Postępowanie karne

obowiązkowe

A. Godziny kontaktowe: 50h/ 2 ECTS

Udział w zajęciach: 45 h

Udział w innych formach kontaktu bezpośredniego* 5h

B. Praca własna studenta: 25h/ 1 ECTS

Przygotowanie do zajęć: 15h

Przygotowanie do zaliczenia: 10h

Przedmiot ma wyposażyć studentów w podstawową wiedzę dotyczącą przewidzianej prawem działalności zmierzającej do rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo. W toku nauczania student powinien zostać w szczególności zapoznany z zasadami rządzącymi przebiegiem postępowania oraz wyznaczającymi funkcjonowanie organów procesowych i innych uczestników postępowania karnego.

Opis: Celem nauczania ma być nabycie przez studenta niezbędnej wiedzy teoretycznej oraz przekazanie informacji dotyczących poglądów formułowanych w doktrynie i judykaturze. Student powinien ponadto zostać wyposażony w umiejętność samodzielnej interpretacji przepisów procesowych budzących wątpliwości. Koniecznym jest też wykształcenie kompetencji do rozwiązywania problemów prawnych występujących na tle wskazanych stanów faktycznych.

1. Zagadnienia wstępne:

- pojęcie procesu karnego,

- cele procesu karnego,

- istota procesu karnego,

- funkcje procesu karnego,

- gwarancje procesowe,

- źródła prawa karnego procesowego,

- wykładnia przepisów,

- obowiązywanie prawa karnego procesowego.

2. Zasady procesu karnego:

- pojęcie i kwalifikacja,

- zasady ogólnoprawne,

- zasady ustrojowo – organizacyjne procesu karnego,

- zasady ściśle procesowe.

3. Przesłanki procesu karnego:

- pojęcie i podział.

4. Uczestnicy procesu karnego:

- pojęcie uczestników procesu,

- organy prowadzące proces karny (organy prowadzące postępowanie przygotowawcze; sądy – właściwość sądu: miejscowa, rzeczowa, funkcjonalna, z łączności spraw, z przekazania sprawy; spory o właściwość; składy orzekające sądu; wyłączenie organu prowadzącego proces karny),

- strony procesowe (pojęcie, rodzaje, cechy stron procesowych; zdolność procesowa; legitymacja procesowa; rodzaje oskarżycieli; pokrzywdzony; oskarżyciel posiłkowy; oskarżyciel prywatny; oskarżony)

- reprezentanci stron procesowych,

- rzecznicy interesu społecznego,

- pomocnicy procesowi.

5. Czynności procesowe:

- pojęcie czynności procesowej,

- oświadczenia w procesie karnym,

- forma czynności procesowych,

- terminy (zawite, prekluzyjne, instrukcyjne; przywracanie terminów),

- miejsce czynności procesowych,

- orzeczenia (wyroki, uchwały SN, postanowienia, zarządzenia, polecenia; uzasadnianie orzeczeń; tryb wydania orzeczeń; prawomocność; nieważność orzeczeń),

- protokoły,

- doręczenia,

- odtwarzanie zaginionych/zniszczonych akt sprawy,

- dostęp do akt sprawy.

6. Dowody:

- pojęcie i rodzaje dowodów,

- źródła i środki dowodowe,

- zakazy dowodowe,

- dowodzenie (przedmiot dowodzenia; uprawdopodobnienie; poszlaka; onus probandi; etapy dowodzenia):

- wprowadzenie dowodów do procesu karnego,

- przeprowadzenie dowodów: bezpośrednie przeprowadzenie dowodów/ odczytanie/ uznanie za ujawnione bez odczytywania,

- warunki odczytania protokołów zeznań/protokołów przesłuchań/dokumentów urzędowych i prywatnych,

- oskarżony i jego wyjaśnienia: obowiązki dowodowe oskarżonego/osoby podejrzanej,

- świadek i jego zeznania: prawo do odmowy składania zeznań – przesłanki, termin, skutek, prawo do odmowy udzielenia odpowiedzi na pytanie, osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 k.k., zwolnienie z obowiązku zeznawania,

- biegły i jego opinia: dowód z opinii prywatnej, opinia uzupełniająca, powołanie nowego biegłego,

- dokument,

- dowód rzeczowy,

- eksperyment procesowy,

- wywiad środowiskowy.

7. Środki przymusu:

- ogólna charakterystyka środków przymusu,

- rodzaje i systematyka środków przymusu,

- zatrzymanie,

- środki zapobiegawcze (tymczasowe aresztowanie; poręczenia: majątkowe, społeczne, osoby godnej zaufania; dozór; nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego wspólnie zajmowanego

z pokrzywdzonym przez oskarżonego; zawieszenie w czynnościach służbowych, wykonywania zawodu, nakaz powstrzymania się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów; zakaz opuszczenia kraju przez oskarżonego),

- zabezpieczenie majątkowe,

- kary porządkowe.

8. Tok procesu karnego:

- ogólna charakterystyka,

- zubożenie i wzbogacenie toku procesu,

- „obumarcie” procesu karnego,

- warunkowe umorzenie postępowania karnego,

- czasowe wstrzymanie biegu procesu karnego.

