Historia administracji

obowiązkowe

Lektura monograficzna
Mieszany: realizowany zdalnie i w sali
Realizowany w sali
Realizowany w terenie
Realizowany zdalnie

1,4 – kontakt bezpośredni 34h (30h+4h)

0,6 – praca własna (16h)

Celem zajęć jest ukazanie studentom specjalności administracyjnej historycznej ewolucji form zarządzania państwem, co pozwala lepiej zrozumieć istniejące współ-cześnie instytucje administracyjne oraz ich genezę. Słuchacz nabywa wiedzę nie tylko na temat historii ustroju administracji ale także wzbogaca ją o zagadnienia takie jak: cechy charakterystyczne i zasady funkcjonowania administracji, naukowe koncepcje jej kształtowania, formowanie się i kształcenie korpusu urzędniczego, czy też historyczne modele sądownictwa administracyjnego oraz różne formy samorządu. Przedmiot obejmuje czasy starożytne, średniowieczne, nowożytne i najnowsze, co pozwala ukazać genezę współczesnych form zarządu, wywodzących swój rodowód z okresu monarchii absolutnej po historyczna ocenę administracji Polski Ludowej i znaczenie reform po 1989 r. wykład opiera się na kryterium chronologiczno- rzeczo-wym, prezentuje podstawowe zasady funkcjonowania administracji i przełomowe etapy jej rozwoju.

Celem zajęć jest ukazanie studentom specjalności administracyjnej historycznej ewolucji form zarządzania państwem, co pozwala lepiej zrozumieć istniejące współcześnie instytucje administracyjne oraz ich genezę. Słuchacz nabywa wiedzę nie tylko na temat historii ustroju administracji ale także wzbogaca ją o zagadnienia takie jak: cechy charakterystyczne i zasady funkcjonowania administracji, naukowe koncepcje jej kształtowania, formowanie się i kształcenie korpusu urzędniczego, czy też historyczne modele sądownictwa administracyjnego oraz różne formy samorządu. Przedmiot obejmuje czasy starożytne, średniowieczne, nowożytne i najnowsze, co pozwala ukazać genezę współczesnych form zarządu, wywodzących swój rodowód z okresu monarchii absolutnej po historyczna ocenę administracji Polski Ludowej i znaczenie reform po 1989 r. wykład opiera się na kryterium chronologiczno- rzeczowym, prezentuje podstawowe zasady funkcjonowania administracji i przełomowe etapy jej rozwoju. Koncepcje teoretyczne konfrontowane są z praktyką funkcjonowania przedstawionych instytucji administracyjnych.

A. Problematyka wykładu

Cechy charakterystyczne i podstawowe zasady organizacji starożytnej, średnio-wiecznej i nowożytnej administracji państwowej, administracja wczesno nowożytne,

Administracja centralna i terytorialna Francji doby absolutyzmu,

Monarchie absolutyzmu oświeconego (Prusy i Austria) - Pozycja monarchy,

administracja centralna i terenowa, korpus urzędniczy,

Początki monarchii konstytucyjnej – przemiany ustroju administracji czasów pa-nowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i reform Sejmu Wielkiego. Polska myśl administracyjna doby Oświecenia. Administracja w okresie insurekcji kościuszkow-skiej.

Myśl ekonomiczno – administracyjna doby nowożytnej

Doktryny ekonomiczne: merkantylizm, kameralizm i policyzm, fizjokratyzm.

Myśl polityczno – administracyjna, początki i rozwój. Nauka o policji.

Administracja francuska doby rewolucji i czasów napoleońskich

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela – znaczenie dla działalności aparatu

administracyjnego. Reformy zarządu lokalnego o charakterze samorządowym doby rewolucji francuskiej. Administracja centralna czasów napoleońskich – podział

resortowy. Nowy model administracji lokalnej – urząd prefekta.

Administracja a konstrukcja państwa prawnego. Reformy administracji pruskiej w XIX wieku. Powstanie i rozwój samorządu terytorialnego w Prusach. Ustrój admini-stracyjny Austrii i Austro – Węgier. Administracja centralna i lokalna. Władze auto-nomiczne i samorządowe.

Wielka Brytania i Francja. Pozycja monarchy i prezydenta w systemie organów władzy wykonawczej. System rządów parlamentarno – gabinetowych.

Odpowiedzialność ministrów. Administracja terytorialna i samorządowa.

Administracja na ziemiach polskich pod zaborami – zabór rosyjski.

