Postępowanie karne

1. Przedmiot ma wyposażyć studentów w podstawową wiedzę dotyczącą przewidzianej prawem działalności zmierzającej do rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo. W toku nauczania student powinien zostać w szczególności zapoznany z zasadami rządzącymi przebiegiem postępowania oraz wyznaczającymi funkcjonowanie organów procesowych i innych uczestników postępowania karnego.

2. Celem nauczania ma być nabycie przez studenta niezbędnej wiedzy teoretycznej oraz przekazanie informacji dotyczących poglądów formułowanych w doktrynie i judykaturze.

3. Student powinien ponadto zostać wyposażony w umiejętność samodzielnej interpretacji przepisów procesowych budzących wątpliwości. Koniecznym jest też wykształcenie kompetencji do rozwiązywania problemów prawnych występujących na tle wskazanych stanów faktycznych.

1. Zagadnienia wstępne:

- pojęcie procesu karnego,

- cele procesu karnego,

- istota procesu karnego,

- funkcje procesu karnego,

- gwarancje procesowe,

- źródła prawa karnego procesowego,

- wykładnia przepisów,

- obowiązywanie prawa karnego procesowego.

2. Zasady procesu karnego:

- pojęcie i kwalifikacja,

- zasady ogólnoprawne,

- zasady ustrojowo – organizacyjne procesu karnego,

- zasady ściśle procesowe.

3. Przesłanki procesu karnego:

- pojęcie i podział.

4. Uczestnicy procesu karnego:

- pojęcie uczestników procesu,

- organy prowadzące proces karny (organy prowadzące postępowanie przygotowawcze; sądy – właściwość sądu: miejscowa, rzeczowa, funkcjonalna, z łączności spraw, z przekazania sprawy; spory o właściwość; składy orzekające sądu; wyłączenie organu prowadzącego proces karny),

- strony procesowe (pojęcie, rodzaje, cechy stron procesowych; zdolność procesowa; legitymacja procesowa; rodzaje oskarżycieli; pokrzywdzony; oskarżyciel posiłkowy; oskarżyciel prywatny; oskarżony)

- reprezentanci stron procesowych,

- rzecznicy interesu społecznego,

- pomocnicy procesowi.

5. Czynności procesowe:

- pojęcie czynności procesowej,

- oświadczenia w procesie karnym,

- forma czynności procesowych,

- terminy (zawite, prekluzyjne, instrukcyjne; przywracanie terminów),

- miejsce czynności procesowych,

- orzeczenia (wyroki, uchwały SN, postanowienia, zarządzenia, polecenia; uzasadnianie orzeczeń; tryb wydania orzeczeń; prawomocność; nieważność orzeczeń),

- protokoły,

- doręczenia,

- odtwarzanie zaginionych/zniszczonych akt sprawy,

- dostęp do akt sprawy.

6. Dowody:

- pojęcie i rodzaje dowodów,

- źródła i środki dowodowe,

- zakazy dowodowe,

- dowodzenie (przedmiot dowodzenia; uprawdopodobnienie; poszlaka; onus probandi; etapy dowodzenia):

- wprowadzenie dowodów do procesu karnego,

- przeprowadzenie dowodów: bezpośrednie przeprowadzenie dowodów/ odczytanie/ uznanie za ujawnione bez odczytywania,

- warunki odczytania protokołów zeznań/protokołów przesłuchań/dokumentów urzędowych i prywatnych,

- oskarżony i jego wyjaśnienia: obowiązki dowodowe oskarżonego/osoby podejrzanej,

- świadek i jego zeznania: prawo do odmowy składania zeznań – przesłanki, termin, skutek, prawo do odmowy udzielenia odpowiedzi na pytanie, osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 k.k., zwolnienie z obowiązku zeznawania,

- biegły i jego opinia: dowód z opinii prywatnej, opinia uzupełniająca, powołanie nowego biegłego,

- dokument,

- dowód rzeczowy,

- eksperyment procesowy,

- wywiad środowiskowy.

7. Środki przymusu:

- ogólna charakterystyka środków przymusu,

- rodzaje i systematyka środków przymusu,

- zatrzymanie,

- środki zapobiegawcze (tymczasowe aresztowanie; poręczenia: majątkowe, społeczne, osoby godnej zaufania; dozór; nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego wspólnie zajmowanego

z pokrzywdzonym przez oskarżonego; zawieszenie w czynnościach służbowych, wykonywania zawodu, nakaz powstrzymania się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów; zakaz opuszczenia kraju przez oskarżonego),

- zabezpieczenie majątkowe,

- kary porządkowe.

8. Tok procesu karnego:

- ogólna charakterystyka,

- zubożenie i wzbogacenie toku procesu,

- „obumarcie” procesu karnego,

- warunkowe umorzenie postępowania karnego,

- czasowe wstrzymanie biegu procesu karnego.

