Philosophy with Logic

C 1 – Zapoznanie studentów z podstawami filozofii i ukazanie jej najważniejszych nurtów. Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia filozofii, ukazanie historii niektórych wątków europejskiej myśli filozoficznej, zapoznanie ze stylami uprawiania filozofii oraz sposobami argumentacji filozoficznej.

C 2 – Prezentacja swoistość myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Ukazanie aktualności zagadnień filozoficznych, znaczenia filozofii dla cywilizacji europejskiej i jej roli w życiu jednostek.

C 3 – Ukazanie filozoficznych podstaw zagadnień moralnych oraz psychologii. Zapoznanie z różnymi nurtami antropologii filozoficznej jako podstawy humanistyki. Podstawy logiki, argumentacji, zasad defi-niowania.

Treści programowe:

Wykład:

1. Powstanie filozofii. Pojęcie arche. Filozofia Jońska. Filozofia, specyfika myślenia filozoficznego w odniesieniu do innych dziedzin myśli i kultury ludzkiej. Działy filozofii. Nauka a filozofia. Filozofia jako krytyczny namysł, czynniki dynamizujące rozwój myślenia filozoficznego (źródła fillozoficznego myślenia, konfrontacja kultur).

2. Przełom humanistyczny w filozofii greckiej. Spór Sokratesa z sofistami (relatywizm i subiektywizm filozofii sofistów). Intelektualizm etyczny.

3. Filozofia Platona: racjonalizm Platoński, dualizm ontologiczny i antropologiczny. Aprioryzm i aposterioryzm. Racjonalizm a irracjonalizm. Poppera koncepcja trzech światów.

4. Metafizyka. Monizm, pluralizm. Filozofia Platona: dualizm ontologiczny i antropologiczny. Arystoteles krytyka platońskiej koncepcji idei (rodzaje przyczyn, kategorie, hylemorfizm i finalizm w koncepcji bytu).

5. Zagadnienie źródeł wiedzy, nauka a filozofia (empiryzm, racjonalizm, wiedza aprioryczna, problem indukcji, intuicja w poznaniu).

6. Filozofia polityczna. Sprawiedliwość, struktura państwa według Platona. Wychowawcza funkcja państwa (model wychowania według Platona). Arystoteles wobec Platona: geneza państwa, funkcja państwa, jednostka ludzka wobec państwa. Rodzaje ustrojów państwa. Najlepszy ustrój i struktura społeczna według Arystotelesa. Struktura duszy i państwa według Platona.

7. Grecka filozofia życia. Specyfika filozofii hellenistycznej. Wartość dla współczesnego człowieka stoickiej, epikurejskiej czy sceptyckiej wizji szczęścia ludzkiego i sposobów osiągania spokoju ducha (samorealizacji i doskonalenie charakteru) .

8. Filozofia Św. Augustyna i Tomasza z Akwinu

- problem zła

- dowody istnienia Boga, teocentryzm

- teologia a filozofia.

9. Filozofia renesansu: - nowy sposób podejścia do człowieka i wiedzy ludzkiej (antropocentryzm, aktywizm); - matematyzacja nauki (Galileusz). Racjonalizm i empiryzm w filozofii nowożytnej; - pytanie o źródła wartościowej wiedzy. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego.

10. Kartezjański dualizm i jego konsekwencje dla kultury europejskiej. Źródła wartościowej wiedzy (empiryzm a racjonalizm nowożytny).

11. Pascala krytyka uroszczeń ludzkiego rozumu. Filozofia jako krytyka cywilizacji (J.J. Rousseau): - koncepcja natury ludzkiej i wychowania.

12. Etyka kantowska a klasyczny model etyki. Rozum teoretyczny a praktyczny. Dualizm w ujmowaniu człowieka. Kantowski model przezwyciężenia subiektywizmu etyki. Uzasadnienie obowiązku moralnego. Obowiązek a skłonność. Heteronomia a autonomia woli. Wolność. Rodzaje imperatywów. Imperatyw kategoryczny.