Ustrój administracji Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Unifikacja systemu administracji Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego po powstaniu listopadowym.

Administracja na ziemiach polskich pod zaborami – zabory pruski i austriacki

Administracja Wolnego Miasta Krakowa. Autonomia Galicyjska. Administracja i Samorząd terytorialny w zaborze pruskim. Odrębności ustrojowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Narodziny idei sądowej kontroli administracji w XIX wieku. Francuska Rada Sta-nu jako pierwowzór sądu administracyjnego. Rozwój sądownictwa administracyjne-go w Austrii i Prusach.

Niemcy –Lorenz von Stein – początki nauki administracji. Rudolf von Gneist – idee sądownictwa administracyjnego i samorządu terytorialnego. Nauki administra-cyjne w

Rosji. Polskie nauki prawno administracyjne w dobie zaborów.

Administracja współczesna – ewolucja ustroju administracji po I wojnie świato-wej. Zadania administracji w ujęciu doktryn XX wieku. Przemiany modelu admini-stracji państw liberalno – demokratycznych.

Reżimy autorytarne – głowa państwa, administracja terytorialna.

Administracja państwa totalitarnych – państwa faszystowskie – Włochy i III Rze-sza.

Administracja Rosji bolszewickiej i ZSRR.

Administracja II Rzeczypospolitej

Administracja centralna, administracja ogólna przed i po unifikacji 1928 r. Samo-rząd terytorialny. Sądownictwo administracyjne i inne formy kontroli administracji. Polskie Państwo Podziemne.

Administracja centralna i terytorialna w latach 1944 – 1947. Ustrój administracji w okresie obowiązywania tzw. małej konstytucji z 1947 r. Administracja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Problematyka ćwiczeń - opracowywane tematów zgodnie z tempem realizacji wyżej przedstawionych tematów wykładowych.

Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej

B. Kudrycka, P. Suwaj, B. Guy Peters (red.), Nauka administracji, Warszawa 2009.

H. Izdebski, Historia administracji, wyd. 5, Warszawa 2001. .

W. Witkowski, Historia administracji w Polsce 1764 – 1989, Warszawa 2007.

J. Malec, D. Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003.

T. Maciejewski, Historia administracji, Warszawa 2006.

M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2007.

D. Janicka, Ustrój administracji w nowożytnej Europie, Toruń 2002.

A. Bereza, G. Smyk, W. P. Tekely, A. Wrzyszcz, Historia administracji w Polsce 1764 – 1989.Wybór źródeł, Warszawa 2006.

Wiedza:

K_W01 W zaawansowanym stopniu student zna wybrane fakty, obiekty i zjawiska oraz dotyczące ich metody i teorie z zakresu administracji publicznej i gospodarczej.

K_W02 Ma podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych (prawo, administracja) tworzących podstawy teoretyczne funkcjonowania administracji publicznej i gospodarcze.

K_W06 Zna i rozumie podstawowe zasady funkcjonowania administracji publicznej.

Umiejętności:

K_U02 Bierze udział w debacie - przedstawia i ocenia różne opinie i stanowiska oraz potrafi dyskutować o nich.

K_U03 Potrafi planować i organizować pracę - indywidualną oraz w zespole.

K_U04 Potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie.

K_U11 Potrafi uczyć się samodzielnie w sposób ukierunkowany.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K02 Student potrafi współpracować w grupie, pełniąc w niej różne role.

K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu administracji i nauk pokrewnych.

Sposób zaliczenia: egzamin, zaliczenie z oceną

Forma zaliczenia wykładu: pytania otwarte pisemne,

Metody dydaktyczne: wykład tradycyjny,

Zaliczenie pisemne z materiału objętego wykładem oraz zaliczenie na ocenę z ćwiczeń.

Zaliczenie wykładu obejmuje 4 pytania otwarte, za każde można zdobyć 25 punktów. Liczba punktów przeliczana jest na ocenę według zasad: 100 – 92 pkt – bdb (5); 91- 84 pkt – db+ (4,5); 83 – 74 pkt – db (4,0); 73 – 64 pkt – dst+ (3,5); 63-50 pkt – dst (3,0); 49 – 0 pkt – ndst. Czas trwania egzaminu – 45 minut.

Zaliczenie materiału ćwiczeniowego obejmuje także 4 pytania proste, punktowane według powyższych zasad. Czas trwania zaliczenia – 45 minut. Dodatkowo w przypadku zaliczenia ćwiczeń brane są pod uwagę oceny z prac studenckich oraz aktywność na zajęciach.