Prawo konstytucyjne

obowiązkowe

jednolite magisterskie

prawo

3 i 4

ogólnoakademicki

obowiązkowe

Mieszany: realizowany zdalnie i w sali
Realizowany w sali
Realizowany w terenie
Realizowany zdalnie

1. Zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami ustroju, statusem jednostki w państwie oraz organizacją i kompetencjami władz.

2. Ukazanie szczególnej roli konstytucji w systemie źródeł prawa i znaczenia prawa konstytucyjnego dla nauki prawa.

3. Prezentacja podstawowych zagadnień dotyczących tożsamości konstytucyjnej państwa.

1. Wprowadzenie do wykładów i ćwiczeń

• Problematyka wykładów i ćwiczeń

• Omówienie źródeł i literatury przedmiotu

• Pojęcie „prawa konstytucyjnego”

• Przedmiot i zakres prawa konstytucyjnego

• Prawo konstytucyjne jako „prawo orzecznicze”

1. System źródeł prawa w Konstytucji RP

• Geneza Rozdziału III Konstytucji RP

• Pojęcie źródeł prawa i systemu źródeł prawa

• Dualizm i dychotomia systemu źródeł prawa

• Hierarchiczna struktura systemu prawa

2. System źródeł prawa w Konstytucji RP

• Ustawa – ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych, Zasady techniki pra-wodawczej

• Umowa międzynarodowa jako źródło prawa: pojęcie, rodzaje, zawieranie, ratyfikacja, miejsce w hierarchii źródeł prawa – ustawa o umowach mię-dzynarodowych

• Prawo polskie a prawo UE

2. Konstytucja

• Geneza konstytucji pisanej

• Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej

• Konstytucja jako akt, którego przepisy stosuje się bezpośrednio

• Konstytucja jako ustawa zasadnicza

3. System źródeł prawa w Konstytucji RP

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego

• Akty prawa wewnętrznego

3. Zasady naczelne (część 1)

• Pojęcie, ewolucja i znaczenie podstawowych zasad ustrojowych

• Charakter i znaczenie rozdziału I Konstytucji RP

• Zasada dobra wspólnego

• Zasada republikańskiej formy państwa

4. Zasada demokratycznego państwa prawnego

• Geneza i pojęcie

• Standardy demokratycznego państwa prawnego

• Znaczenie ustrojowe

• Zasady wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego: ochrona praw nabytych, ochrona interesów w toku, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, prawidłowej legislacji, lex retro non agit, vacatio legis – analiza w oparciu o orzecznictwo trybunału Konstytucyjne-go

4. Zasady naczelne (ciąg dalszy)

• Suwerenność i niepodległość państwa

• Społeczeństwo obywatelskie

• Społeczna gospodarka rynkowa

5. Formy demokracji bezpośredniej

• Zasada suwerenności narodu

• Formy demokracji bezpośredniej: zgromadzenia ludowe, ustawodawcza inicjatywa ludowa, veto ludowe, konsultacje społeczne, referendum

• Rodzaje referendum ogólnokrajowego – analiza na podstawie Konstytucji RP i Ustawy o referendum ogólnokrajowym

• Ustawodawcza inicjatywa ludowa - ustawa

5. Wolności i prawa człowieka i obywatela (część 1)

• Geneza i rozwój wolności i praw człowieka i obywatela – uwagi wprowadza-jące

• Gwarancje międzynarodowe a Konstytucja RP

• Systematyka rozdziału II Konstytucji RP

• Podstawowe pojęcia dotyczące statusu jednostki

6. Analiza wybranych wolności i praw osobistych na podstawie przepisów konstytu-cyjnych i ustawowych oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

• Prawo do życia

• Prawo do sądu

• Prawo do prywatności

• Prawo do nietykalności

6. Zasady ogólne/przewodnie statusu jednostki

• Godność

• Wolność

• Równość

7. Analiza wybranych wolności i praw politycznych i społecznych na podstawie przepisów konstytucyjnych i ustawowych oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyj-nego