13. Pesymizm Schopenhauera i Nietzschego filozofia dekonstrukcji.

14. Klasyczny liberalizm. Człowiek w ujęciu myśli liberalnej. Koncepcja umowy społecznej. Miejsce jednostki we wspólnocie. Wolność negatywna a pozytywna.

15. Specyfika filozofii współczesnej – egzystencjalizm, personalizm, psychoanaliza, postmodernizm

Ćwiczenia:

1. Filozofia a inne dziedziny kultury ludzkiej. Filozoficzny a religijny sposób podejścia do wiedzy. Dogamtyzm a krytycyzm. Relatywizm. Warunki owocnej dyskusji. Filozofia a wartości moralne i duchowe (egzystencjalne).

2. Specyfika myśli starożytnej. Starożytne a nowożytne pojmowanie człowieka i etyki. Co to jest hybris?

3. Metoda sokratejska : model filozofowania w ujęciu Sokratesa (metoda, krytycyzm filozofii, intelektualizm etyczny).

4. Filozofia szczęścia. Sposoby uzyskiwania w ujęciu filozofów starożytnych. Hedonizm starożytny. Osiąganie spokoju ducha w ujęciu stoików. Wiedza i cnota, intelektualizm etyczny. Człowiek i kosmos według filozofów starożytnych (droga do szczęścia, bycie tu i teraz). Co jest według starożytnych źródłem lęku? Marek Aureliusz.

5. Etyka cnót. Teleologiczny charakter etyki cnót. Etyka a role społeczne. Wspólnota a cnoty. koncepcja cnót struktura duszy ludzkiej, etyka cnót (kształtowanie charakteru ludzkiego, model samorealizacji człowieka)

6. Nieśmiertelność w ujęciu chrześcijańskim i filozoficznym (osobista nieśmiertelność a ład kosmosu, humanizacja nieśmiertelności – postęp i regres wobec myśli starożytnej). Zagadnienia relacji miedzy filozofią a religią, rozumem a wiarą, objawieniem a prawdami rozumu (aktualność zagadnienia na przykładzie encykliki „Fides et Ratio” Jana Pawła II).

7. Koncepcje prawa naturalnego. Prawo naturalne jako podstawa etyki i prawa stanowionego przez ludzi. Nowożytna idea prawa naturalnego. Uzasadnianie zasad etycznych.

8. F. Bacon jako ojciec współczesnego technokratyzmu i instrumentalnego pojmowania rozumu ludzkiego. Nowożytne idea postępu (rola nauki, techniki, edukacji, rozumu ludzkiego)?

9. Metodyczny, kartezjański sceptycyzm a poszukiwanie niepodważalnych fundamentów wiedzy. Model podmiotowości ludzkiej i jej wpływ na kulturę Na czym polega zasada humanistyczna (autonomia rozumu i jednostki ludzkiej, antropocentryzm)? Humanizm abstrakcyjny.

10. Dogmatyzm, społeczeństwo zamknięte, krytycyzm, wolność. Otwarte, liberalne społeczeństwo. Wolność polityczna jednostki. Moralne aspekty racjonalizmu. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Miejsce jednostki we wspólnocie – przednowoczesne wspólnoty a społeczeństwa współczesne. Spór liberałów z komunitarystami o relację jednostki wobec wspólnoty. Wolność jednostki a wspólnota.

11. John Rawls jako klasyk współczesnego liberalizmu. Pluralizm i ograniczony konsens współczesnego społeczeństwa liberalnego. Sprawiedliwość. Liberalizm. John Rawls jako klasyk współczesnego liberalizmu – sytuacja pierwotna (początkowa). Pluralizm i ograniczony konsens współczesnego społeczeństwa liberalnego.

12. Antropologia filozoficzna. Specyfika człowieka i miejsce człowieka w kosmosie.

13. Nihilizm Nietzschego. Filozofowie podejrzeń. Postmodernizm Relatywizm i jego konsekwencje.

14. Filozofia wobec współczesnych kryzysów. Ekofilozofia. Wzrost znaczenia ludzkiej techniki i mocy człowieka, potrzeba określenia nowych relacji z naturą. Zakres i rodzaj odpowiedzialności człowieka, wobec otaczającego go świata.

