Prawa człowieka i system ich ochrony

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	9.11-PCS
Kod Erasmus / ISCED:	10.9 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0421) Prawo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Prawa człowieka i system ich ochrony
Jednostka:	Wydział Prawa i Administracji
Grupy:
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	obowiązkowe
Literatura uzupełniająca:	Wybrane artykuły naukowe i glosy poświęcone problematyce praw człowieka.
Skrócony opis:	1. Analiza podstawowych zasad oraz wolności i praw jednostki w oparciu o doktrynę i orzecznictwo. 2. Zapoznanie z teorią i praktyką dotyczącą ochrony wolności i praw jednostki. 3. Zapoznanie z działalnością organów ochrony i środków ochrony wolności i praw jednostki.
Pełny opis:	Wykłady: I. Metodologia i przedmiot praw człowieka • Stadia myślenia o prawach człowieka • Współczesne pojęcie praw człowieka • Podstawowe pojęcia: wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela • Generacje praw człowieka; • Kategorie praw człowieka; • Ochrona praw człowieka: w znaczeniu wąskim i szerokim; uprzednia i na-stępcza; • System ochrony praw człowieka: krajowy, ponadnarodowy, międzynaro-dowy (regionalny i uniwersalny) II. System ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Konstytucji Rzeczy-pospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. • Geneza i systematyka Rozdziału II Konstytucji RP • Zasady przewodnie statusu jednostki: godność, wolność, równość • Horyzontalne i wertykalne obowiązywanie wolności i praw III. System ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Konstytucji Rzeczy-pospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. • Podmioty wolności i praw • Zakres przedmiotowy wolności i praw • Granice w korzystaniu z wolności i praw IV. Konstytucyjne środki ochrony wolności i praw w Polsce • Prawo do sądu • Instancyjność postępowania sądowego • Prawo do odszkodowania • Prawo składania petycji, skarg i wniosków • Prawo do wystąpienia z wnioskiem do Rzecznika Praw Obywatelskich • Prawo do indywidualnej skargi konstytucyjnej V. Pozakonstytucyjne środki ochrony wolności i praw w Polsce • Urząd Ochrony Danych Osobowych • Instytut Pamięci Narodowej • Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu • Rzecznik Praw Ubezpieczonych • Ochrona praw konsumentów VI. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka • Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności • Protokół nr 14 i inne Protokoły Dodatkowe do Konwencji • Rada Europy • Art. 34 i 35 Konwencji • Prawo do skargi jako najważniejszy element systemu ochrony • Warunki dopuszczalności skargi: kryteria formalne, proceduralne podstawy niedopuszczalności, podstawy niedopuszczalności odnoszące się do wła-ściwości Trybunału, niedopuszczalność oparta na meritum sprawy • Formularz skargi VII. Wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka • Art. 46 Konwencji • Komitet Ministrów • Departament Wykonywania Wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka • Program Działań Rządu ws. Wykonywania wyroków Europejskiego Trybu-nału Praw Człowieka wobec Rzeczypospolitej Polskiej • Podkomisja sejmowa ds. wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka • Teoria a praktyka Ćwiczenia: 1. Wprowadzenie do przedmiotu • Program wykładów i ćwiczeń • Koncepcja „systemu ochrony praw człowieka” • Źródła i literatura przedmiotu • Metoda – case study według IESE Business School: Problem, Kryteria, Op-cje, Analiza, Decyzja, Plan działania 2. Case study – godność człowieka, prawna ochrona życia – 15 października, 22 października • Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 września 2008 r. sygn. akt K 44/07 3. Case study – wolności i prawa osobiste • Nietykalność osobista – art. 41 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt SK 5/02 • Prawo do prywatności i prawo do ochrony danych osobowych – art. 47 i 51 Konstytucji RP – Wyrok TK z 20 stycznia 2015 r. sygn. akt K 39/12 • Wolność religii – art. 53 Konstytucji RP – Wyrok TK z 6 października 2015 r. sygn. akt 4. Case study – wolności i prawa polityczne • Wolność pokojowych zgromadzeń – art. 57 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 21/05 • Wolność zrzeszania się – art. 59 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 26/98 • Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej – art. 61 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 38/01 5. Case study – wolności i prawa społeczne • Prawo do własności – art. 64 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt P 11/98 • Prawo do ochrony zdrowia – art. 68 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 14/03 • Ochrona praw dziecka – art. 72 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 18/02 6. Case study – wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. 7. Case study – wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Literatura:	• Banaszak B., Bisztyga A., Complak K., Jabłoński M., Wieruszewski R., Wójtowicz K., System ochrony praw człowieka, Zakamycze 2003. • Brzozowski W., Krzywoń A., Wiącek M., Prawa człowieka, Warszawa 2019. • Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona. Podręcznik dla studentów prawa i admini-stracji, Toruń 2005. • Hołda J., Hołda Z., Ostrowska D., Rybczyńska J.A., Prawa człowieka. Zarys wykładu, Warszawa 2011. • Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S., Prawa człowieka i system ich ochrony. Zarys wykładu, Wrocław 2010. • Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo, instytucja, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2000, 2002 • Łopatka A., Jednostka. Jej prawa człowieka, Warszawa 2002. • Mazurek F.J. Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001. • Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski T., Prawo międzynarodowe praw człowieka, Warszawa 2020. • Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wiśniew-ski, Warszawa 2006.
Efekty uczenia się:	Wiedza: K_W01 Student zna podstawowe pojęcia prawne, budowę, hierarchię i dekodowanie norm prawnych. K_W03 Student w pogłębionym stopniu zna cechy człowieka jako twórcy kultury i podmiotu kontynuującego struktury społeczne oraz zasady ich funkcjonowania. K_W09 Student zna podstawy funkcjonowania państwa prawa w różnych obszarach. Umiejętności: K_U01 Student posiada umiejętność prawidłowego ustalania stanu faktycznego, dokonywania pogłębionej wykładni przepisów i subsumpcji, jak i złożonego wyszukiwania, analizy, oceny, selekcji, interpretacji informacji, zasad, źródeł wiedzy pozyskanych w trakcie procesu kształcenia. K_U08 Student stosuje przepisy prawa z uwzględnieniem politycznego, społecznego, ekonomicznego, historycznego, filozoficznego i psychologicznego kontekstu prawa. K_U10 Student potrafi samodzielnie uczyć się w sposób ukierunkowany. Kompetencje społeczne: K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych. K_K02 Student potrafi współpracować w grupie, pełniąc w niej różne role. K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu prawa i nauk pokrewnych.
Metody i kryteria oceniania:	Sposób zaliczenia: egzamin, zaliczenie z oceną Forma zaliczenia wykładu: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru Forma zaliczenia zajęć praktycznych: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru, test wielokrotnego wyboru Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny, rozwiązywanie kazusów, analiza tekstów, wykład konwersatoryjny, wykład konwersatoryjny, rozwiązywanie zadań, dyskusje, wykład z prezentacją multimedialną Kryteria: 5 punktów – dst 6 punktów – dst+ 7 punktów – db 8 punktów – db+ 9-10 punktów – bdb I wielokrotności.
Praktyki zawodowe:	Dla studentów zainteresowanych praktyczną stroną wiedzy istnieje możliwość odbycia wizyt studyjnych w konstytucyjnych organach państwa (Sejm, Senat, ministerstwa, Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny itp.). Ponadto studenci mogą odbyć praktyki zawodowe w wybranych ministerstwach i instytucjach zajmujących się ochroną praw człowieka.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Opolski.