Zoologia ogólna

obowiązkowe

I stopień

Biologia

I

obowiązkowe

Realizowany w sali
Realizowany zdalnie

Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu zoologii

• Cz. Gębicki, J. Szwedo. Owady Polski. Atlas i klucz. Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice, 2000

• N. Pławilszczikow. Klucze do oznaczania owadów. PWRiL, Warszawa 1972.

Klucze do oznaczania bezkręgowców

Atlasy do rozpoznawania kręgowców

A. Godziny kontaktowe: 75h/ 3 ECTS

Udział w zajęciach: 60h:

- udział w wykładach: 15 x 1h = 15h

- udział w konwersatoriach: 15 x 1h = 15h

- udział w zajęciach laboratoryjnych: 15 x 2h = 30h

Udział w innych formach kontaktu bezpośredniego*: 15h

B. Praca własna studenta: 60h/ 2 ECTS

Przygotowanie do zajęć: 30h

Przygotowanie do zaliczenia: 10h

Przygotowanie do egzaminu: 20h

Zasadniczym celem przedmiotu jest poznanie podstawowych czynności życiowych zwierząt oraz ich adaptacji do życia w rozmaitych środowiskach oraz poznanie zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji biologicznych, zasad prowadzenia eksperymentów biologicznych i prostych hodowli oraz korzystania z kluczy do oznaczania.

Cele przedmiotu

Poznanie podstawowych czynności życiowych zwierząt oraz ich adaptacji do życia w rozmaitych środowiskach. Poznanie zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji biologicznych, zasad prowadzenia eksperymentów biologicznych i prostych hodowli oraz korzystania z kluczy do oznaczania.

Zajęcia z przedmiotu „Zoologia ogólna” mają na celu przypomnienie, ugruntowanie, uzupełnienie, usystematyzowanie i poszerzenie wiedzy zoologicznej o charakterze ogólnym, a tym samym stworzenie podstaw do studiowania anatomii i histologii, fizjologii zwierząt, ekologii zwierząt, a przede wszystkim zoologii systematycznej (zgodnie z zasadą dydaktyczną: „od syntezy, przez analizę, do syntezy”). Uwzględniając fakt, że studenci rozpoczynający studia reprezentują nie zweryfikowany egzaminem wstępnym, zróżnicowany poziom wiedzy i umiejętności, celowe jest ich wyrównanie. W czasie zajęć student zapozna się z zadaniami i dyscyplinami zoologii, pozna, w skróconym wymiarze, postaci historyczne, których badania przyczyniły się do rozwoju zoologii, przypomni sobie budowę komórki zwierzęcej, budowę i funkcje tkanek zwierzęcych oraz pozna uproszczony przebieg procesu embriogenezy, histogenezy i organogenezy (na wybranych przykładach). Ponadto student poszerzy wiadomości z zakresu czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem przystosowań do bytowania w różnych środowiskach oraz pozna podstawowe informacje z zakresu etologii zwierząt, a także przypomni sobie cechy diagnostyczne głównych typów i gromad świata zwierzęcego. Do najważniejszych umiejętności praktycznych, których student nauczy się w trakcie zajęć, będą należały: umiejętność prowadzenia, zgodnie z zasadami naukowymi, obserwacji i eksperymentu biologicznego, umiejętność korzystania ze sprzętu optycznego, prowadzenia prostych hodowli oraz posługiwania się kluczami do oznaczania.

Zakres tematów:

Problematyka wykładu: Zadania i historia zoologii. Podstawy klasyfikacji zoologicznej. Komórka zwierzęca. Podstawy embriologii i histologii zwierząt. Plany budowy zwierząt. Procesy życiowe zwierząt (ruch, odżywianie, oddychanie, krążenie, wydalanie, rozród, odbieranie bodźców zmysłowych) z uwzględnieniem przystosowań do bytowania w rozmaitych środowiskach. Podstawy etologii zwierząt.