15. Zajęcia zaliczeniowe. Podsumowanie zajęć.

Wykaz literatury*

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

1. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3,

2. Popkin Richard H., Stroll Avrum, Filozofia,

3. Ferry L., Filozofia. Najpiękniejsza historia.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

4. Ferry L., Filozofia. Najpiękniejsza historia.

5. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3,

B. Literatura uzupełniająca

1. * Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii (teoria poznania — me¬tafizyka),

2. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.1-3

3. Peter Vardy , Paul Grosch , Etyka

4. Przewodnik po etyce, red. P. Singer,

5. Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy,

6. Ferry Luc , Jak żyć?,

7. Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe

8. Józef Bremer, Wprowadzenie do logiki

Wiedza

W 1 – Student posiada uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą podstawowe koncepcje, nurty i sposoby ujmowania filozofii; rozumie specyfikę filozofii i jej nurtów. Zna podstawy logiki formalnej, zasad definiowania

W 2 – Ma podstawową wiedzę na temat filozofii europejskiej w obszarze historyczno-problemowym. Rozumienie znaczenie filozofii dla rozwoju cywilizacji i kultury europejskiej. Dostrzega obecność treści filozoficznych w wytworach kultury, nauki oraz w bieżących sporach światopoglądowych.

W 3 – Student rozumie relacje łączące myśl filozoficzną z dziedzinami nauki. Identyfikuje filozoficzne treści koncepcji psychologicznych. Zna podstawy logiki zdań, poprawnej argumentacji i definiowania.

Umiejętności

U 1 – Potrafi czytać ze zrozumieniem współczesne teksty z filozofii. Samodzielnie zdobywa wiedzę. Słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych. Student potrafi rozpoznać i identyfikować kwestie sporne w obszarze filozofii oraz oceniać znaczenie różnych stanowisk filozoficznych i ich miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

U 2 – Analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia czyta i interpretuje tekst filozoficzne, poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną zna podstawy logiki oraz typowe strategie argumentacyjne przytacza główne tezy badanych wypowiedzi filozoficznych, stosownie do ich istotności.

U 3 – Student potrafi wyszukiwać, selekcjonować i integrować informacje z różnych źródeł w filozofii oraz na ich podstawie formułować krytyczne sądy i wnioski.

U 4 – Student uzyskuje zdolność formułowania własnego stanowiska i argumentacji, sztuki komunikacji w grupie, formułowania wypowiedzi, umiejętności stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi, zdolności formułowania własnego stanowiska i argumentacji.

Kompetencje społeczne

K 1 - Student uświadomi sobie i określi swoje własne stanowisko filozoficzne oraz etyczne.

K 2 - Student dostrzega i formułuje problemy etyczne i kulturowe związane z własną pracą, odpowiedzialnością przed współpracowni-kami i innymi członkami społeczeństwa.

K 3 - Jest gotowy do otwartej dyskusji, zdol-ny do wyrażania ocen, wrażliwy i tolerancyj-ny wobec odmiennych poglądów.

Sposób zaliczenia*:

• zaliczenie z oceną

*Obecność na zajęciach nie stanowi potwierdzenia uzyskania żadnego efektu kształcenia.

B. Formy zaliczenia:

1. Wykład: …

- zaliczenie ustne

2. Ćwiczenia

- ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru

- przygotowanie prezentacji

C. Podstawowe kryteria:

ocena końcowa z poszczególnych form zajęć zostanie ustalona na podstawione uzyskanej liczby punktów wg. zasady:

• ocena dostateczna: jeśli student uzyska powyżej 60% punktów

• ocena dobra: jeśli student uzyska powyżej 75% punktów

• ocena bardzo dobra: jeśli student uzyska powyżej 90% punktów