Prawo finansowe i finansów publicznych

1. Przedstawienie studentom zagadnień teoretycznych i praktycznych dotyczących: źródeł prawa finansowego, sektora finansów publicznych, procedury budżetowej, dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowego długu publicznego

2. Uzyskanie przez studentów umiejętności analizy przepisów prawa normujących zasady gospodarowania środkami publicznymi oraz umiejętności poszukiwania informacji dotyczących konkretnych problemów związanych z prowadzeniem publicznej gospodarki finansowej.

3. Zaznajomienie studentów z zasadami gospodarowania środkami publicznymi oraz zasadami odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Treści programowe wspólne dla ćwiczeń i wykładu:

1. System prawa finansów publicznych

a. Pojęcie i funkcje finansów publicznych (stosunki finansowe, zjawiska finansowe, finanse publiczne, cechy finansów publicznych, polityka finansowa, działalność finansowa, system finansowy, funkcje finansów publicznych)

b. Finanse publiczne a Skarb Państwa

c. Prawo finansowe, źródła prawa finansów publicznych

d. Finanse publiczne w Konstytucji RP

e. Środki publiczne

f. Sektor finansów publicznych

g. Zasady ogólne finansów publicznych

h. Zasady gospodarowania środkami publicznymi

i. Odpowiedzialność i kontrola w sektorze finansów publicznych

j. Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych

2. Budżet państwa i inne publiczne plany finansowe

a. Geneza i ewolucja budżetu państwa

b. Pojęcie budżetu państwa oraz ustawy budżetowej

c. Zasady budżetowe

d. Klasyfikacja budżetowa

e. Dochody i wydatki budżetu państwa

f. Wieloletni Plan Finansowy Państwa

g. Budżet środków europejskich

h. Budżet zadaniowy

3. Procedura budżetowa

a. Procedura budżetowa – pojęcie i etapy

b. Opracowanie projektu budżetu państwa

c. Uchwalenie ustawy budżetowej

d. Zasady wykonywania budżetu państwa

e. Zmiany budżetu i zmiany w budżecie w trakcie jego wykonywania

f. Sprawozdawczość i kontrola wykonania budżetu państwa

g. Kasowa obsługa budżetu państwa

4. Prawo finansów publicznych sektora samorządowego

a. Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego (JST),

b. Uchwała budżetowa jako podstawa prowadzenia gospodarki finansowej,

c. Wieloletnia prognoza finansowa

d. Procedura budżetowa JST – pojęcie, etapy

e. Opracowanie projektu budżetu JST

f. Uchwalanie budżetu JST

g. Procedura wykonywania budżetu JST

h. Procedura zatwierdzania wykonania budżetu

i. Dochody JST

5. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

a. Pojęcie i charakter prawny odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

b. Zasady ogólne odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

c. Zakres podmiotowy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

d. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

e. Organy właściwe w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

f. Podstawowe zasady postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

1. Dług publiczny, dług Skarbu Państwa, deficyt budżetowy

a. Państwowy dług publiczny, dług SP, deficyt budżetowy

b. Źródła finansowania długu publicznego i deficytu budżetowego

c. Konstytucyjny limit zadłużenia

d. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne

Literatura podstawowa:

• Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami, red. W. Miemiec, Warszawa 2020.

Literatura uzupełniająca:

• T. Dębowska-Romanowska, Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2010;

• A. Borodo, Konstrukcja prawa ustawy budżetowej, Toruń 2017

• P. M. Pilarczyk, Początki instytucji budżetu państwa w Polsce, Poznań 2014;

• T. Dębowska-Romanowska, Cechy ustawy budżetowej i budżetu w świetle art. 219 Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2000, nr 5, s. 15-33.

Wiedza:

K_W02 Ma podstawową wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych (prawo, administracja) tworzących podstawy teoretyczne funkcjonowania administracji publicznej i gospodarcze.

K_W03 Potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę -formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy oraz wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących, dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji.

K_W04 Zna podstawowe ekonomiczne, prawne i inne uwarunkowania różnych rodzajów działań związanych z działaniem administracji publicznej, w tym podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego.

K_W05 Wykazuje znajomość prawa administracyjnego, cywilnego, karnego i konstytucyjnego w stopniu wymaganym do rozwiązywania problemów administracyjno-prawnych.

K_W06 Zna i rozumie podstawowe zasady funkcjonowania administracji publicznej.

Umiejętności:

K_U01 Ustala stan faktyczny, dokonuje wykładni przepisów.

K_U02 Bierze udział w debacie - przedstawia i ocenia różne opinie i stanowiska oraz potrafi dyskutować o nich.

K_U04 Potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie.

K_U07 Wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł.

K_U10 Potrafi ustnie zaprezentować wyniki badań własnych.

K_U11 Potrafi uczyć się samodzielnie w sposób ukierunkowany.

Kompetencje społeczne:

K_K01 Student jest świadom konieczności stałego aktualizowania wiedzy, podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych z zakresu prawa i nauk pokrewnych.

K_K02 Student potrafi współpracować w grupie, pełniąc w niej różne role.

K_K03 Student potrafi otwarcie wyrażać swoje opinie i przedstawiać priorytety służące realizacji zadań z zakresu administracji i nauk pokrewnych.

Sposób zaliczenia: egzamin

Forma zaliczenia wykładu: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru

Forma zaliczenia zajęć praktycznych: pytania otwarte pisemne, test jednokrotnego wyboru

Metody dydaktyczne: analiza tekstów, dyskusje, wykład z prezentacją multimedialną, projekty studenckie

Ćwiczenia:

• Kolokwium zaliczeniowe w formie pisemnej (test + pytania otwarte)

• Aktywny udział w zajęciach, w tym przygotowanie prezentacji na zadane tematy

• Podstawą zaliczenia jest uzyskanie na kolokwium zaliczeniowym co najmniej połowy maksymalnej liczby punktów