Problematyka konwersatorium: treści programowe realizowane na konwersatorium stanowią uzupełnienie i rozszerzenie zagadnień realizowanych na wykładach.

Problematyka laboratorium: Zasady prowadzenia obserwacji (obserwacje przyżyciowe, okazów zasuszonych, preparatów mokrych i mikroskopowych z wykorzystaniem mikroskopu świetlnego i stereoskopowego) i eksperymentu biologicznego. Obserwacje mikroskopowe komórek i tkanek zwierzęcych oraz wybranych struktur anatomicznych stanowiących elementy poszczególnych układów (pokarmowego, oddechowego, wydalniczego, krwionośnego, rozrodczego, nerwowego). Zasady prowadzenie prostych hodowli. Zasady korzystania z kluczy do oznaczania. Rozpoznawanie wybranych przedstawicieli najważniejszych typów zwierząt i klasyfikowanie ich do odpowiednich typów i gromad.

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

• W. Zamachowski i A. Zyśk. Strunowce Chordata. Podręcznik zoologii dla studentów. Wydawnictwo Naukowe WSP Kraków 1997

• Rajski. Zoologia. T-1. Część ogólna. PWN, Warszawa 1997

• H. Szarski. Historia zwierząt kręgowych. Wydawnictwo Naukowe PWN 1998.

• J. Hempel-Zawitkowska (red.). Zoologia dla uczelni rolniczych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995 (i późniejsze).

• Cz. Jura. Bezkręgowce. PWN, Warszawa 2007

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

jw.

• R.D. Jurd. Biologia zwierząt. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa 1999

Efekty uczenia się (z odniesieniem do efektów kierunkowych):

Wiedza: student zna i rozumie

1. Zna budowę komórek i tkanek zwierzęcych oraz struktur anatomicznych wchodzących w skład poszczególnych układów (k_W09, k_W10, k_W19).

2. Rozumie zależności zachodzące pomiędzy strukturami morfologiczno-anatomicznymi, ich funkcjonowaniem i właściwościami środowiska zewnętrznego (k_W10, k_W14).

3. Zna i stosuje zasady prowadzenia obserwacji i eksperymentu biologicznego jako podstawowych metod badawczych stosowanych w naukach przyrodniczych (k_W26).

Umiejętności: student potrafi

4. Potrafi, zgodnie ze standardami, prowadzić obserwacje w terenie i w laboratorium (k_U08).

5. Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę oraz przygotować i przedstawić prezentację multimedialną na podany temat (k_U03, k_U05, k_U09, k_U12, k_U13).

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

6. Jest odpowiedzialny za powierzany sprzęt i własną pracę oraz szanuje pracę innych (k_K03).

7. Wykazuje zainteresowanie podstawowymi zjawiskami i procesami przyrodniczymi, w szczególności zoologicznymi, rozumiejąc potrzebę ciągłego kształcenia się i aktualizowania swojej wiedzy przyrodniczej (k_K01, k_K08) oraz przyjmuje krytyczną postawę w stosunku do informacji upowszechnianych w mediach (k_K04).

Metody i kryteria oceniania:

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)

• Egzamin: test końcowy, z zadaniami praktycznymi, otwartymi i zamkniętymi (efekty 1, 2, 7);

• Ocena prezentacji pracy semestralnej w formie pokazu multimedialnego (efekty 1, 2, 5, 7);

• Laboratoria: ocenianie ciągłe, kolokwium (efekty 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7).

Podstawowe kryteria ustalenia oceny

Egzamin: uzyskanie na teście 50% + 1 punktów, czyli udzielenie ponad połowę poprawnych odpowiedzi

K: ocena przygotowanej i przedstawionej w formie prezentacji multimedialnej pracy semestralnej

L: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, poprawności wykonania pracy pisemnej, notatek z zajęć, sprawozdania z eksperymentu oraz aktywności na zajęciach.