Egzegeza Nowego Testamentu: Ewangelie synoptyczne

obowiązkowe

studia jednolite magisterskie

teologia

semestr 5

ogólnoakademicki

obowiązkowe

Realizowany w sali

Nakład pracy studenta:

A. Godziny kontaktowe: 30 godz. / 1 ECTS

Udział w zajęciach: 30 godz.

B. Praca własna studenta: 26 godz. / 1 ECTS

Lektura materiału źródłowego (ewangelii synoptycznych): 13 godzin

Przygotowanie do egzaminu pisemnego: 13 godz.

Zasadniczym celem wykładu jest ogólne wprowadzenie do ewangelii synoptycznych, szczegółowa charakterystyka każdej z nich, z uwzględnieniem warstwy historycznej, literackiej i teologicznej oraz egzegeza wybranych perykop.

1. Wprowadzenie ogólne do ewangelii synoptycznych (znaczenie słowa „ewangelia”, gatunek literacki ewangelii, proces powstawania ewangelii, natura literacka ewangelii, metody naukowe interpretacji ewangelii, problem synoptyczny).

2. Charakterystyka ogólna poszczególnych ewangelii synoptycznych: Mk, Mt i Łk (autorstwo, adresaci, okoliczności powstania, styl, historia interpretacji, struktura dzieła, główne tematy teologiczne).

3. Historia dziecięctwa Mt 1-2 (zagadnienia historyczno-literackie i aspekty teologiczne).

4. Historia dziecięctwa Łk 1,5 – 2,52 (zagadnienia historyczno-literackie i aspekty teologiczne).

5. Chrzest Jezusa Mk 1,9-11; Mt 3,13-17; Łk 3,21-22 (zagadnienia historyczno-literackie i aspekty teologiczne).

6. Przypowieści w środowisku ewangelii (literatura grecka, ST, judaizm).

7. Rodzaje przypowieści. Metaforyczna interpretacja przypowieści.

8. Struktura sceniczna przypowieści. Formuły wstępne i konkluzje.

9. Opowiadania o cudach (tło hellenistyczne, ST, judaizm).

10. Pojęcie cudu w NT. Genologia wydarzeń cudownych.

11. Znaczenie teologiczne cudów Jezusa.

12. Egzorcyzmy w ewangeliach.

13. Opisy Męki Chrystusa – historia tradycji i redakcji.

14. Teologiczne perspektywy Męki Chrystusa u synoptyków.

15. Analiza egzegetyczna najważniejszych perykop z ewangelii synoptycznych.

Metody dydaktyczne:

Wykład, prezentacja multimedialna, praca z tekstem biblijnym, praca z mapą Ziemi Świętej, praca w grupach, dyskusja

Literatura przedmiotu:

R. BARTNICKI, Ewangelie Synoptyczne (Warszawa 1996).

M. BEDNARZ, Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu. Ewangelia wg św. Łukasza (Łk 1,1-12,59) (Tarnów 2008).

M. BEDNARZ, Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu. Ewangelia wg św. Łukasza (Łk 13,1-24,53) (Tarnów 2008).

M. BEDNARZ, Ewangelie Synoptyczne (Tarnów 1994).

J. CZERSKI, Jezus Chrystus w świetle ewangelii synoptycznych (OBT 42; Opole 2000).

P. GADENZ, Ewangelia według św. Łukasza (Poznań 2020).

M. HEALY, Ewangelia według św. Marka (Poznań 2020).

A. KOWALCZYK, Problem synoptyczny (Pelplin 2009).

J. KUDASIEWICZ, Ewangelie synoptyczne dzisiaj (Ząbki 2006).

A. MALINA, Ewangelia według świętego Marka. Cz. 1: Rozdziały 1,1 - 8,26 (NKB II/1; Częstochowa 2013).

F. MICKIEWICZ, Ewangelia według świętego Łukasza. Cz. 1: Rozdziały 1-11 (NKB III/1; Częstochowa 2011).

F. MICKIEWICZ, Ewangelia według świętego Łukasza. Cz. 2: Rozdziały 12-24 (NKB III/2; Częstochowa 2012).

C. MITCH, E. SRI, Ewangelia według św. Mateusza (Poznań 2019).

A. PACIOREK, Ewangelia według świętego Matusza. Cz. 1: Rozdziały 1-13 (NKB I/1; Częstochowa 2005).

A. PACIOREK, Ewangelia według świętego Matusza. Cz. 2: Rozdziały 14-28 (NKB I/2; Częstochowa 2008).

M. ROSIK, Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu. Ewangelia wg św. Mateusza (Mt 1,1-13,58) (Tarnów 2009).

M. ROSIK, Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu. Ewangelia wg św. Mateusza (Mt 14,1-28,20) (Tarnów 2010).

G. RYŚ, Klucz do Ewangelii św. Łukasza (Kraków 2023).

G. RYŚ, Klucz do Ewangelii św. Marka (Kraków 2024).

WIEDZA:

1. Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat ewangelii synoptycznych, ze szczególnym uwzględnieniem ich kontekstu historyczno-kulturowego oraz warstwy literackiej i teologicznej - TMA_W01; P7S_WG

2. Student zna terminologię biblijną związaną z ewangeliami synoptycznymi, ze szczególnym uwzględnieniem pojęć w języku greckim, łacińskim i hebrajskim - TMA_W03; P7S_WG

3. Student ma gruntowną znajomość zasad interpretacji tekstu biblijnego - TMA_W15; P7S_WG

UMIEJĘTNOŚCI:

4. Student ma umiejętności badawcze w zakresie egzegezy Pisma Świętego, obejmujące zwłaszcza odnajdywanie i analizę egzegetyczną najważniejszych tekstów z ewangelii synoptycznych oraz formułowanie wniosków - TMA_U02; P7S_UW

5. Student umie samodzielnie zdobywać i poszerzać wiedzę biblijną oraz umiejętności badawcze - TMA_U05; P7S_UW

6. Student posiada umiejętność uwzględniania w badaniach źródeł w języku greckim - TMA_U19; P7S_UU

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

7. Student rozumie potrzebę intelektualnego i religijno-duchowego formowania się przez całe życie; jest gotów do samodzielnego i krytycznego uzupełniania wiedzy i umiejętności oraz inspirowania i organizowania procesu kształcenia się innych osób - TMA_K02; P7S_KR

8. Student żywo interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie biblistyki - TMA_K08; P7S_KR

Metody i kryteria oceniania:

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)

Lektura (efekty: 1, 2, 5, 7)

Egzamin pisemny (efekty: 1, 2, 3, 4, 6, 8)

B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny

Ustalenie oceny końcowej na podstawie zaliczenia treści ewangelii synoptycznych (30%) oraz wyniku egzaminu pisemnego (70%)