Monitoring i bioindykacja

obowiązkowe

obowiązkowe

Dećkowska A., Pierścieniak M., Gworek B., Maciaszek D. 2008. Wybrane gatunki roślin jako wskaźniki zmian w środowisku. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, Nr 37

Manahan S.E. 2010. Toksykologia środowiska. Aspekty chemiczne i biochemiczne. PWN, Warszawa

Zaznajomienie z zasadami monitoringu środowiska, podstawowymi metodami pomiaru wskaźników jakości środowiska oraz systemem Państwowego Monitoringu Środowiska. Zapoznanie z głównymi konsekwencjami antropopresji w odniesieniu do różnych komponentów środowiska (powietrze atmosferyczne, gleba, woda) oraz z możliwościami oceny stanu środowiska w oparciu o występujące w nim organizmy.

Problematyka wykładu:

Monitoring środowiska - cele i zasady, podstawowe metody badań. Wskaźniki i dopuszczalne normy stanu środowiska (powietrza, wody i gleby). System Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) - założenia i zakres badań. Monitoringu powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleb, hałasu, promieniowania jonizującego. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Ekologiczne podstawy bioindykacji. Bioindykatory – kryteria doboru organizmów wskaźnikowych, rodzaje bioindykatorów. Wykorzystanie gatunków roślin i zwierząt do oceny cech siedliskowych i ich antropogenicznych przekształceń oraz zanieczyszczenia środowiska.

Problematyka ćwiczeń konwersatoryjnych:

Przyrodnicze konsekwencje antropopresji. Analiza danych z badań monitoringowych. Ocena stanu środowiska na podstawie występowania gatunków wskaźnikowych oraz zmian zachodzących w zespołach ekologicznych i biocenozie – możliwości wykorzystania porostów, mchów, wybranych roślin wyższych, bezkręgowców wodnych i lądowych, ichtiofauny i awifauny.

Problematyka ćwiczeń terenowych: Zapoznanie w wybranymi metodami badań monitoringowych i możliwościami analizy cech siedliskowych w oparciu o bioindykatory.

Program Państwowego Monitoringu Środowiska. www.gios.gov.pl

Publikacje z serii Biblioteka Monitoringu Środowiska. Wyd. GIOŚ

Zimny H. 2006. Ekologiczna ocena stanu środowiska – bioindykacja i biomonitoring. Agencja Reklamowo- Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa

Wiedza

(OŚ1A_W04, OŚ1A_W06, OŚ1A_W09)

Posługuje się terminologią fachową w zakresie monitoringu środowiska i bioindykacji.

Zna i interpretuje zależności przyczynowo-skutkowe między koncentracją określonych zanieczyszczeń a stanem biotycznych i abiotycznych elementów środowiska.

Zna obowiązujący w Polsce system monitoringu środowiska (PMŚ), zakres badań i stosowane w nim metody pomiarowe.

Potrafi wskazać metody bioindykacyjne i rodzaje bioindykatorów przeznaczone do oceny warunków siedliskowych oraz zmian środowiskowych wywołanych przez antropopresję.

Umiejętności

(OŚB1A_U05, OŚB1A_U08, OŚB1A_U29)

Analizuje i interpretuje wyniki badań monitoringowych.

Ocenia poziom zanieczyszczenia różnych komponentów środowiska w oparciu o dane pomiarów monitoringowych oraz wybrane bioindykatory.

Kompetencje społeczne (postawy)

(OŚ1A_K01, OŚ1A_K11)

Systematycznie aktualizuje swoją wiedzę, rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych.

Potrafi określić pozytywny i destruktywny wpływ działalności człowieka na jakość środowiska.

wykład: egzamin pisemny

ćwiczenia konwersatoryjne: zaliczenie z oceną

ćwiczenia terenowe: zaliczenie z oceną

Formy zaliczenia:

wykład: egzamin pisemny z pytaniami otwartymi

ćwiczenia konwersatoryjne: kolokwia, opracowanie określonego zagadnienia/tematu i jego prezentacja oraz aktywność na zajęciach

ćwiczenia terenowe: obserwacja, przygotowanie sprawozdania.

Kryteria:

W: wykazanie się wiedzą - do zdania egzaminu konieczne jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na co najmniej połowę zagadnień poruszonych w pytaniach

K, T: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych oraz aktywności na zajęciach.