• Wolność zgromadzeń

• Wolność zrzeszania się

• Uprawnienia pracownicze

• Prawo do opieki zdrowotnej

7. Wolności i prawa człowieka i obywatela

• Podmiot wolności i praw

• Przedmiot wolności i praw

• Granice wolności i praw

• Środki ochrony wolności i praw

8. Zaliczenie

• Zaliczenie I części ćwiczeń

8. Obowiązki człowieka i obywatela

• Pojęcie i charakter prawny obowiązku

• Korelacja prawo – obowiązek

• Wierność Rzeczypospolitej

• Przestrzeganie prawa

• Ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych

• Obrona Ojczyzny

• Dbałość o stan środowiska

Część II

1. Parlament

• Parlament w systemie organów państwa

• Parlament jako organ władzy ustawodawczej

• System parlamantarno-gabinetowy w Polsce

• Sejm, Senat a Zgromadzenie Narodowe

• Znaczenie większości parlamentarnej; rola i prawa opozycji

1. Prawo wyborcze

• Pojęcie wyborów, prawa wyborczego, systemu wyborczego, kodeksu wybor-czego

• Podstawowe zasady prawa wyborczego (tzw. przymiotniki) i ich znaczenie

• Czynne i bierne prawo wyborcze

• Organy przeprowadzające wybory

• Kalendarz wyborczy

2. Funkcje Parlamentu

• Funkcja ustrojodawcza

• Funkcja ustawodawcza - proces legislacyjny

• Funkcja kontrolna (Sejm)

• Funkcja kreacyjna

2. Status prawny posła i senatora

• Mandat parlamentarny

• Prawa i obowiązki posła i senatora

• Immunitet materialny i formalny

• Nietykalność

• Incompatibilitas

• Zawodowy charakter wykonywania funkcji, przepisy antykorupcyjne

• Komisja etyki poselskiej

3. Prezydent Rzeczypospolitej

• Prezydent jako głowa państwa i organ władzy wykonawczej

• Kompetencje Prezydenta i formy ich wykonywania

• Prezydent a Rada Ministrów

• Rada Gabinetowa

• Rada Bezpieczeństwa Narodowego

3. Prezydent Rzeczypospolitej

• Wybór Prezydenta

• Akty urzędowe Prezydenta – prerogatywy, kontrasygnata

• Odpowiedzialność Prezydenta: problemy konstytucyjne, doktrynalne i prak-tyczne

• Odpowiedzialność konstytucyjna, prawna

4. Rada Ministrów

• Słowniczek: Rada Ministrów, Rząd, Gabinet, Administracja rządowa

• Rada Ministrów jako organ władzy wykonawczej

• Kompetencje Rady Ministrów i formy ich wykonywania

• Pozycja Prezesa Rady Ministrów

• Minister – charakter prawny

4. Rada Ministrów

• Powoływanie i odwoływanie Rady Ministrów oraz poszczególnych mini-strów

• Działy administracji rządowej

• Odpowiedzialność parlamentarna – wotum zaufania, wotum nieufności

• Odpowiedzialność konstytucyjna

5. Władza sądownicza

• Zasady ustrojowe dotyczące władzy sądowniczej

• Status jednostki w państwie a władza sądownicza

• Niezawisłość sędziowska i status sędziów

• Krajowa Rada Sądownictwa

5. Władza sądownicza

• Istota oraz struktura wymiaru sprawiedliwości w Polsce

• Sąd Najwyższy

• Sądy powszechne

• Sądy administracyjne

• Sądy wojskowe

6. Trybunał Konstytucyjny

• Geneza i ewolucja sądownictwa konstytucyjnego

• Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego

6. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym

• Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym

7. Stany nadzwyczajne

• Ogólna charakterystyka stanów nadzwyczajnych

• Stan wojenny

• Stan wyjątkowy

• Stan klęski żywiołowej

• Stan wojny

• Stany nadzwyczajne a status jednostki

7. Zaliczenie ćwiczeń

Wykaz literatury

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu – do wyboru)

• Garlicki Leszek, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wyd. Lexi-sNexis, Warszawa najnowsze wydanie.

• Granat Mirosław, Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Wyd. LexisNexis, Warszawa najnowsze wydanie.

B. Uzupełniająca (do wyboru)

• Banaszak Bogusław, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004.

• Banaszak Bogusław, Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa 2004.

• Chmielnicki P. (red.), Konstytucyjny system władz publicznych, Warszawa najnowsze wydanie.

• Domagała Michał (red.), Konstytucyjne systemy rządów, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.

