Pokuta i sakrament pokuty

monograficzne
obowiązkowe

Przedmiot dotyczy teorii i praktyki sakramentu pokuty i pojednania. Omawia zarys historyczny pokuty i pojednania w Kościele katolickim, teologię tego sakramentu, akty penitenta, istotę absolucji oraz wymiar eklezjalny pokuty i pojednania. Ma na celu zrozumienie istoty sakramentu pokuty i pojednania oraz odpowiedzialne i właściwe jego sprawowanie w ramach przyszłej posługi kapłańskiej.

Istota pokuty (pokuta jako cnota, pokuta jako sakrament)

Podstawy biblijne sakramentu pokuty

Historyczny rozwój praktyki pokutnej w Kościele

Współczesne wyzwania związane z rozumieniem i praktyką sakramentu pokuty

Teologia sakramentu pokuty

Rachunek sumienia - Skrucha - Postanowienie poprawy

Zadośćuczynienie (istota i cechy)

Absolucja (istota, cechy, przymioty)

Okoliczności sprawowania sakramentu pokuty

Obrzędy sprawowania sakramentu pokuty i pojednania

Szafarz sakramentu pokuty – historia, teologia, cechy

Władza rozgrzeszania w przypadku popadnięcia w kary kościelnej Tajemnica sakramentalna

Spowiedź wybranych grup penitentów

Literatura wymagana do zaliczenia zajęć

1. Wykorzystana podczas prowadzenia zajęć:

J. AUGUSTYN, S. CYRAN, Sztuka spowiadania. Poradnik dla księży, Kraków 2006.

G. CICCOLA, F. TARGOŃSKI, Poradnik spowiednika. Aspekty biblijno-teologiczne sakramentu pokuty. Cenzury, nieregularności i przeszkody w Kodeksie Prawa Kanonicznego, Kraków 2003

A.F. DZIUBA, Spowiedź małżeńska. Życie małżeńskie a sakramentalna posługa pokuty i pojednania. Zagadnienia wybrane, Kraków 2002.

K. GLOMBIK, Sens pokuty zadawanej podczas spowiedzi, HD 73(2003), nr 4, s. 11-27.

J. KASZTELAN, Sprawowanie sakramentu pokuty, Kraków 1993.

A. MARCOL, Pokuta i sakrament pokuty, Opole 1992.

J.S. PŁATEK, Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania, Częstochowa 1996.

A. SKOWRONEK, Sakrament pojednania. Wina. Grzech. Pojednanie, Włocławek 1995.

A. VON SPEYR, Spowiedź, Poznań 1993.

S. WITEK, Duszpasterstwo w konfesjonale, Poznań 1988.

2. Studiowana samodzielnie przez studenta:

JAN PAWEŁ II, Adhortacja apostolska „Reconciliatio et paenitentia”, Watykan 1984.

KONGREGACJA DS. DUCHOWIEŃSTWA, Kapłan – szafarz miłosierdzia Bożego. Pomoce dla spowiedników i kierowników duchowych, Watykan 2011.

PAPIESKA RADA DS. RODZINY, Vademecum dla spowiedników o niektórych zagadnieniach moralnych dotyczących życia małżeńskiego, Watykan 1997.

Wiedza:

TMA_W04 ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą teorie i metodologię teologii, dającą możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia P7S_WG

TMA_W06 ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej P7S_WG

TMA_W10 zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia P7S_WG

TMA_W16 ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń P7S_WG

Umiejętności:

TMA_U01 potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej P7S_UW

TMA_U08 potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historycznokulturowym P7S_UW

TMA_U09 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i

życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań P7S_UK

TMA_U12 potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między zjawiskami społecznymi P7S_UW

TMA_U13 potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów P7S_UW

Kompetencje społeczne:

TMA_K02 rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności,rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny P7S_KR

TMA_K05 ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów P7S_KO

TMA_K06 identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etycznomoralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym P7S_KK, P7S_KO

TMA_K08 interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii P7S_KR

A. Sposób zaliczenia: udział w zajęciach oraz przystąpienie do egzaminu

B. Forma zaliczenia: egzamin ustny

C. Podstawowe kryteria:

- wiedza prezentowana na egzaminie obejmująca treści zajęć - 50%

- obecność i aktywność na zajęciach - 50%

ocena niedostateczna

Wiedza:

TMA_W04 nie ma wiedzy, obejmującej teorie i metodologię teologii, dającej możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia P7S_WG

TMA_W06 nie ma wiedzy prowadzącej do specjalizacji, szczegółowej wiedzy z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej P7S_WG

