Teologia dogmatyczna: o Bogu Jedynym w Trójcy Osób

obowiązkowe

Jednolite studia magisterskie

Teologia kapłańska, katechetyczno-pastoralna

Pierwszy semestr

akademicki magisterski

obowiązkowe

Lektura monograficzna
Realizowany w sali

Przed rozpoczęciem wykładu student powinien posiadać wiedzę zdobytą na na wykładzie z filozofii Boga, wykładach z teologii dogmatycznej, podstawową znajomość historii Kościoła i orzeczeń UNK

Courth F., Bóg trójjedynej miłości, Poznań 1997.

Dalbesio A., Duch Święty w Nowym Testamencie, w Kościele, w życiu chrześcijańskim, Kraków 2001.

Dogmat i metoda. Wprowadzenie do badań interdyscyplinarnych w teologii dogmatycznej, red. R. Wożniak, Kraków 2021.

Granat W., Dogmatyka katolicka, t. 1, Bóg jeden w Trójcy Osób, Lublin 1962.

Granat W., Ku Bogu i człowiekowi w Jezusie Chrystusie, t. 1, Lublin 1972.

Greshake G., Der dreieine Gott. Eine trinitarische Theologie, Freiburg 2001.

Greshake G., Wierzę w Boga Trójjedynego. Klucz do zrozumienia Trójcy Świętej, Kraków 2001.

Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, Wrocław 2009.

Kasper W., Bóg Jezusa Chrystusa, Wrocław 1996.

Mueller G.L., Katholische Dogmatik, Freiburg 2001.

Mueller G.L., Dogmatyka katolicka, Kraków 2015, s. 435-493.

Mueller G. Kard., Wiara w Boga we współczesnym świecie, Lublin 2020.

Nauka Kościoła o Bogu Ojcu. Wybór dokumentów, Gniezno 1999.

O’Donnell, Tajemnica Trójcy Świętej, Kraków 1993.

Aktywne uczestnictwo w zajęciach, prezentacja zadanych zagadnień w ramach ćwiczeń, bieżąca lektura proponowanych tekstów.

Próba porównania koncepcji Boga w judaizmie i chrześcijaństwie. Uzasadnienie monoteizmu chrześcijańskiego w oparciu o teksty biblijne i patrystyczne. Charakterystyka błędnych ujęć. Odmienne interpretacja relacji w Trójcy Świętej – schizma wschodnia i jej reperkusje. Zarys komplementarnych ujęć współczesnej Trynitologii (prawosławnych, katolickich i protestanckich).

Problematyka wykładu

1. Biblijne podstawy monoteizmu chrześcijańskiego

2. Kategoria „ojcostwa” w teologicznym mówieniu o Bogu

3. Postulaty teologii feministycznej

4. Prawda o Bożej Opatrzności

5. Tajemnica Trójcy Świętej w Piśmie św.

6. Tajemnica trzech osób oraz jednej natury wg teologii przednicejskiej

7. Pierwsze błędy trynitarne i odpowiedź Kościoła Krystalizacja nauki o Trójcy Świętej na Wschodzie i Zachodzie

8. Trójca Święta w pierwszych symbolach wiary

10. Problem „Filioque”

11. Osoby i relacje w Bogu

12. Współczesne interpretacje prawdy o Trójcy Świętej:

Teoria osobowego spotkania (Heinrich Ott)

Teoria pośrednictwa (Joseph Ratzinger)

Teologiczno-historyczne ujęcie (Walter Kasper)

Historiozbawcze ujęcie (Henry de Lubac)

Teoria współcierpiącej miłości (Hans Urs von Balthasar)

Staurologiczne ujęcie (Jürgen Moltmann)

Teoria ukrzyżowanej miłości (Eberhard Jüngel)

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. Wykorzystywana podczas zajęć

F. Courth, Bóg trójjedynej miłości, Poznań 1997 (AMATECA, t. 6).

W. Breuning, Nauka o Bogu. Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W. Beinert, Kraków 1999, s. 141-205.

Cz. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000, s. 163-244.

G. Greshake, Wierzę w Boga Trójjedynego, tł. T. Szymona, Kraków 2001.

J. Szymik, Traktat o Bogu Jedynym. Traktat o zbawieniu, E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski (red.), Dogmatyka. Tom 3, Warszawa 2006.

E. Piotrkowski,. Traktat o Trójcy Świętej / Traktat o Duchy Świętym i łasce, E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski (red.), Dogmatyka. Tom 4, Warszawa 2007.

P. Lenhardt, L’Unité de la Trinité. À l’écoute de la tradition d’Israël, Paris 2011.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

J. Ratzinger, Wprowadzenie w chrześcijaństwo, Kraków 1970, s. 115-142.

W. Granat, Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie, t. I, Lublin 1972, s. 345-369

B. Literatura uzupełniająca

T. Wilski, Trójca Święta, w: Z. Pawlak (red.), Katolicyzm A-Z, Poznań 1982, s. 375-377.

K. Rahner, H. Vorgrimler, Trójca Święta, w: Mały Słownik Teologiczny, Warszawa 1987, s. 115-118.

W. Kasper, Bóg Jezusa Chrystusa, tłum. J. Tyrawa, Wrocław 1996, s. 298-391.

Wiedza

1. Student zna elementarną terminologię ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie teologii dogmatycznej, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

2. Posiada podstawową wiedzę z innych dyscyplin teologicznych

3. Ma pogłębioną wiedzę o współczesnych dokonaniach, ośrodkach i szkołach badawczych w zakresie teologii oraz ogólną wiedzę o nich w zakresie filozofii

Umiejętności

1. Student potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej

2. Posiada umiejętność interpretowania podstawowych źródeł teologicznych, z wykorzystaniem tekstów obcojęzycznych

3. Potrafi prowadzić dialog światopoglądowy, ekumeniczny i międzyreligijny

Kompetencje społeczne (postawy)

1. Ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów

2. Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy doktrynalne związane z pracą duszpasterską

3. Wykazuje gotowość do podejmowania trudnych zadań związanych z pracą duszpasterską i pełnioną funkcją społeczno-eklezjalną

Metody dydaktyczne -wykład z prezentacją multimedialną

Podstawowe kryteria oceniania:

1. Praca zaliczeniowa: przygotowanie prezentacji – 20%

2. Znajomość zadanych lektur – 20%

3. Wiedza prezentowana na egzaminie – 60 %

Formy zaliczenia

- egzamin ustny

- wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie prezentacji

W trakcie praktyk katechetycznych.