Youth and children clinical psychology

Celem przedmiotu jest omówienie zaburzeń zachowania i/lub wewnętrznych przeżyć pojawiających się w okresie dzieciństwa i adolescencji. Problematyka, ze względu na specyfikę tych okresów rozwoju, odnosi się także do znaczących osób dorosłych i środowiska funkcjonowania dziecka czy adolescenta.

A. Problematyka wykładu

Studenci zapoznani zostaną ze specyfiką problematyki psychologii klinicznej dzieci i młodzieży. W tym różnice w obrazie zaburzeń omawianych grup rozwojowych a w obrazie zaburzeń osób dorosłych.

Omówione będą uwarunkowania problemów klinicznych; czynniki endogenne i egzogenne. Rola psychospołecznych i biologicznych dyspozycji dziecka (układ czynników korzystnego rozwoju, układ ryzyka). Podatność i odporność na stres. Znaczenie faz cyklu życia rodziny dla funkcjonowania dziecka. Główne podejścia teoretyczne wykorzystywane w psychologii klinicznej dzieci i młodzieży.

B. Problematyka ćwiczeń

Omówienie rodzajów form pomocy psychologicznej kierowanej do dzieci i młodzieży (promocja zdrowia, prewencja, interwencja w kryzysie, psychoterapia, poradnictwo, grupy samopomocowe). Zaznajomienie się z wybranymi, najważniejszymi placówkami, w których zatrudnieni są psychologowie kliniczni dzieci i młodzieży; poznanie zakresu ich oddziaływań, koniecznych kwalifikacji oraz przepisów prawnych regulujących ich pracę. Omówienie specyfiki pracy klinicznej na przykładach np.: niedostosowanie społeczne, niepełnosprawność umysłowa, depresja młodzieńcza, nadużywanie substancji psychoaktywnych, zaburzenia jedzenia.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

• Namysłowska I. (red.) (2005); Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL

• Sęk H. red. (2006); Psychologia kliniczna, Warszawa Wyd. Naukowe PWN

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

• Carson R.C., Butcher J.N., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP.

• Czabała J. C., Zasępa E. (2006). Psychologia kliniczna okresu dzieciństwa i adolescencji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M.Grzegorzewskiej.

• Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

C.Literatura uzupełniająca:

- Brzezińska A.I. (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP.

• Cytowska B.,Winczura B.(2006). Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Cytowska B., Winczura B., Stawarski A. (2008). Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Goodman R., Scott S. (2000). Psychiatria dzieci i młodzieży. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner.

• Hollowell E. M., Ratey J.J. (1994). W świecie ADHD. Media Rodzina.

• Kohnstamm R. (1991). Praktyczna psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

• Kościelska M. (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Kutscher M. L. (2007). Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Warszawa: Wydawnictwo K. E. Liber.

Mihilewicz S. (2005). Dziecko z trudnościami w rozwoju. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Namysłowska I. (1999) Terapia rodzin. Warszawa: PWN.

- Przepióra M. (2008). Dziecko z zespołem stresu pourazowego. W: B. Cytowska, B. Winczura, i A. Stawarski (red.) Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju.Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” .

- Przepióra M. (2008). Dziecko z zaburzeniami typu borderline. W: B. Cytowska, B. Winczura, i A. Stawarski (red.) Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami w rozwoju.Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” .

- Przepióra M. (2012). Zaburzenia zachowania a nadpobudliwość psychoruchowa. W: B.Winczura (red.) Dziecko z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

• Rosenhan D.L., Seligman M.E.P. (1994). Psychopatologia. Warszawa: PTP.

• Sęk H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

• Sęk H. (red.) (1993). Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Vasta R., Haith M. M., Miller S. A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i pedagogiczne.

Wiedza

- zna podstawowe pojęcia z zakresu psychologii klinicznej dzieci i młodzieży z uwzględnieniem interdyscyplinarnego zastosowania;

- potrafi scharakteryzować podstawowe zaburzenia rozwoju u dzieci i młodzieży z punktu widzenia procesów psychologicznych, psychologii rodziny oraz więzi społecznych

- zna psychologiczne mechanizmy zaburzeń rozwojowych z uwzględnieniem kontekstu biologicznych, społecznych i indywidualnych uwarunkowań;

- ma wiedzę na temat zasad i norm etycznych oraz etyki zawodowej

Umiejętności

- potrafi wykorzystać i integrować wiedzę teoretyczną do analizy problemów wychowawczych jak i stymulacji rozwoju dzieci i młodzieży;

- dobiera właściwe metody i techniki w procesie diagnozy psychologicznej;

Kompetencje społeczne

- ma świadomość specyfiki kontaktu klinicznego, zasad etyki zawodu psychologa, wyraża sądy na temat form pomocy psychologicznej

Egzamin: ocena końcowa z egzaminu na podstawione uzyskanej liczby punktów wg. zasady:

• ocena dostateczna: jeśli student uzyska powyżej 60% punktów

• ocena dobra: jeśli student uzyska powyżej 75% punktów

ocena bardzo dobra: jeśli student uzyska powyżej 90% punktów

Ćwiczenia: kolokwium końcowe=50% oceny , praca zaliczeniowa=30%, aktywność= 20%