• Garlicki Leszek (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Wyd. Sejmo-we, tom I Warszawa 1999, tom II Warszawa 2001, tom III Warszawa 2003, tom IV Warszawa 2005, tom V Warszawa 2007.

• Gdulewicz E. (red.), System konstytucyjnych organów państwowych, Lublin najnowsze wydanie.

• Gdulewicz Ewa, Kręcisz Wojciech, Orłowski Wojciech, Skrzydło Wiesław, Zakrzewski Wojciech, Ustroje państw współczesnych, Wyd. UMCS, Lublin, (najnowsze wydanie).

• Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 ro-ku, pod red. J. Bocia, Wrocław 1998.

• Kruk Maria (red.), Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w wewnętrznym porządku prawnym, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.

• Ludwikowski Rett R., Prawo konstytucyjne porównawcze, TNOiK, Toruń 2000.

• Majchrowski Jan, Winczorek Piotr, Ustrój konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej z tekstem Konstytucji z 2 IV 1997 r., Hortpress Sp. z o. o., (Warsza-wa 1998).

• Prawo konstytucyjne. Źródła, orzecznictwo, literatura. Wybór i opracowa-nie Ryszard Balicki, Joanna Braciak, Artur Preisner, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.

• Sagan Stanisław, Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 1999.

• Sarnecki Paweł (red.), Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.

• Sarnecki Paweł (red.), Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, C.H. Beck, Warszawa 2005.

• Skrzydło Wiesław (red.), Polskie prawo konstytucyjne, Oficyna Wydawni-cza Verba, Lublin 2005.

• Sokolewicz Wojciech (red.), Zasady podstawowe polskiej konstytucji, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1998.

• Trzciński Janusz (red.), Charakter i struktura norm konstytucji, Wyd. Sej-mowe, Warszawa 1997.

• Tuleja Piotr (red.), Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa 1997.

• Winczorek Piotr, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Wyd. Liber, Warszawa 2000.

• Winczorek Piotr, Konstytucyjny system organów państwowych, Wyd. Liber, Warszawa 2012.

• Witkowski Zbigniew (red.), Galster Jan, Gronowska Bożena, Szyszkowski Wacław, Bień-Kacała Agnieszka, Cieszyński Adam, Witkowska Katarzyna M., Prawo konstytucyjne, Wyd. Tnoik, Toruń 2006.

• Wyrzykowski Mirosław (red.), Konstytucyjne podstawy systemu prawa, Wyd. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2001.

• Zięba-Załucka Halina (red.), Kaczmarczyk Katarzyna, Kijowski Maciej, Sosnowska-Łozińska Magdalena, Stawarz-Walat Agnieszka, System orga-nów państwowych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wyd. Wydaw-nictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa najnowsze wydanie.

• Zięba-Załucka Halina (red.), Prawo konstytucyjne: wybrane zagadnienia, Wyd. FOSZE, Rzeszów 1998.

Wiedza:

K_W01 Student zna podstawowe pojęcia prawne, budowę, hierarchię i dekodowanie norm prawnych.

K_W08 Student objaśnia reguły tworzenia i stosowania prawa.

Umiejętności:

K_U02 Student posiada umiejętność rozbudowanego, samodzielnego zdobywania i wykorzystywania oraz pogłębiania wiedzy zakresu administracji publicznej oraz powiązanych z nią dziedzin w celu analizowania i interpretowania problemów i zjawisk poruszanych w trakcie toku studiów.

K_U04 Student samodzielnie posługuje się orzecznictwem sądowym, literaturą o charakterze dogmatycznym, bazami danych, studiami praktycznego przypadku.

K_U08 Student stosuje przepisy prawa z uwzględnieniem politycznego, społecznego, ekonomicznego, historycznego, filozoficznego i psychologicznego kontekstu prawa.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

Sposób zaliczenia: egzamin, zaliczenie z oceną

Forma zaliczenia wykładu: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru, praca semestralna, test wielokrotnego

wyboru

Forma zaliczenia zajęć praktycznych: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru

Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny, rozwiązywanie kazusów, analiza tekstów, wykład konwersatoryjny, dyskusje, wykład z prezentacją multimedialną

Kryteria:

5 punktów – dst

6 punktów – dst+

7 punktów – db

8 punktów – db+

9-10 punktów – bdb

I wielokrotności.

nie dotyczy