Ekologia

Zapoznanie z organizacją materii na poziomie zbiorowisk organizmów żywych oraz wyjaśnienie zachodzących tu zjawisk, jako podstawowych problemów biologicznych; pogłębienie wiedzy dotyczącej wzajemnych zależności pomiędzy organizmami oraz współzależnościami pomiędzy organizmami i ich biotopem; zainteresowanie problematyką współczesnej ekologii jako analizą funkcjonowania ekosystemów; zapoznanie z nowoczesnymi metodami i narzędziami badawczymi stosowanymi w ekologii; wykształcenie umiejętności wykorzystywania wiedzy w konkretnych sytuacjach; wykształcenie umiejętności analizy oraz dostrzegania powiązań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem.

Problematyka wykładu: Ekologia jako nauka i jej przedmiot. Zadania i metody ekologii. Doświadczalnictwo ekologiczne. Modelowania zjawisk i procesów ekologicznych. Współżycie w biocenozie. Struktura zbiorowisk i populacji. Dynamika zbiorowisk segetalnych. Biometria. Elementy fizjotaktyki. Gospodarka w agroekosystemach. Wpływ skażeń chemicznych na rośliny uprawne. Bioindykatory odkształceń środowiska. Monitoring zanieczyszczeń w ekosystemach rolniczych.

Problematyka laboratorium: Grupy ekologiczne roślin uprawnych i chwastów w zależności od ich gospodarki wodnej, zapotrzebowania na światło i pH gleby. Wpływ zagęszczenia roślin uprawnych na ich wzrost i śmiertelność. Wpływ światła na kiełkowanie nasion. Banki nasion. Zróżnicowanie aparatu asymilacyjnego – analiza biometryczna i masowa. Relacje między częścią nadziemną i podziemną roślin. Określenie powierzchni asymilacyjnej. Allelopatyczne oddziaływanie wydzielin korzeniowych.. Bioindykatory zanieczyszczeń. Wpływ czynników abiotycznych na tempo dekompozycji.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

• Banaszak J., Wiśniewski H. 2003. Podstawy ekologii. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń

• Czarnowski M. 1989. Zarys ekologii roślin lądowych. PWN, Warszawa

• Sporek K, Sporek M. 2008. Doświadczalnictwo ekologiczne- metody wybrane. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole

• Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa

• Wiąckowski S. 1998. Ekologia ogólna. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

korzystanie z baz danych bibliotek

B. Literatura uzupełniająca

• Aldrich R.J. 1997. Ekologia chwastów w roślinach uprawnych. Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej, Opole.

• Falińska K. 1997. Ekologia roślin. PWN, Warszawa

• Markow M. 1978. Argofitocenologia. PWRiL, Warszawa

• Sporek K. 2002. Ekologia lasu – wybrane zagrożenia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole

• Falkowski M. 1974. Trawy uprawne i dziko rosnące. PWRiL, Warszawa

• Mowszowicz J. 1986. Krajowe chwasty polne i ogrodowe. PWRiL, Warszawa

• Rutkowska B. 1971. Atlas roślin łąkowych i pastwiskowych. PWRiL, Warszawa

Wiedza

W 1 wykazuje znajomość podstawowych praw i zasad ekologicznych

W 2 ma wiedzę dotyczącą wzajemnych powiązań między organizmami a ich biotopem

W 3 zna problematykę ekologii zespołów i ekologii populacyjnej

W 4 wykazuje znajomość matematyki i statystyki na poziomie pozwalającym opisać zjawiska ekologiczne i zinterpretować wyniki eksperymentu

Umiejętności

U 1 posługuje się fachową terminologią w wypowiedziach ustnych i pisemnych

U 2 przeprowadza podstawowe badania ekologiczne

U 3 wykazuje umiejętność przeprowadzenia analizy uzyskanych wyników badań i przedstawia je w logiczny sposób podpierając się analizą matematyczną

U 4 wykazuje umiejętność krytycznego opracowania wybranego problemu w zakresie ekologii

U 5 wykazuje umiejętność pracy w zespole

U 6 potrafi wykorzystać nabytą wiedzę w analizowaniu zjawisk przyrodniczych,

U 7 potrafi wiązać ze sobą zjawiska ekologiczne

U 8 wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych z różnych źródeł

Kompetencje społeczne (postawy)

K 1 wykazuje potrzebę stałego aktualizowania wiedzy w zakresie ekologii

K 2 wykazuje odpowiedzialność za powierzony sprzęt badawczy

K 3 przeprowadza obiektywną autoocenę własnej pracy i potrafi krytycznie ocenić wyniki pracy badawczej

K 4 wykazuje ostrożność i krytycyzm w przyjmowaniu informacji dostępnej w masowych mediach, mających odniesienie do zagadnień ekologicznych

Formy zaliczenia

• W - egzamin ustny + projekt eksperymentu ekologicznego

• L - ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru z kolokwiów i sprawozdań z ćwiczeń

Podstawowe kryteria

W: poprawna odpowiedź na zadane pytania z obszaru programu i projektu

L: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych