Rodzina z człowiekiem chorym

fakultatywne

Wymagania wstępne: Zakres wiadomości, umiejętności i kompetencji w zakresie psychologii rodziny w sytuacji trudnej, psychologii zdrowia, psychologii rozwoju człowieka oraz psychologii stresu.

Cele:

- w zakresie wiedzy – dostarczenie studentowi wiedzy dotyczącej psychologicznego funkcjonowania rodziny w kryzysie nienormatywnym spowodowanym chorobą, wiedzy dotyczącej psychologii choroby oraz wiedzy medycznej w zakresie wybranych chorób;

- w zakresie umiejętności - ukształtowanie umiejętności integrowania wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu psychologii i nauk medycznych;

- w zakresie kompetencji - uwrażliwienie na potrzebę ciągłego rozwoju w zakresie psychologii rodziny, psychologii choroby oraz dialogu na płaszczyźnie psycholog – lekarz. Uwrażliwienie na potrzebę przestrzegania zasad etyki zawodowej.

Liczba punktów ECTS: 2

• udział w zajęciach ćw.: 30h

• przygotowanie do zajęć ćw:30h

• zadania do samodzielnego wykonania poza godzi-nami zajęć: 5h

A. Problematyka ćwiczeń:

1. Choroba – charakterystyka medyczna i psychologiczna pojęcie.

2. Wybrane aspekty chorób psychosomatycznych w rodzinie.

3. Wybrane aspekty psychoonkologii

4. Choroba terminalna w rodzinie – formy pomocy osobie chorej i rodzinie.

5. Medyczne rozumienie śmierci mózgu. Elementy transplantologii.

6. Śmierć i żałoba w rodzinie

7. Specyfika komunikacji psycholog/lekarz z pacjentem umierającym i jego rodziną.

8. Wybrane metody diagnostyczne w pracy z rodziną w sytuacji choroby

9. Psychologiczne aspekty transplantologii.

10. Niepowodzenia prokreacyjne w rodzinie.

11. System wsparcia dla rodziny w sytuacji choroby.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

Świętochowski W. (2010). System rodzinny wobec przewlekłej choroby somatyczne: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Buczyński F. (1999). Rodzina z dzieckiem chorym na białaczkę: Wydawnictwo KUL.

Farnicka M. (2013). Między wyborem a przymusem. Rodzina a sposób radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych: Engram.

Kalus A. (2010). Choroba w rodzinie. Empiryczna użyteczność wybranych modeli teoretycznych. W: J. Dzierżanowska-Peszko (red.). Człowiek chory w rodzinie. Analiza problemów i form pomocy, Opole, s. 7-17: RWWTU.

Bartoszewska E. (2005). Formy pomocy dziecku nieuleczalnie choremu i jego rodzinie w hospicjum. Kraków: IMPULS

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

Pietrzyk A.(2006). Ta choroba w rodzinie. Psycholog o raku: Kraków Impuls

Krakowiak P. (2009). Zdążyć z prawdą. O sztuce komunikacji w hospicjum. Gdańsk

K. Duka (2017). Żałoba jest podróżą. Warszawa: CHARAKTERY

B. Literatura uzupełniająca

Kubler-Ross. E. (1998). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Poznań: media Rodzina.

Kubler-Ross E. (2007). Dzieci i śmierć. Poznań: Media Rodzina.

Pilecka W. (2011). Percepcja i rozumienie bólu przez dzieci. W: W. Pilecka (red.). Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss. 229-243.

Ryżanowska D. (2011). Dziecko wobec cierpienia. W: W. Pilecka (red.). Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Kraków: Wy-dawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss. 244-254.

Majewicz P., Ryżanowska D. (2011). Dziecko w roli pacjenta. W: W. Pilecka (red.). Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss. 254-266.

Wiedza

w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:

• definiować pojęcie sytuacji trudnej, kryzysu rodzinnego oraz choroby;

• zna charakterystykę wybranych chorób w perspektywie medycznej

• scharakteryzować wybrane modele teoretyczne dla badań nad rodziną w sytuacji choroby;

• scharakteryzować funkcjonowanie rodziny w sytuacji choroby jej członka: dziecka, rodzica;

• zrozumieć funkcjonowanie rodziny w sytuacji choroby nowotworowej, przewlekłej i terminalnej;

• znać rozwojowe uwarunkowania rozumienia choroby, bólu, cierpienia i śmierci u dzieci;

• mieć psychologiczną wiedzę dotycząca normatywnej i patologicznej żałoby w rodzinie;

• znać teoretyczne podstawy działań interwencyjnych na rzecz rodziny w sytuacji choroby

Umiejętności

w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien potrafić:

• Interpretować dane obserwacyjne dotyczące rodziny w sytuacji choroby w odniesieniu do modeli teoretycznych

• wybrać właściwy sposób pomocy dziecku i rodzinie w sytuacji choroby

• wytłumaczyć mechanizmy funkcjonowania rodziny w sytuacji choroby i odnieść je do praktyki w zakresie doboru metod pracy z rodziną oraz właściwych instytucji;

• potrafi integrować wiedzę psychologiczną z wiedzą medyczną w celu analizy złożonych problemów pomocowych i terapeutycznych a także diagnostycznych rodziny w sytuacji choroby

• potrafi sprawnie komunikować się z lekarzami w procesie diagnozy i terapii rodziny w sytuacji choroby

Kompetencje społeczne

w wyniku przeprowadzonych zajęć student ma/wykazuje:

• pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy dotyczącej rodziny w sytuacji trudnej;

• rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego;

• ma świadomość specyfiki kontaktu z rodziną w sytuacji trudnej

• wrażliwość na zagadnienia etyki zawodowej psychologa

Metody dydaktyczne

• praca z tekstem naukowym – analiza i synteza wy-branych tekstów z zakresu nauk medycznych i psy-chologii

• warsztaty grupowe

• analiza treści zamieszczonych w internecie: fora tematyczne, grupy wsparcia oraz formy pomocy in-stytucjonalnej rodzinie w sytuacji choroby, śmierci, żałoby

• spotkanie z psychoonkologiem i lekarzem z do-świadczeniem w pracy z rodziną w sytuacji choroby, śmierci i udzielania zgodny na przeszczep narządów

• elementy diagnozy środowiska lokalnego w zakresie istniejących form pomocy rodzinie w sytuacji trudnej.

Formy zaliczenia:

2. Ćwiczenia –

a. pisemne kolokwium z wiedzy psychologicznej i medycznej

b. przygotowanie prezentacji (opcjonalnie)

c. zaliczenie ustne – projektowanie działań w zakresie pomocy rodzinie w sytuacji choroby