TMA_W10 nie zna procesu i uwarunkowań rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożeń P7S_WG

TMA_W16 nie ma wiedzy o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarnej wiedzy dotyczącej procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń P7S_WG

Umiejętności:

TMA_U01 nie potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacji z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej P7S_UW

TMA_U08 nie potrafi przeprowadzić krytycznej analizę i interpretacji różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historycznokulturowym P7S_UW

TMA_U09 nie posiada umiejętności merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań P7S_UK

TMA_U12 nie potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między zjawiskami społecznymi P7S_UW

TMA_U13 nie potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów P7S_UW

Kompetencje społeczne:

TMA_K02 nie rozumie potrzeby intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, nie potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz nie potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny P7S_KR

TMA_K05 nie ma świadomość złożoności rzeczywistości i nie rozumie potrzeby interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów P7S_KO

TMA_K06 nie identyfikuje i nie potrafi rozstrzygać dylematów — zwłaszcza doktrynalnych i etycznych — związanych z życiem indywidualnym i społecznym P7S_KK, P7S_KO

TMA_K08 nie interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii P7S_KR

ocena dostateczna

Wiedza:

TMA_W04 ma podstawową wiedzę, obejmującą teorie i metodologię teologii, dającą możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia P7S_WG

TMA_W06 ma podstawową wiedzę z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej P7S_WG

TMA_W10 zna podstawowe elementy procesu i uwarunkowań rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożeń P7S_WG

TMA_W16 ma podtsawową wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń P7S_WG

Umiejętności:

TMA_U01 potrafi wyszukiwać i analizować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej P7S_UW

TMA_U08 potrafi przeprowadzić krytyczną analizę różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury P7S_UW

TMA_U09 posiada elementarną umiejętność argumentowania, prowadzenia dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i

życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków P7S_UK

TMA_U12 potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne P7S_UW

TMA_U13 potrafi posługiwać się normami i regułami (dogmatycznymi, etycznymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów P7S_UW

Kompetencje społeczne:

TMA_K02 rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie P7S_KR

TMA_K05 ma świadomość złożoności rzeczywistości P7S_KO

TMA_K06 identyfikuje dylematy — zwłaszcza doktrynalne i moralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym P7S_KK, P7S_KO

TMA_K08 interesuje się ośrodkami w zakresie teologii P7S_KR

ocena dobra

Wiedza:

TMA_W04 ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą teorie i metodologię teologii, dającą możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia P7S_WG

TMA_W06 ma uporządkowaną, prowadzącą do specjalizacji, wiedzę z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej P7S_WG

TMA_W10 zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia P7S_WG

TMA_W16 ma wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń P7S_WG

Umiejętności:

TMA_U01 potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej P7S_UW

TMA_U08 potrafi przeprowadzić analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń i oddziaływania społecznego P7S_UW

TMA_U09 posiada umiejętność argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i

życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków P7S_UK

TMA_U12 potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz relacje między zjawiskami społecznymi P7S_UW

TMA_U13 potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etycznymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania problemów P7S_UW

Kompetencje społeczne:

TMA_K02 rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności,rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny P7S_KR

TMA_K05 ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów P7S_KO

TMA_K06 identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etycznomoralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym P7S_KK, P7S_KO

TMA_K08 interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii P7S_KR

ocena bardzo dobra

Wiedza:

TMA_W04 ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą teorie i metodologię teologii, dającą możliwość specjalizacji w ramach studiów trzeciego stopnia P7S_WG

TMA_W06 ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej P7S_WG

TMA_W10 zna proces i uwarunkowania rozwoju religijno-duchowego oraz jego zagrożenia P7S_WG

TMA_W16 ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń P7S_WG

Umiejętności:

TMA_U01 potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej P7S_UW

TMA_U08 potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historycznokulturowym P7S_UW

TMA_U09 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i

życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań P7S_UK

TMA_U12 potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między zjawiskami społecznymi P7S_UW

TMA_U13 potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami (dogmatycznymi, etyczno-moralnymi, prawnymi, zawodowymi) Kościoła katolickiego w celu rozwiązywania konkretnych problemów P7S_UW

Kompetencje społeczne:

TMA_K02 rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności,rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny P7S_KR

TMA_K05 ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów P7S_KO

TMA_K06 identyfikuje i rozstrzyga dylematy — zwłaszcza doktrynalne i etycznomoralne — związane z życiem indywidualnym i społecznym P7S_KK, P7S_KO

TMA_K08 interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii P7S_KR