9. Postępowanie przygotowawcze:

- zadania postępowania przygotowawczego,

- zażalenie w postępowaniu przygotowawczym,

- strony postępowania przygotowawczego i ich przedstawiciele,

- śledztwo i dochodzenie (przedmiot śledztwa i dochodzenia; odmienności pomiędzy śledztwem a dochodzeniem; czas trwania śledztwa i dochodzenia; instytucja przedstawienia zarzutów; zakończenie śledztwa i dochodzenia, skarga karna),

- wszczęcie i odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego,

- czynności sprawdzające,

- dochodzenie w niezbędnym zakresie,

- czynności sądu w postępowaniu przygotowawczym.

10. Postępowanie główne:

- przygotowanie do rozprawy głównej (oddanie pod sąd; kontrola warunków formalnych aktu oskarżenia; wstępne badanie sprawy; czynności związane z organizacją rozprawy),

- rozprawa główna,

- przewód sądowy (przebieg – poszczególne etapy przewodu sądowego; czynności podejmowane w toku przewodu sądowego),

- przemówienia stron,

- wyrokowanie (narada i głosowanie; odroczenie wydania wyroku; sporządzenie wyroku na piśmie, jego ogłoszenie i ustne przytoczenie powodów wyroku),

- czynności końcowe w sądzie pierwszej instancji (wyjątkowość doręczenia odpisu wyroku oskarżonemu; wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku; uprawomocnienie się wyroku).

11. Postępowanie odwoławcze:

- dopuszczalność środka odwoławczego,

- wymogi formalne skargi odwoławczej,

- cofnięcie wniesionego środka odwoławczego,

- przyczyny odwoławcze (art. 438, 439 k.p.k. – względne/bezwzględne przyczyny odwoławcze, art. 427 par. 3 k.p.k., art. 447 par. 3 k.p.k. ),

- zakres kontroli odwoławczej,

- postępowanie dowodowe przed sądem odwoławczym,

- rozstrzygnięcia sądu odwoławczego,

- postępowanie apelacyjne, postępowanie zażaleniowe,

- skarga na wyrok sądu odwoławczego.

12. Nadzwyczajne środki zaskarżenia:

- kasacja,

- wznowienie postępowanie zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu.

13. Postępowania sądowe po uprawomocnieniu się orzeczenia:

- ogólna charakterystyka,

- wyrok łączny,

- odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie,

- ułaskawienie.

Literatura podstawowa:

1) J. Zagrodnik (red.) i in., Proces karny, Warszawa 2019

2) T. Grzegorczyk, J. Tylman Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014

3) P. Hofmański, S. Waltoś Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.

Literatura uzupełniająca:

1) J. Skorupka (red.) i in., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2020

2) P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1-3 Warszawa 2011-2012

Wiedza:

K_W01 W zaawansowanym stopniu student zna wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące ich metody i teorie z zakresu administracji publicznej i gospodarczej.

K_W02 Ma podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych (prawo, administracja) tworzących podstawy teoretyczne funkcjonowania administracji publicznej i gospodarcze.

K_W03 Potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę -formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji.

K_W05 Wykazuje znajomość prawa administracyjnego, cywilnego, karnego i konstytucyjnego w stopniu wymaganym do rozwiązywania problemów administracyjno-prawnych.

K_W06 Zna i rozumie podstawowe zasady funkcjonowania administracji publicznej.

K_W07 Zna podstawowe techniki legislacyjne.

K_W09 Zna budowę i podstawy funkcjonowania aparatu administracyjnego w różnych obszarach.

Umiejętności:

K_U01 Ustala stan faktyczny, dokonuje wykładni przepisów.

K_U04 Potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie.

K_U07 Wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł.

K_U08 Poprawnie stosuje terminologię administracyjnoprawną.

K_U11 Potrafi uczyć się samodzielnie w sposób ukierunkowany.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K04 Student prawidłowo identyfikuje i rozwiązuje problemy związane z wykonywaniem zawodu.

K_K06 Student myśli i działa w sposób przedsiębiorczy.

Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną

Forma zaliczenia wykładu: test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru

Forma zaliczenia zajęć praktycznych: test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru

Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny, rozwiązywanie kazusów, analiza tekstów, wykład konwersatoryjny, dyskusje, wykorzystanie e-learningu

1. Aktywne logowanie się i udział w zajęciach.

2. Udział w dyskusji, odpowiedź ustna na zadawane pytania.

3.Wykład: Rozwiązanie testu składającego się z 25 pytań jednokrotnego oraz wielokrotnego wyboru w czasie 27 min., z czego za każde pytanie można uzyskać 1 punkt.

1-12 ndst

13-16 dst

17-18 +dst

19-21 db

22-23 + db

24-25 bdb

Ćwiczenia:

próg zaliczenia ćwiczeń: otrzymanie powyżej 50% punktów możliwych do uzyskania.