9. Postępowanie przygotowawcze:

- zadania postępowania przygotowawczego,

- zażalenie w postępowaniu przygotowawczym,

- strony postępowania przygotowawczego i ich przedstawiciele,

- śledztwo i dochodzenie (przedmiot śledztwa i dochodzenia; odmienności pomiędzy śledztwem a dochodzeniem; czas trwania śledztwa i dochodzenia; instytucja przedstawienia zarzutów; zakończenie śledztwa i dochodzenia, skarga karna),

- wszczęcie i odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego,

- czynności sprawdzające,

- dochodzenie w niezbędnym zakresie,

- czynności sądu w postępowaniu przygotowawczym.

10. Postępowanie główne:

- przygotowanie do rozprawy głównej (oddanie pod sąd; kontrola warunków formalnych aktu oskarżenia; wstępne badanie sprawy; czynności związane z organizacją rozprawy),

- rozprawa główna,

- przewód sądowy (przebieg – poszczególne etapy przewodu sądowego; czynności podejmowane w toku przewodu sądowego),

- przemówienia stron,

- wyrokowanie (narada i głosowanie; odroczenie wydania wyroku; sporządzenie wyroku na piśmie, jego ogłoszenie i ustne przytoczenie powodów wyroku),

- czynności końcowe w sądzie pierwszej instancji (wyjątkowość doręczenia odpisu wyroku oskarżonemu; wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku; uprawomocnienie się wyroku).

11. Postępowanie odwoławcze:

- dopuszczalność środka odwoławczego,

- wymogi formalne skargi odwoławczej,

- cofnięcie wniesionego środka odwoławczego,

- przyczyny odwoławcze (art. 438, 439 k.p.k. – względne/bezwzględne przyczyny odwoławcze, art. 427 par. 3 k.p.k., art. 447 par. 3 k.p.k. ),

- zakres kontroli odwoławczej,

- postępowanie dowodowe przed sądem odwoławczym,

- rozstrzygnięcia sądu odwoławczego,

- postępowanie apelacyjne, postępowanie zażaleniowe,

- skarga na wyrok sądu odwoławczego.

12. Nadzwyczajne środki zaskarżenia:

- kasacja,

- wznowienie postępowanie zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu.

13. Postępowania sądowe po uprawomocnieniu się orzeczenia:

- ogólna charakterystyka,

- wyrok łączny,

- odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie,

- ułaskawienie.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:

A1. wykorzystywana podczas zajęć

1) J. Zagrodnik (red.) i in., Proces karny, Warszawa 2021

2) T. Grzegorczyk, J. Tylman Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014

3) P. Hofmański, S. Waltoś Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2020.

A2. studiowana samodzielnie przez studenta

1) J. Zagrodnik (red.) i in., Proces karny, Warszawa 2021

B. Literatura uzupełniająca:

1) J. Skorupka (red.) i in., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2023

2) P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1-3 Warszawa 2011-2012

Wiedza: student zna i rozumie

1. W_PP1 strukturę sądów, prokuratury, Policji oraz pozostałych organów nieprokuratorskich uprawnionych do prowadzenia postępowania karnego (K_W02);

2. W_PP2 etykę zawodu prokuratora, sędziego i adwokata w postępowaniu w karnym ze szczególnym uwzględnieniem obowiązku przestrzegania zasad zachowania tajemnicy zawodowej, w tym tajemnicy obrończej (K_W07);

3. W_PP3 prawa i obowiązki prokuratora, sądu oraz adwokata w postępowaniu w karnym (K_W09).

Umiejętności: student potrafi

4. U_PP1 Sporządzić protokół lub notatkę z czynności dochodzeniowo-śledczych (K_U06);

5. U_PP2 podejmować decyzje procesowe na podstawie ustalonego stanu faktycznego, identyfikować prawa i obowiązki uczestników postępowania, dokonywać oceny apriorycznej i aposteriorycznej dowodów, odtwarzać kierunki interpretacji przepisów wynikające z zasad procesowych, stosować środki przymusu zgodnie z prawem (K_U01);

6. U_PP3 rozwiązywać problemy (kazusy) wymagające zastosowania wiedzy z zakresu prawa karnego (K_U05);

7. U_PP4 posługiwać się orzecznictwem sądowym, komentarzami, glosami, artykułami naukowymi z zakresu postępowania karnego (K_U04).

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

8. K_PP1 uczestniczenia w postępowaniu karnym jako organ prowadzący postępowanie przygotowawcze (K_K04).

Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin:

A. Formy zajęć

wykład / ćwiczenia

B. Tryb realizacji

w sali dydaktycznej

C. Liczba godzin

30h / 15h

D. Sposób zaliczenia

zaliczenie z oceną

Metody dydaktyczne:

Wykład tradycyjny,

wykład konwersatoryjny,

wykład z prezentacją multimedialną,

sporządzanie projektów pism,

analiza tekstów,

dyskusja

Metody i kryteria oceniania:

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)

Praca zaliczeniowa (efekty 1,2, 3, 5);

Zadania cząstkowe (efekty 4, 5, 6, 7, 8).

B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny

Ustalenie oceny końcowej z ćwiczeń: na podstawie ocen cząstkowych: Praca zaliczeniowa (80%), obecność za zajęciach (20%)

Nie dotyczy.