody i kryteria oceniania:

Sposób zaliczenia przedmiotu:

egzamin pisemny (60% ocena pozytywna)

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2024-03-01 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Wielg, Bogusław Wyderka
Prowadzący grup: Bogusław Wyderka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Tomasz Wielg, Artur Żołądź
Prowadzący grup: Artur Żołądź
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-03-01 - 2025-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Lidia Przymuszała, Tomasz Wielg
Prowadzący grup: Lidia Przymuszała
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.
pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole https://uni.opole.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-www4-www4-5 (2024-09-13)