Gramatyka kontrastywna

Ukończony kurs współczesnej gramatyki języka polskiego (lub innego współczesnego języka), warunkujący znajomość terminów językoznawczych z zakresu fonetyki, fonologii, fleksji, słowotwórstwa i składni.

Dorren G., Babel. W dwadzieścia języków dookoła świata, przeł. A. Sak, Kraków 2019.

Kaproń-Charzyńska I., 2020, Nauczanie fonetyki języka polskiego z perspektywy logopedycznej – studium przypadku studentów z Chin, „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 65-75.

Korytkowska A., Sawicka I., Uwagi na temat ilościowej charakterystyki fonetyki słowiańskiej, w: Komparacja współczesnych języków słowiańskich 2: Fonetyka i fonologia, red. I. Sawicka, Opole 2007, 199-217.

Lewandowski T., No More Polglish! A Polish Studnet’s Handbook for Eliminating Interlingual Errors, Opole, 2020.

Zakrzewska-Verdugo M., Kompetencja fonologiczna w nauczaniu języka polskiego Słowaków. Trudne miejsca w wymowie (i ortografii), „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 55-64.

A. Godziny kontaktowe: 25h/ 1 ECTS

Udział w zajęciach: 15h

Udział w konsultacjach: 10h

Zakres tematów:

1. Ogólne aspekty językoznawstwa kontrastywnego (przedmiot, cele, metody, miejsce wśród innych dyscyplin językoznawczych, krótka historia przednaukowego i naukowego porównywania języków).

2. Najważniejsze zagadnienia językoznawstwa typologicznego (cechy typologiczne języków, uniwersalia językowe).

3. Fonetyka i fonologia kontrastywna (ilościowe i jakościowe właściwości systemów fonologicznych różnych języków, aspekty porównywania samogłosek i spółgłosek oraz środków suprasegmentalnych – akcent i intonacji).

4. Systemy morfologiczne języków i kategorie gramatyczne (rodzaju, liczby, przypadka i in.) w aspekcie porównawczym.

5. Słowotwórstwo w aspekcie kontrastywnym.

6. Składniowe modele różnych języków (różnice i podobieństwa w budowie zdań, szyku wyrazów w zdaniu, wyrażania zaprzeczenia, pasywności i in.).

7. Fakultatywnie – wybrane aspekty leksykologii i frazeologii kontrastywnej (problem ekwiwalencji, luki leksykalne itp.).

Celem kursu jest zapoznanie studentów z przedmiotem, metodami i ustaleniami gramatyki kontrastywnej.

Celem kursu jest zapoznanie studentów z przedmiotem, metodami i ustaleniami współczesnej gramatyki kontrastywnej, uświadomienie studentom celowości porównywania języków (cele poznawcze i praktyczne); zapoznanie z najważniejszymi typami podobieństw i różnic między poszczególnymi poziomami języków (fonologicznym, fleksyjnym, słowotwórczym i składniowym, leksykalnym).

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć

A1. wykorzystywana podczas zajęć

A2. studiowana samodzielnie przez studenta

Koczerhan Pietrowicz K., Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego. Podręcznik, przeł. P. Jóźwikiewicz, Cz. Lachur, A. Nowacki, Opole 2009.

A także: dostępne podręczniki do (gramatyki) języków: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, rosyjskiego, ukraińskiego i innych (według wyboru studentów),

jak np.:

Czapiga A., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska. Morfologia. Składnia zdania pojedynczego, Rzeszów 2013.

Dulewiczowa I., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska: fonetyka i fonologia, grafia i ortografia, Warszawa.

Kononenko I., Język ukraiński i polski: studium kontrastywne, Warszawa 2017.

Morciniec N., Prędota S., Fonetyka kontrastywna języka niemieckiego i polskiego, Wrocław 1990.

Kwapisz –Osadnik K., Podstawowe wiadomości z gramatyki polskiej i francuskiej. Szkic porównawczy, Katowice 2007.

Prejbisz A., Gramatyka języka angielskiego, Warszawa 2002.

Tęcza, Z., Gramatyka angielska i niemiecka w opisie równoległym, Rzeszów 2010.

Wiedza: student zna i rozumie

1. zna najważniejsze cele poznawcze i praktyczne językoznawstwa kontrastywnego; najważniejsze aspekty i metody porównywania języków na poszczególnych poziomach systemu językowego (k_W01);

Umiejętności: student potrafi

2. czytać ze zrozumieniem literaturę z zakresu językoznawstwa kontrastywnego;

omawiać różnice między poszczególnymi poziomami systemu porównywanych języków (k_U01, k_U02);

Kompetencje społeczne: student jest gotów do:

3. pogłębiania naukowej wiedzy o uniwersaliach językowych i swoistościach języków jako elementu bio-kulturowej różnorodności świata; akceptacji różnic między ludźmi (tu: językowych) jako naturalnego zjawiska świata (k_K01).

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się) Egzamin (efekty 1-3)

B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny Egzamin (próg zaliczenia – 50 %)